Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1924

[p. 401]

Plechtige Vergadering van 6 Juli 1924.

Te 10 ½ uur kwamen de heeren Leden in het Eere-salon der Academie bijeen.

Aldaar zijn tegenwoordig de heeren Dr. Prof. J. Mansion, bestuurder, Mr. Leonard Willems, onderbestuurder, Dr. L. Goemans, bestendig secretaris;

de heeren K. de Flou, Dr. L. Simons, Prof. Ad. de Ceuleneer, Gustaaf Segers, Kan. Am. Joos, Is. Teirlinck, O. Wattez, Dr. Prof. L. van Puyvelde, Dr. Prof. L. Scharpé, Prof. J. Vercoullie, Dr. Prof. A. Vermeylen, Dr. Prof. A.J.J. Vandevelde, J. Jacobs, Karel van de Woestyne en Herman Teirlinck, werkende leden;

de heeren Mr. J. Muls, F.V. Toussaint van Boelaere, Dr. Prof. A. van Hoonacker en Al. Walgraeve, briefwisselende leden;

de heer Dr. Prof. R. Verdeyen, nieuw verkozen briefwisselend lid.

De heer Dr. Prof. M. Sabbe en Mej. M.E. Belpaire, werkende leden; Dr. Prof. Frans Daels, J. Salmans S.J., Dr. Prof. A. Carnoy, en Dr. J. Cuvelier, briefwisselende leden, lieten zich verontschuldigen.

_⋆⋆_⋆

Waren verder aldaar aanwezig: Z.E. Kan. M. de Baets, vicaris-generaal, vertegenwoordiger van Z.D. Hoogwaardigheid den Bisschop van Gent; - A. Siffer, volksvertegenwoordiger en eerste schepen der stad Gent; - G. de Ruyck, voorzitter der Rechtbank; - Ph. de Munnynck, schepen der stad Gent.

_⋆⋆_⋆

Te 11 uur worden genoemde heeren door den pedel naar de feestzaal geleid.

Nemen plaats aan het bureel: Dr. Prof. J. Mansion, bestuurder, Mr. Leonard Willems, onderbestuurder, Dr. L. Goemans, bestendig secretaris, en Herman Teirlinck, feestredenaar.

Verder zijn nog aanwezig de heeren G. Bly, en Lievevrouw-Coopman, bekroond in de Academische wedstrijden voor 1924; - Frans Bundervoet, aannemer; - Alexis

[p. 402]

Callant, letterkundige; - A. Claeys, hoogleeraar; - Arth. Criel, bijzondere; - L. Daled, Brugge; - V. de Bièvre, leeraar; - E. de Bont, beambte; - C. de Bruyne, hoogleeraar; - Pater A. Dechamps S.J., leeraar; - C. Declercq, leeraar; - Dr. Paul de Keyser, leeraar; - Juffr. Valentine de Keyser, leerares; - René de Kiere, onderwijzer; - Luitenant-Colonel de Leenheer; - Juffr. O. de Mets, regentes; - E.H.F. de Mol, bestuurder; - Kan. G. de Munck, professor aan het Seminarie; - Oswald de Schamphelaere, nijveraar, voorzitter van het Willemsfonds; - Dr. H. de Stella, hoogleeraar; - H.J. de Vos, leeraar; - G. d'Hondt, stadsontvanger; - M. Ducheyne, leeraar; - E.H. Joris Eeckhout, letterkundige; - O. Faché, fabrikant; - E. Famelaer, opziener; - Hr. en Mev. Gevaert, leeraars; - E.H.R. Goethals, onderpastoor; - A. Hegmans, leeraar; - T. Herremans, Brussel; - Armand Laget, Schaerbeek; - Pr. Luyckx, beambte; - E. Minnaert, oud-hoofdonderwijzer; - Ach. Quicke, oud-bestuurder aan de Middelbare Scholen; - Paul Ringoot, student; - Pater E. Schepens S.J.; - Commandant C. Sevens der Artillerie; - L. Smeesters, hoofdonderwijzer; - Kan. A. Standaert, professor aan het Seminarie; - Dr. P. Tytgat, geneesheer; - F. vanden Abeele, leeraar; - Leo van der Haegen, leeraar aan het Conservatorium; - E.H.J. van de Velde, leeraar; - F. van Geluwe, opziener der Posterijen; - O. van Hauwaert, opziener van het Middelbaar Onderwijs; - O. van Malleghem, gepensionneerd advocaat-generaal; - E.P. van Mierlo jr., S.J.; - A. van Overbeke, dagbladschrijver; - Herman van Overbeke, tooneelkundige; - Dr. P. van Oye, plantkundige; - A. van Thielen, leeraar; - H. Vereecke, beambte; - Is. Vergauwen, hoofdonderwijzer; - Karel Vermeire, Meirelbeke; - L. Verniers, hoofdbediende der Posterijen; - J. Verwilghen, onderzoeksrechter; - V. Wattez, postbeambte; - Mevr. Leonard en Mej. Willems; - A. Woedstad, hoofdbediende der Posterijen; - P. Wynants, leeraar; - alsook de heeren reporters van De Gentenaar, De Standaard en Het Volk. - Verder nog verscheidene andere dames en heeren, belangstellenden in de werkzaamheid der Koninklijke Vlaamsche Academie.

Verschillende personen hebben aan de Academie schriftelijk bericht gezonden dat het hun spijt de vergadering niet te kunnen bijwonen, nl. de heer Minister van Wetenschappen en Kunsten; - Z.D.H. Mgneur de Bisschop van Gent; - Luitenant-Generaal van Acker; - J. Maenhaut en Fernand van Ackere, volksvertegenwoordigers; - Graaf de Kerchove, gouverneur der provincie Oost-Vlaanderen; - A. van der

[p. 403]

Stegen, burgemeester van Gent; - Mevr. de Douairière A. Merghelynck, weduwe van den heer Arthur Merghelynck, die aan de Academie het prachtige Beauvoorde-kasteel met zijn kunstschatten vermaakte; - F. Heymans, rector der Hoogeschool van Gent; - R. de Saegher en G. van den Bossche, schepenen der stad Gent; - Juffr. B. Boonants, gemeenteraadslid; - Leon Bressers, kunstschilder; - Dr. L. Brounts, leeraar; - G. Feytmans, prefect van het Atheneum; - J. Gheysens, schoolopziener; - Jos. Ingels provinciaal griffier; - Kan. Cl. Ledegen, secretaris van Z.H. den Bisschop; - Albert Merten, hoogleeraar; - Oscar Roels, leeraar aan het Conservatorium; - O. van Kets, beambte.

_⋆⋆_⋆

De heer Bestuurder, Dr. Mansion, heet de aanwezigen met enkele hartelijke woorden welkom op deze jaarlijksche plechtigheid in de Academie, en verontschuldigt vervolgens de notabelen welke schriftelijk hun spijt uitdrukten de vergadering niet te kunnen bijwonen.

Daarna las hij eene verhandeling getiteld: Hoe heetten onze vrouwen in 't verleden.

Vervolgens verleent hij het woord aan Herman Teirlinck, die handelt over Het wezen der Dramatiek en de Kinematograaf.

Beide redevoeringen werden door de aanwezigen ten zeerste gesmaakt en warm toegejuicht.

Ten slotte doet Dr. Leo Goemans de volgende mededeelingen aan de vergadering:

1^o) Verkiezingen:

In haar vergadering van 18 Juni 11. werd door de Academie overgegaan tot de verkiezing van een briefwisselend lid ter vervanging van Mej. Virginie Loveling, en van drie buitenlandsche eereleden ter vervanging van de HH. Dr. Henry Bradley, Prof. Kalff en Taco de Beer, in den loop van het jaar 1923 overleden.

Werden verkozen: tot briefwisselend lid Dr. Verdeyen, hoogleeraar te Luik; tot buitenlandsche eereleden Dr. Jespersen, hoogleeraar te Kopenhagen, Dr. Prinsen, hoogleeraar te Amsterdam en de Heer Johan de Meester te Rotterdam.

Die verkiezingen werden aan de goedkeuring van den Koning onderworpen.

_⋆⋆_⋆

Van de prijsvragen voor 1924 uitgeschreven werden er 4 beantwoord:

[p. 404]

1^o) Dialectstudie: Gentsch Idioticon.

Twee antwoorden werden ingezonden. De keurraad, bestaande uit de HH. Prof. Vercoullie, Prof. Mansion en Dr. Goemans was het eens om te verklaren, dat het werk ingezonden onder de kenspreuk Uit liefde verzameld de voorkeur verdiende.

De verslaggevers brachten hulde aan den vlijtigen en zeer belangrijken arbeid van den inzender en stelden aan de Academie voor hem den prijs te verleenen. De bekroonde is de Heer Lod. Lievevrouw-Coopman, te Gent.

2^o) Vak- en Kunstwoorden: Een verklarende Nederlandsche Vakwoordenlijst van de Zeevisscherij.

Deze prijsvraag, eerst uitgeschreven voor 1921, werd ook toen beantwoord doch niet bekroond. De jury, samengesteld uit de HH. Prof. Vercoullie K. de Flou en Prof. Scharpé was eenparig van oordeel, dat het thans onder de kenspreuk Piscator III ingezonden antwoord, den uitgeloofden prijs verdient, mits gevolg gegeven worde aan de wenken van den keurraad.

De Academie heeft in denzelfden zin geoordeeld.

Schrijvers van het werk zijn: wijlen de H. Frans Blij, destijds ontvanger der Zeevaartrechten te Antwerpen, en zijn zoon G. Blij, opziener van het Belgisch Loodswezen, te Vlissingen.

Ik verzoek de HH. Lievevrouw en Blij het hun toegekende diploma te willen komen ontvangen.

Verder werden nog beantwoord:

3^o) Dialectstudie: Men vraagt eene Klank- en Vormleer van het Brusselsch dialect met zijn plaatselijke verscheidenheden.

De drie verslaggevers, dezelfde nl. als voor de eerste prijsvraag, komen tot het besluit dat het eenig ingezonden antwoord, in zijn huidigen vorm niet voor bekroning in aanmerking kan komen. De jury brengt echter hulde aan de inspanning welke door den Schrijver aan den dag is gelegd en stelt voor de vraag voor een ander jaar aan te houden om den inzender gelegenheid te verschaffen zijn opstel volgens de opmerkingen van het verslag te herzien.

4^o) Folklore: Gevraagd wordt: een volledige lijst der plantnamen (wetenschappelijke en volksnamen) in Noord-Nederland en Fransch Vlaanderen gebruikelijk, met etymologie, en met hunne benaming in 't Fransch, 't Duitsch, 't Engelsch en 't Latijn.

De keurraad was eenparig van meening dat het ingezonden antwoord niet aan de eischen voldoet, alhoewel de onbetwist-

[p. 405]

bare botanische kennis en de overgroote ijver van den verzamelaar veel lof verdienen.

De vraag door den H. Isid. Teirlinck, eersten verslaggever in zijn verslag geopperd of er geen reden bestaat om het opstellen van aanvullende lijsten op Heukels' Woordenboek der Nederlandsche volksnamen van Planten aan te moedigen, zal aan de Commissie voor Prijsvragen onderworpen worden.

_⋆⋆_⋆

Zooals even gezegd, had de Academie, in den loop van het jaar 1923, het afsterven te betreuren van drie buitenlandsche eereleden en een briefwisselend lid.

Onder de afgestorven buitenlandsche eereleden tellen wij vooreerst Dr. Henry Bradley aan wien reeds op de Plechtige Vergadering van verleden jaar een laatste hulde werd gebracht.

De tweede was een man van buitengewone beteekenis voor ons, Dr. Kalff, hoogleeraar te Leiden, die den 4 September ll. op een vacantiereis in Noorwegen schielijk overleed.

Dr. Kalff werd op 30 Juni 1856 te Zwolle geboren en op 14 Juni 1911 tot lid onzer Academie verkozen.

Wij herinneren met diepen eerbied den naam van den man die de meest uitstekende diensten heeft bewezen aan de Nederlandsche litteratuur- en cultuurgeschiedenis, en die met zijn Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde een standaardwerk heeft geleverd dat zijn vaderland en den Nederlandschen stam zelf tot eere strekt. Want nergens, in geen ander land, hebben wetenschappelijk onderzoek, fijn letterkundig inzicht en talent een boeiender en de waarheid meer naderend verhaal verschaft van eene litteratuur in verband met het staatkundig en maatschappelijk leven van een volk.

De H. Taco de Beer, geboren te Maarsseveen in 1838, overleden te 's Gravenhage op 13 September 1923, was sedert 18 Juni 1902 lid der Kon. Vlaamsche Academie.

Hij was de stichter van het taalkundig tijdschrift Noord en Zuid dat niet min dan 30 jaargangen beleefde en voor den tijd zeer kostbaar werk leverde. Hij schreef eene Geschiedenis der Engelsche Letterkunde in vier deelen en bewerkte eene tweede uitgave van Jan ten Brink's Geschiedenis der Nederlandsche Letteren.

_⋆⋆_⋆

Het aandenken van dien warmen vriend der Vlamingen zal in ons genootschap steeds in eere gehouden worden.

Diep is de Academie, zooals heel het Vlaamsche land, getroffen geworden door het overlijden van Mej. Virginie Loveling.

[p. 406]

Sedert 1919 had ons genootschap de eer haar als lid te mogen tellen, en het is voor niemand onzer onopgemerkt gebleven hoe belangstellend de begaafde schrijfster onze werkzaamheden volgde.

Hoe klaar was nog de blik en hoe lieftallig de glimlach der edele vrouw wanneer zij, niettegenstaande den last der jaren, in ons midden verscheen.

Met welken eerbied werd ze hier bejegend! Kon het anders? Meer dan eene halve eeuw had ze in den trouwen dienst van Vlaamsche taal en letteren, die novellen, die romans, die gedichten geschreven welke den schat hebben verrijkt van 't Vlaamsche verstandelijk en gemoedelijk leven.

‘Geen Vlaming die hare verzen niet kent’, zoo sprak een harer medeleden der Academie, een ander gevierd dichter uit Vlaanderen. ‘De Vlaming heeft ze op de school geleerd, zei hij, en ze zijn hem sedertdien in het geheugen gebleven; wat beter is, ze zijn hem lief gebleven als een zoet bezit; wat het beste is, de gedichten van Virginie Loveling, net als die van hare zuster Rosalie, bleken de volle liefde van een volk waardig te zijn.’

In eene hulde aan Virginie Loveling is het inderdaad onmogelijk den naam van hare zuster niet terzelfdertijd uit te spreken.

Zoolang sobere kunst en ingetogen gevoel door Vlamingen genoten worden, zoolang de Vlaamsche poëzie leeft op kinderlippen, zoolang ook leven de namen van de lieve gezusters samen in de dankbare vereering van jong en oud hier te lande.

En het past zoo wonderwel op de Loveling's zelve, het schijnt als voor hen gedacht en gevoeld, het stroofje door Virginie vóór meer dan vijftig jaar gedicht:

Wij hebben ze niet verloren

Zij die gestorven zijn,

Hun beeld staat in ons harte

In eeuwigen zonneschijn.