Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1926

(1926)– [tijdschrift] Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde– rechtenstatus

Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Vergadering van 21 April 1926

Waren aanwezig: de HH. Prof. Dr. L. Scharpé, bestuurder, Prof. Dr. A. Vermeylen, onderbestuurder, Dr. L. Goemans, bestendig secretaris; aan de Bestuurstafel had eveneens plaats genomen Prof. Dr. J.W. Muller, buitenlandsch eerelid der Academie;

de HH. K. de Flou, Dr. L. Simons, Kan. Dr. J. Muyldermans, Kan. Amaat Joos, Is. Teirlinck, F. Lateur, Prof. Dr. J. Mansion, O. Wattez, Prof. Dr. L. van Puyvelde, Prof. J. Vercoullie, Mr. Leonard Willems, Prof. Dr. A.J.J. Vandevelde, J. Jacobs, Prof. Dr. J. Persyn, Prof. Dr. M. Sabbe, Prof. Dr. A. van Hoonacker en J. Salsmans S.J., werkende leden;

de HH. F.V. Toussaint van Boelaere en J. van Mierlo S.I. briefwisselende leden.

Lieten zich verontschuldigen: de H.G. Segers en Mej. M.E. Belpaire, werkende leden, en Mr. J. Muls, briefwisselend lid.

De Bestuurder, Prof. Dr. Scharpé, verklaart de zitting geopend. ‘Het is mij,’ zegt hij, ‘een bijzonder aangename taak Prof. Dr. J.W. Muller den welkomgroet te mogen brengen, die tijdens een reeds lange loopbaan, zooveel verdiensten heeft verworven door zijn studiën en uitgaven met betrekking tot onze eigen Vlaamsche letteren, en in de allereerste plaats, als een voorman bij de studie van Reinaert. Ook ditmaal zullen wij het genoegen hebben hem over Reinaert te mogen hooren. Mevrouw Muller doet ons Genootschap de eer aan, deze zitting bij te wonen, wat in ons allen de dankbare herinnering opwekt aan wijlen Prof. Verdam, haar vader, die een heel leven van onverdroten vlijt heeft besteed aan het standaardwerk, dat onze taak zooveel verlicht bij het bestudeeren onzer vroegere letteren: het Middelnederlandsch Woordenboek. Ook haar brengen we eerbiedig ons hartelijk welkom.’

Aangeboden boeken.

Door de Regeering:

Annuaire statistique de la Belgique et du Congo belge, 53^e année, 1923-1925. Tome 49.

Annuaire de l'Observatoire Royal de Belgique, par P. Stroobant, directeur. 94^e année, 1927.

Le Musée belge. T. 30, n^o 1, 15 janvier 1926.

Door de ‘Sächsische Akademie der Wissenschaften (philologischhistorische Klasse) zu Leipzig:

Abhandlungen. 37. Band, n^r V; Artemis und Iphigenie. Marmorgruppe der Ny Carlsberg Glyptothek, ... von Frans Studniczka.

Berichte. 77. Band, 2. Heft: Altslawisch ê und ja. Eine sprachgeschichtliche Untersuchung von Eduard Sievers, - 3. Heft: August Conrady, Alte westöstliche Kulturwörter.

Door de ‘Bremer Wissenschaftliche Gesellschaft’, te Bremen:

Abhandlungen und Vorträge. Heft 1, Jahrgang 1, März 1926.

Door de ‘Akademie der Wissenschaften’ (Philosophisch-historische Klasse)’, te Weenen:

Denkschriften. 65. Band, 1. Abhandlung: Die Landrechtsglosse des Sachsenspiegels. Nach der Amsterdammer Handschrift herausgegeben von Dr. jur. Emil Steffenhagen. Erster Teil: Einleitung und Glossenprolog. - 67. Band, 1. Abh.: Ermenne. Bericht über die Grabungen... dùf den Friedhöfen von Ermenne (Nubien). Von Hermann Junker. 2. Abh.: Bruchstücke eines antiken Kommentars zur Archäologie des Thukydides. Von Dr. Hans Gerstinger.

Sitzungsberichte. 202. Band, 3. und 5. Abhandlung; 203. Band, 1. und 2. Abh.; 204. Band, 2. Abh.

Almanach für das Jahr 1924.

Door ‘Det Kgl. Danske Videnskabernes Selskab’, te Kopenhagen:

Skrifter. 7. Raekke, historisk og filosofisk Afd., V. 1: Normandiets Historie under de syv forste Hertuger 911-1066, af Johannes Steenstrup.

Historisk-filologische Meddelelser. IX, 3: Isaac Tzetzae de metris pindaricis commentarius, edidit A.B. Drachmann. - IX, 5: ‘Nokkur Blöd úr Haúksbók’ et Foerosk Handskrift fra o. 1300, undersogt og bestemt med Hensyn til dets sprogform af Marius Kristensen. - IX, 6: Le règne du roi Kawàdh et le communisme Mazdakite, par Arthur Christensen. - X, 2: Zur Faustchronologie, von Chr. Sarauw. - X, 3: Papyrus Lansing. Eine ägyptische Schulhandschrift der 20. Dynastie, herausgegeben und erklärt von Ad. Erman und H.O. Lange. - XI, 1: Die etruskischen Standes- und Beamtentitel, durch die Inschriften beleuchtet, von S.P. Cortsen. - XI, 3: Le groupement des dialectes indo-européens, par Holger Pedersen.

Filosofische Meddelelser. II, 1: Erkendelsesteori og Livsopfattelse, af Harald Hoffding.

Oversigt over det Kongelige Danske Videnskabernes Selskabs Forhandlinger. Juni 1924, Maj 1925.

Door de ‘Société de littérature wallonne’, te Luik:

Bulletin du dictionnaire wallon. 14^e année, n^os 3-4, 1925.

Door de Bibliotheek der Hoogeschool, te Gent:

Aanwinsten van het jaar 1925.

Door den heer O. Wattez, werkend lid, vanwege den schrijver:

Over functioneele Asymmetrieën bij het Schoolkind. Door M.C. Schuyten.

Door Prof. Dr. M. Sabbe, werkend lid, vanwege den Schrijver:

Joan de Grieck. Drie Brusselsche Kluchten uit de zeventiende eeuw. Ingeleid, van aanteekeningen en woordenlijst voorzien door Dr. Paul de Keyser, en met houtsneden verlucht door Victor Stuyvaert.

Door den heer L.J. Veen, te Amsterdam:

De volgende werken van Frank Lateur (Stijn Streuvels):

1^o)	Lenteleven.
2^o)	Zomerland.
3^o)	Zonnetij.
4^o)	Doodendans.
5^o)	Minnehandel. I en II.
6^o)	Stille Avonden.
7^o)	Dorpsgeheimen. I en II.
8^o)	Dagen.
9^o)	Najaar.
10^o)	Het Uitzicht der Dingen.
11^o)	Langs de Wegen.
12^o)	Openlucht.
13^o)	De Blijde Dag.
14^o)	Reinaert de Vos
15^o)	Het Kerstekind.
16^o)	Land en Leven in Vlaanderen.
17^o)	Dorpslucht. I en II.
18^o)	Prutske.
19^o)	De Vlaschaard.
20^o)	Het glorierijke Licht.
21^o)	Genoveva van Brabant.
22^o)	Herinneringen uit het Verleden.
23^o)	Op de Vlaamsche Binnenwateren.

Door Dr. J. Eggen van Terlaan, te Nice:

Un grand artiste méconnu, Gaspard de Crayer, door Dr. E. van Terlaan.

Door den heer P Th. Justesen, te Banjoewangi (Java):

The Homeric ‘Htop’.

Kardia and Ker (Homer).

Door den Schrijver:

Dumercy (Ch.), Monsieur de Ceuleneer... Allocution prononcée en séance de la Commission royale des Monuments et des Sites, le 29 novembre 1924.

Door de Redactie:

Abendland. Heft 7, 1926.

AANGEKOCHT: Vlaamsche Weelde. Een keus van 60 koppen uit onze Letterkunde, door Désiré Pissens & Juliaan Festraets. Foto's en en teekeningen: Edgar Barbaix, Gent.

Letterkundige mededeeling

1^o) Door den E.P.J. Salsmans S.I., werkend lid, over Tongerloo en 's Hertogenbosch. De Dotaiie der Nieuwe Bisdommen in Brabant (1559-1596). - In den naam van den E.H. Kan. Dr. Erens, archivaris der Abdij van Tongerloo, heb ik de eer en het genoegen zijn geschiedkundig werk ‘Tongerloo en 's Hertogenbosch’ aan de K.V. Academie aan te bieden. Dit boek bevat een zeer ernstige studie, volgens nieuwe dokumenten, over een der bizonderste episoden uit de godsdienstige en politieke verwikkelingen der XVI^e eeuw: den strijd nl. omtrent de dotatie der nieuwe nederlandsche bisdommen, tusschen de Regeering en de brabantsche abdijen, vooral die van Tongerloo. Uiterst belangwekkend is het den ondergrond van die gebeurtenissen, zoo innig met de Nederlandsche Beroerten verbonden, te doorvorschen: het ging er over het trekken van een scheidingslijn tusschen Zuid en Noord, over het ontstaan van een eigen cultureel leven aan beide kanten.

We begroeten in den historischen arbeid van Kan. Erens een zeer merkwaardige bijdrage tot onze nationale geschiedenis. We bejegenen haar met des te meer genegenheid daar ze in onze Nederlandsche taal opgesteld is, spijts het verlangen van zekere geleerden en het stoffelijk belang eener grooter publiciteit. Moge Kan. Erens ons nog andere dergelijke studiën leveren.

2^e) Door Prof. Dr. M. Sabbe, werkend lid, over Johan de Grieck, drie Brusselsche kluchten uit de zeventiende eeuw, ingeleid, van aanteekeningen en woordenlijst voorzien door Dr. Paul de Keyser.

Dr. P. De Keyser verzocht mij aan de Academie, uit zijn naam, een exemplaar te schenken van de uitgave van de drie kluchtspelen: De Ghedwonghe Griet, Lemmen met sijn neus, en Meester Coenraedt Bierborst, door Joan de Grieck, bezorgd door De Seven Sinjoren (Antwerpen) en De witte Kaproenen (Gent).

Dr. P. De Keyser heeft deze uitgaaf voorzien met een belangwekkende inleiding over den toestand van het Nederlandsch tooneel te Brussel in de 17^e eeuw, met flink gedocumenteerde aanteekeningen over Joan de Grieck en zijn werk, en met een glossarium.

Dit werk verdient de aandacht van al wie belang stelt in een grondiger kennis van het Zuid-Nederlandsch letterkundige leven in de 17^e eeuw.

Wij wenschen Dr. P. De Keyser geluk met zijn arbeid.

Mededeelingen door den Bestendigen Secretaris.

1^o) Gelukwensch aan Z.D.H. Mgr. van Roey, Aartsbisschop van Mechelen. - De Bestendige Secretaris deelt aan de vergadering mede dat, ingevolge den last hem in zitting van 17 Maart opgedragen, hij namens de Academie een brief van gelukwensching heeft gestuurd aan Z.D. Hoogwaardigheid Mgr. van Roey, den nieuwbenoemden aartsbisschop van Mechelen. - Bij brieve van 9 April zond Mgr. van Roey aan de Academie het hieronder volgende antwoord:

Geachte Heer Secretaris,

Ik ben zeer getroffen geweest door de gelukwenschen die de Koninklijke Vlaamsche Academie mij door uwe bemiddeling heeft aangeboden ter gelegenheid mijner benoeming tot Aartsbisschop van Mechelen.

't Is voor mij een bijzondere aanmoediging het huldeblijk te ontvangen dezer roemvolle Instelling die door hare werking op taal- en letterkundig gebied machtig heeft bijgedragen tot veredeling van Volk en Vaderland.

Daarom bied ik mijne gevoelens van oprechten dank aan de achtbare leden der Vlaamsche Academie, en bid U tevens, Geachte Heer Secretaris, de uitdrukking mijner ware hoogachting te aanvaarden.

(Was get.) E. van Roey,
gekozen Aartsb. van Mechelen.

2^o) Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Middelburg. - Op 7 April j.l werd Prof. J. Vercoullie, werkend lid, benoemd tot lid van het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen. - Onder toejuiching der gansche vergadering wenscht de heer Bestuurder Prof. Vercoullie geluk met deze onderscheiding.

Mededeelingen namens commissien

1^o Bestendige Commissie voor Middelnederlandsche Taal- en Letterkunde. - De heer Prof. Dr. L. Scharpé, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig de heeren: Prof. J. Vercoullie, voorzitter, K. de Flou, Kan. Am. Joos, Is. Teirlinck, Dr. L.

Goemans, Dr. L. Simons, Mr. L. Willems, J. Jacobs, leden, Prof. Dr. L. Scharpé, lid-secretaris, Dr. M. Sabbe en Dr. van Mierlo, hospiteerende leden.

Prof. Dr. J. Muller, buitenlandsch eerelid, woonde eveneens de vergadering bij.

Prof. Muller neemt het woord voor een mededeeling over Reinaert, welke hij echter verlangt voor te behouden voor een afzonderlijke bekendmaking.

Aan de dagorde staat:

1^o) Middelnederlandsche Bijdrage uit het Würzburger Hs. - Door P. Stracke S.J., ter opneming in de Versl. en Meded. aangeboden. - Verslag door de HH. Vercoullie en Scharpé.

Op eensluidend gunstig verslag van de HH. Vercoullie en Scharpé wordt het opnemen van het stuk aangenomen.

2^o) Willem van Utenhove en zijn Beestiaris. - Lezing door Mr. L. Willems.

De Beestiaris der Minne, meende Bormans, is niet van Willem van Utenhove.

Nap. de Pauw, die in de Versl. en Meded. der Kon. Vl. Acad. (Juli, 1901) een tekst overdrukte naar Bormans, zonder het Hs. (Amsterdam) in te zien, heeft slordig werk geleverd: de tekst van Bormans en De Pauw is op vele plaatsen onverstaanbaar. Mr. Willems toont door treffende voorbeelden aan, wat een rol de tekstcritiek hier te vervullen heeft, o.a. door vergelijking met den Franschen tekst: r. 80 smaect moet worden wraect; r. 88-90 moeten als interpolatie wegvallen; r. 99 vert moet worden vaert; r. 105 trecken sij uut moet worden trecken sij aen; r. 163-164 quame so vare tachterhare Commen al daer ic naer gare, lees: quamet, so ware tachterhare Commen al daer naer gare; r. 177 dan, of lees: danof; r. 179 ende lees ene; enz.

Overigens staat het niet vast dat dit fragment van Willem van Utenhove zou zijn; een fragment van een Beestiaris (Brussel) zou misschien eer aan Willem van Utenhove toe te schrijven zijn. Des te meer daar het chronologisch moeilijk valt aan te nemen dat het werk van Furnival reeds zoo spoedig door den onderstelden pastoor van Ardenburg, - zooals De Pauw het aanneemt - zou vertaald zijn geworden.

De Commissie stelt voor dat deze studiën in de Verslagen en Mededeelingen zullen uitgegeven worden. - Aangenomen.

2^o) Bestendige Commissie voor Nieuwere Taal- en Letterkunde. - De heer O. Wattez, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig de heeren: Dr. L. Simons, voorzitter, Is. Teirlinck, Kan. Dr. J. Muyldermans, Frank Lateur, Prof. Dr. L. Scharpé, Prof. Dr. A. Vermeylen, Dr. J. Persyn, Dr. M. Sabbe, leden, E.H. Salsmans, Dr. Vandevelde, hospiteerende leden, en Omer Wattez, lid-secretaris.

Aan de dagorde staat:

1^o) Vondel en Gillis van Vinckenroy. - Door Dr. Jan Gessler, ter opneming in de Verslagen en Mededeelingen aangeboden. - Benoeming van twee verslaggevers.

Worden benoemd de heeren Dr. Sabbe en Gustaaf Segers.

2^o) Twee onuitgegeven gedichten van Jan van Beers. - Mededeeling door Prof. Dr. M. Sabbe.

Na eenige woorden over de niet uitgegeven gedichten van Jan van Beers, destijds medegedeeld aan de Academie door Désiré Claes, licht Dr. Sabbe twee gedichten toe die in 1925 werden ingezonden, voor eene tentoonstelling, door familieleden van een studiemakker van Jan van Beers in het Klein Seminarie te Mechelen.

Daarna leest Dr. Sabbe de twee gedichten: Op de Schelde en Vergeefs.

De voorzitter stelt voor de lezing van Dr. Sabbe op te nemen in de Verslagen en Mededeelingen.

3^o Willem Zeebots, van 1647 tot 1682 kloosterling in de abdij van Perk en daarna pastoor te Wakkerzeel. (Voortzetting). - Lezing door Dr. L. Simons.

De heer L. Simons bespreekt eerst het vraagstuk van bibliographischen aard, in betrekking met zijn twee vorige lezingen, welke hij dient te wijzigen, ingezien zijn nieuw onderzoek in eerste uitgaven van Zeebots' werken, welke hem thans ten dienste staan.

Spreker heeft een lijst van deze uitgaven opgemaakt.

Daarna gaat Dr. Simons over tot de kenschetsing van Zeebots' tooneelwerk .Hij is geen navolger van de Rederijkers, maar staat veeleer op middeleeuwsch standpunt.

De invloed der Renaissance is bij hem waar te nemen; doch deze drong niet diep door.

Kenschetsend vooral zijn zijne gedichten van didactischen aard voor hun zin naar werkelijkheid.

Dr. Simons licht zijne kenschetsing toe door eenige uittreksels uit het werk van Zeebots.

Spreker zal zijne lezing in de volgende zitting voortzetten.

Dagorde:

Lezing door Prof. Dr. J.W. Muller, buitenlandsch eerelid der Academie: Reinaerts avonturen en rollen in en na de Middeleeuwen.

Na de lezing van Prof. Dr. J.W. Muller neemt de Bestuurder het woord om den spreker den dank van de Vergadering te betuigen. ‘Geen werk, in het verloop van onze letterkunde, heeft zulk een bijval genoten ten onzent en ook buiten ons eigen taalgebied als de leuke looze Reinaertavonture.’

En het is zeker wel merkwaardig - zooals de beschouwingen van Prof. Muller het zoo scherp in het licht stelden - hoe de bekoring, die uitgaat van Reinaerts guitige geestigheid, door de tijden heen onverminderd is gebleven en onverzwakt. De preciese bedoeling van Reinaerts humor blijft nog altijd onontraadseld; of liever, de vele voorgestelde opvattingen, al naar aanleg en gezindheid van den Reinaertkenner die zijn verklaring ten beste geeft, toont zoo duidelijk aan - zooals Prof. Muller er mede op wees - dat Reinaert ook tegenover onze wijsheid, zijn streken nog immer blijft uithalen. De een ziet er dit in, de andere dat; maar Reinaert man! de tijd komt toch, dat de onverdroten pogingen van scherpzinnige vossenjagers als prof. Muller zelf, en zijn medegezellen, een Dr. Stracke, een Mr. Willems, een Teirlinck Senior, het wel zullen uitvorschen en aan 't licht brengen hoe 't gestaan en gelegen is met uw papieren, en waar gij feitelijk thuis hoort, en tegen wie of wat gij, ouwe rakker, het eigenlijk gemunt hadt....

Wanneer de studie van Prof. Muller in de Verslagen en Mededeelingen zal verschenen zijn, dan zullen we met vernieuwd genoegen er onze Reinaertwetenschap weer aan opfrisschen. Namens de vergadering druk ik onzen oprechten dank uit aan den spreker, en hoop dat de Academie hem nog meermalen in haar midden moge begroeten’.

Op voorstel van den h. Bestuurder beslist de Academie dat de lezing van Prof. Muller in de Verslagen en Mededeelingen zal opgenomen worden.