|
| |
| |
| |
Vergadering van 20 October 1926
Waren aanwezig ˙ Prof. Dr. L. Scharpé, bestuurder, Prof. Dr. A. Vermeylen, onderbestuurder, en Dr. L. Goemans, bestendig secretaris;
de HH. Karel de Flou, Dr. L. Simons, Kan. Dr. J. Muyldermans, Kan. A. Joos, Is. Teirlinck, F. Lateur, Prof. Dr. J. Mansion, O. Wattez, Prof. Dr. L. van Puyvelde, Prof. J. Vercoullie, Mr. Leonard Willems, Prof. Dr. A.J.J. Vandevelde, Jos. Jacobs, K. van de Woestyne, Prof. Dr. J. Persyn, Mej. M.E. Belpaire, Herman Teirlinck, Prof. Dr. A. van Hoonacker en J. Salsmans, werkende leden.
Lieten zich verontschuldigen: de HH. Gustaaf Segers, werkend lid, en Mr. Jozef Muls, briefwisselend lid.
⋆⋆⋆
De Bestendige Secretaris geeft lezing van het verslag over de September-vergadering; het wordt goedgekeurd.
| |
Aangeboden boeken.
Door de Regeering:
Académie Royale de Belgique. Bulletin de la Classe des Lettres. Nos 7-9, 1926.
Bulletin de la Classe des Beaux-Arts. Nos 7-9, 1926.
Archives générales du Royaume. Travaux du Cours pratique d'Archivéconomie, donné pendant les années 1920-1925, par Joseph Cuvelier, Archiviste Général du Royaume.
Royaume de Belgique. Ministère de l'Industrie, du Travail et de la Prévoyance sociale. Rapports annuels de l'Inspection du Travail, 26e année (1925):
Door de Commissie van Advies voor 's Rijks Geschiedkundige Publicatiën, te 's Gravenhage:
Nr 58: Groen van Prinsterer. Schriftelijke nalatenschap, uitgegeven door Dr. C. Gerretson en Dr. A. Goslinga Tweede deel: Briefwisseling, 1e deel, 1808-1833, bewerkt door Dr. C. Gerretson.
Nr 61: Bronnen tot de Geschiedenis van Middelburg in den landsheerlijken tijd, uitgegeven door Dr. W.S. Unger. Tweede deel.
| |
| |
Nr 62: Resolutiën der Staten-Generaal van 1576 tot 1609, bewerkt door Dr. N. Japikse. Negende deel: 1596-1597.
Door de R.K. Universiteit te Nijmegen:
Jaarboek door de R.K. Universiteit. 1925-1926.
Jaarboek der St. Radboud-stichting. 1926.
Door de ‘Sächsische Akademie der Wissenschaften’ te Leipzig:
Abhandlungen der philologisch-historischen Klasse. 38. Band, No 2.
Berichte. 78. Band, l. Heft.
Door Dr. J. te Winkel, buitenlandsch eerelid:
De taal van den Gelderschman. (Overdruk uit Gelderland)
Door Kan. Dr. J. Muyldermans, vanwege den Heer Floris Prims:
De reis van den St.-Carolus. 1724, door F. Prims. Met teekeningen van M. Pauwaert.
Door den Heer O. Wattez, werkend lid:
Moederken en andere verhalen. Penteekeningen van Leo Primavesi. 5de uitgave.
Door E.P. Salsmans, S.I., werkend lid:
Joost van den Vondel. Adam in ballingschap. Treurspel in vijf bedrijven. Met aanteekeningen door J. Salsmans, S.I. Zesde uitgaaf.
Plichtenboekje voor ziekenverpleging, door J. Salsmans, S.I. prof. in de Zedenleer.
Le devoir du Médecin, par le Docteur Eugène Hubert, édition annotée par J. Salsmans, S.I.
Door den E.H.L. Aerts, pastoor te Heppen (Limburg):
Het Koninklijke ‘Lam Gods’ der Gebr. H. en J. van Eyck in het licht der iconographie, der Liturgie en der Concilies, door pastoor Lambr. Aerts. Tweede herziene druk.
| |
Aangekochte boeken.
De Klankleer en hare practische toepassing, door P. Roorda. Vijfde hetziene druk.
De Klanken van het Nederlandsch, door A. de Froe, Amsterdam. Tweede druk, herzien en uitgebreid met medewerking van Elisabeth Jongejan.
De Mondstanden der Nederlandsche Klanken. 40 afbeeldingen met toelichting door H. Kooi, hoofd der school en plaatsvervangend direeteur aan het Inst. voor doofst, te Groningen.
Spreekoefeningen bij het onderwijs in spreken en zingen, met een beknopt thcoretisch gedeelte ten behoeve van het lager en het voorbereidend onderwijs, door Branco van Dantzig, leerares in Solozang en Spreken, leerares aan Gemeentelijke Kweekscholen te Rotterdam en 's Gravenhage; vroeger leerares aan de Tooneelschool te Amsterdam. Vierde druk.
Phonetische woordenlijst der Nederlandsche taal, door dezelfde.
Het onderwijs in de Moedertaal, door Dr. G. Kalff, leeraar aan het Gymnasium te Amsterdam.
| |
| |
| |
Letterkundige mededeeling.
Door Kan. Dr. J. Muyldermans over De Reis van den St. Carolus. 1724, door F. Prims. Met penteekeningen door M. Pauwaert. Antwerpen. N.V. Leeslust.
De Reis van den ‘St-Carolus’, Kap. Cayphas. 1724. Uit den tijd der Oostendsche Compagnie, op de oorspronkelijke stukken bewerkt door Floris Prims, stadsarchivaris te Antwerpen. Met illustratiën door M. Pauwaert. Voor het eerst uitgegeven bij het Jubelfeest der B.P. Antwerpsche Zee-scouts, hun aangeboden als een voorbeeld van ondernemingszin uit harde tijden. Uitgave van Leeslust, Nationalestraat, te Antwerpen, 1926; 190 blzz. in breed 8o.
Uit name van den waarden Heer Prims heb ik de eer een exemplaar van zijn nieuw verschenen boek aan te bieden. Het verplaatst ons in de eerste helft der XVIIIe eeuw, in de eerste jaren der oostenrijksche overheersching. Het was toen erg gesteld met het arme Vaderland: het bloedde uit tallooze wonden, en al de pogingen om die wonden te heelen werden verijdeld door sluwe, hertelooze buurlui, die onderling gezworen hadden stuk voor stuk van dat Vaderland los te scheuren en in te palmen. En toch kon de wanhoop onze vaderen met geen moedeloosheid slaan. Zij hadden nog durf genoeg om met eigen krachten een uitweg te zoeken voor hunnen handel met het Oosten: een voorbeeld daarvan is het stichten der oostendsche zeevaartcompagnie. Maar Frankrijk en Engeland en inzonderheid Holland lagen op de loer om met alle mogelijke middelen die stoute Compagnie in den grond te boren. Een der uitgereede schepen was de St.-Carolus, Kap. Cayphas Michiel van Oostende. Met oorspronkelijke stukken maakt de Heer Prims de geschiedenis op van dit koopvaardijschip: zijne uitreeding, zijne afvaart, de schipbreuk. Die geschiedenis is los en zwierig, boeiend verteld; maar een geheime wrok welt niet zelden naar boven, als men ziet met welke lage kuiperijen men vanwege den geldzuchtigen Prié af te rekenen had, eer men reisveerdig was, en door welke grimmige en hatelijke vijanden men vervolgd was, zoodra men de vaderlandsche haven had verlaten. In dat opzicht is dit boek een stuk geschiedenis, gelijk wij er nog maar zeer weinig hebben. De geschiedenis onzer zeelui valt nog op te timmeren. Uit dit boek valt veel te leeren voor onze vaderlandsche jeugd: zij zal er uit zien, hoe de monteering van een schip vóór twee eeuwen herwaarts gebeurde; doch ook zal zij er de wilskracht en de eerlijkheid onzer Vlamingen van toen in waardeeren en bewonderen. Daarom heet ik dit boek een goed boek, en zij den schrijver dank gezegd.
Mechelen, den 9 Sept. 1926.
| |
| |
| |
Mededeelingen namens commissiën.
I. - Bestendige Commissie voor Middelnederlandsche Taalen Letterkunde. - De heer Prof. Dr. L. Scharpé, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.
Waren aanwezig de heeren: Prof. J. Vercoullie, voorzitter, Prof. Dr. J. Mansion, ondervoorzitter, Karel de Flou, Kan. Am. Joos, Is. Teirlinck, Dr. L. Goemans, Dr. L. Simons, Mr. L. Willems, J. Jacobs, leden, en Prof. Dr. L. Scharpé, lid-secretaris.
Aan de dagorde staat:
1o) Een nieuw fragment van ‘J. van Maerlants Historie van Troyen’. - Lezing door Mr. L. Willems.
Het medegedeeld Hs. (v. 38941-39252, v. 40499-40810) samen 620 verzen, een dubbel-fo, uit het Staatsarchief te Brugge, behoort, volgens het schrift, tot het einde van de 14e eeuw; het bevat een tekst die voor sommige bijzonderheden beter is dan die van het Hs. van Wisse en van de uitgave. De Commissie besluit tot de wenschelijkheid om het fragment in de Versl. en Med. op te nemen.
2o) ‘Het Pomerium Spirituale’ van Hendrik uten Bogaerde (Pomerius) en zijne Nederlandsche vertaling. - Lezing door Mr. L. Willems.
Mr. Willems stelt voor in de Versl. en Meded. den tekst te laten opnemen van de Nederl. vertaling die hij in een Hs. der Kon. Bibliotheek te Brussel heeft ontdekt, van het Pomerium Spirituale; een hs, met xylographische prenten versierd, waarvan de uitgave bezorgd wordt door de Soc. des Bibliophiles de Belgique. De taal is een heel zonderling Brabantsch. Een aantal woorden komen niet voor bij Verdam.
De Commissie sluit zich aan bij den wensch van Mr. L. Willems.
3o) Mededeeling door Mr. Willems over het ‘Limburgsch Gebedenboek’, waarvan Dr. Fl. Prims de uitgave bezorgd heeft voor het Salsmans-Fonds.
De tekst vertoont een mengelmoes van Geldersch en Hattuarisch (Opper-Geldersch). In Tondalus Visioenen komt een tekst voor die in dezelfde mengeltaal geschreven is; deze schrijftaal staat onder Windesheimschen invloed. Dr. Prims heeft niet genoegzaam gelet op het verschil van taal tusschen de gedeelten waaruit het gebedenboek is samengesteld; de Sinte en Sanct-teksten, b, v., alsook de wie, hoe en woe-teksten. Jammer ook dat de uitgever zoo karig is geweest met taal- en andere toe- | |
| |
lichtingen. Ook vermoedt Mr. Willems dat de tekst op sommige plaatsen verkeerd gelezen is; hij stelt ook op vele plaatsen een verbeterde lezing voor.
De Commissie is van oordeel dat deze mededeelingen in de Versl. en Meded. dienen opgenomen te worden.
II. - Bestendige Commissie voor nieuwere Taal- en Letterkunde. - De heer O. Wattez, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.
Waren aanwezig, de HH. Dr. L. Simons, voorzitter, G. Segers, ondervoorzitter, Is. Teirlinck, Kan. Dr. J. Muyldermans, Frank Lateur, Prof. Dr. L. Scharpé, Prof. Dr. A. Vermeylen, Dr. J. Persyn, leden, en Omer Wattez, lidsecretaris.
Aan de dagorde staat:
1o) Tropisch-algologische aanleekeningen en Handleiding bij de praktische studie der niet-parasitaire microorganismen, door Paul Van Oye, Dr. Sc. n. et Med., ter uitgave aangeboden.
| |
a) Verslag van Prof. Dr. A.J.J. Vandevelde.
Doctor Paul Van Oye, met een wetenschappelijke zending van den Belgischen Staat naar Congo vertrokken, zendt ons uit Stanleyville de aanteekeningen in de eerste studie vermeld. Gedurende vroegere reizen in de Tropen heeft hij belangrijke opzoekingen over de biologie der wieren gedaan; deze aanteekeningen maken een nieuwe belangrijke bijdrage uit over het onderwerp. Ik stel voor de mededeeling van Doctor Paul Van Oye in de Verslagen en Mededeelingen onzer Academie op te nemen.
De tweede studie, met 26 figuren, is een goed overzicht, dat op nuttige wijze door de beginnelingen, en ook door de liefhebbers op het gebied van microbiologie geraadpleegd worden zal. Ik stel voor dit werk in een der uitgaven van de Academie op te nemen.
| |
b) Verslag van Is. Teirlinck.
Ik sluit me aan bij het voorstel van Prof. Vandevelde en hoop dat de Kon. Vl. Academie - zelfs in den moeilijken toestand waarin zij zich thans bevindt - beide goede verhandelingen van Dr. Paul van Oye zal kunnen uitgeven.
2o) ‘Het proces van de drie gebroeders’, door Jan Mommaerts (Brussel 17e eeuw). - Lezing door Prof. Dr. M. Sabbe.
De heer Sabbe afwezig zijnde, wordt zijne lezing verdaagd tot de volgende vergadering.
| |
| |
3o) W. van Lis, geschiedkundige en brouwer, schrijver van de Brouwkunde van 1745 en van den volmaekten Bierbrouwer van 1793. - Lezing door Prof. Dr. A.J.J. Vandevelde.
Van hem verschenen:
Den volmaekten bierbrouwer, 2e druk, opgesteld door W.V.L., brouwer en medicus.
Gedrukt te Brussel en Gent, bij Gimblet 1793.
De uitgave van 1793 is een herdruk van Brouwkunde door Wouter Van Lis, med.-doctor en brouwer te Rotterdam. Rotterdam, bij Losel, 1745.
De heer Vandevelde bespreekt deze twee werken.
| |
Dagorde.
1o) Afsterven van Dichter Karel van den Oever. - De heer Bestuurder, Prof. Dr. L. Scharpé, brengt hulde aan Dichter Karel van den Oever, vóor enkele dagen te Antwerpen overleden.
2o) Aug. Beernaert-Wedstrijd. - De Bestuurder kondigt aan de vergadering aan dat de Jury van den Beernaert-Wedstrijd: 7de tijdvak (1924-1925) zijn taak voleindigd en den heer Marnix Gijsen met zijn dichtbundel Het Huis heeft bekroond. - De Academie sluit zich aan bij de uitspraak van de Jury en beslist dat het verslag over den wedstrijd in de Verslagen en Mededeelingen zal opgenomen worden. (Zie blz. 775).
3o) Lezing door Mej. M.E. Belpaire, werkend lid: Was Beethoven een Vlaming?
Daar de HH. Bestuurder en Onderbestuurder genoodzaakt waren de vergadering bij het begin der lezing van Mej. Belpaire te verlaten, neemt Mr. Willems het voorzitterschap waar; na de lezing bedankt hij de spreekster in hartelijke bewoordingen en stelt voor de voordracht in de Verslagen en Mededeelingen op te nemen. - Aangenomen.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd