Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1905

Letterkundige Mededeelingen.

1^o) Door den heer Edw. Gailliard, Bestendigen Secretaris:

Oude Antwerpsche almanakken. Door den heer E. Adriaensen, secretaris van Hoogstraten, den ijverigen navorscher, wien wij reeds menige belangrijke mededeeling over de geschiedenis van Hoogstraten verschuldigd zijn, en die, te zamen met onzen geachten Bestuurder den heer Gust. Segers, een knap boek over de prachtige en aloude gothieke kerk dier stad uitgaf, - worden heden aan de Academie zeven oude Antwerpsche Almanakken ten geschenke gegeven, waarover een woord dient gezegd te worden.

In de Lijst van de aangeboden boeken heb ik den titel van bedoelde almanakken uitvoerig opgegeven. Op ettelijke bijzonderheden wensch ik nu de aandacht der Academie te vestigen.

U allen, Mijne heeren, zal het werk over de Belgische Almanakken, van wijlen den heer G. Zech-Du Biez, uit 's Gravenbrakel, wel bekend zijn. Het is getiteld: Les Almanachs Belges. Etude bibliographique sur les Almanachs, les Calendriers, les Annuaires, les Chansonniers, les Etrennes, les Cartabelles et autres publications annuelles, édités en Belgique depuis l'introduction de l'imprimerie jusqu'en 1900. Tot nu toe zijn verschenen de bijdragen over Aarlen, Antwerpen, Assenede, Oudenaarde, Aver-

[p. 159]

bode, Baarle-Hertog, Bilsen, Binche, Boom, Bouillon, Boussu, 's Gravenbrakel, Brecht, Brugge en Brussel. Jammer is het, dat door het afsterven van den schrijver de uitgave van het werk in den steek is moeten blijven.

Hoeveel zorg echter de Heer Zech voor zijn boek wist aan den dag te leggen, toch zijn ettelijke stukken, wat licht begrijpelijk is, hem onbekend gebleven. 't Is het geval met het Directorium horarum canonicarum voor de hoofdkerk van Antwerpen, voor het jaar 1620. Gelijke ‘Directoria’, te beginnen met 1705, edoch voor andere kerken of voor kloosters, worden evenwel door Zech, op blz. 87 en vlg., aangehaald.

Het oudste stuk, ons door den heer Adriaensen ter hand gesteld, is de ‘Almanach ende Prognosticatie vanden Jare Ons Heeren M.D.LXXVIII’ (zie hooger den volledigen titel). Het boekje, met rooden en zwarten inkt en in gothieke letter gedrukt, is 0^m095 op 0^m08 groot en werd gemaakt door ‘M. Peeter Catoir, Mathematicus ende ghesworen Landtmeter ghegaigeert vander Stadt ende Lande van Dendermonde, docerende ende leerende de Wynmeten, Landtmeten, Cyfferen, Sonnewysers trecken, met noch andere consten in Mathematica’. Deze Almanach staat ook bij Zech niet vermeld, maar bij dien schrijver, blz. 65, vinden wij o.a. een ‘Almanach ende prognosticatie’ voor het jaar 1573, ‘ghemaeckt ende ghecalculeert op den meridiaen van Ghendt’ door den gezegden ‘Meester Pieter Catoir, Mathematicus’, die toen ter tijde was ‘residerende binnen Wettre op de Hoochstrate, recht over de Roose, inde groote schole’.

[p. 160]

Het boekje heeft tot omslag een stuk perkament, dat voorkomt van een Antiphonarium, in schoon gothiek geschrift der XV^e eeuw. De volgende beknopte verhandelingen doen er zich in voor:

‘Die declaratie van desen Almanach.

‘Die Aspecten der Planeten.

‘Die caracteren der Planeten.

‘Vander ebbe ende vloet der zee.

‘Nota voor die Voyagiers der zee.

‘Noch vindt ghy hier jnne alle die heylighe daghen int roode ghedruct, ende die Vigilien die ghevast worden int Bisdom van Ghendt.

‘Noch vindt ghy hier jnne die Epistelen ende Evangelien van alle die Sondagen, volghende de Roomsche ordinantie.

‘Vanden Eclips der manen die wy hebben sullen.

Hierop volgen de twaalf maanden, met hunnen Vlaamschen naam. Daarna:

‘Voorsegginghe Astrologijck voor tJaer ons Heeren M.D.LXXVIII. Den wijsen ende verstandigen tot eenen spiegel, ende den dwasen tot een verachtinghe.

‘Vanden Eclips der Manen.

‘In wat landen, provincien ofte steden dat desen Eclips influeren sal ende wanneer.

‘Wat goet ofte quaet dat desen Eclips int generael sal zijn bediedende, naer die leeringe van Ptholomeus.

‘Vande heere des Jaers ende zijn dominatie.

‘Vande vier quartieren des Jaers, ende eerst vanden Winter. - Vande Lente oft wtcomenden tijt. - Vanden Zomer ende best ghecleedt. - Vanden herfst ende oncleedinge.

‘Vanden pays ende oorloghe.

‘Vanden siecten des Jaers.

‘Jugementen volgende dinclinatie gemaect op de .xij. maenden vanden Jare 1578.

[p. 161]

Explicit met de volgende verzen:

Niemand en sal hem selven prysen.
Maer laet die wercken het vonnis wijsen.

Verder zij hier vermeld, dat Meester Pieter Catoir’, de schrijver van den besproken Almanach, zichzelven elders betitelt ‘Meester Peeter Cathoor, een vast liefhebber der Astronomien ende Schoolmeester binnen der stede van Ghendt, residerende aldaer op de Coremerckt by der Vanghenissen, inde Cijferschole’, nl. op den titel van den ‘Almanack ende Prognosticatie vanden Jare Ons Heeren M.D. ende LXV’, te Gent in dit jaar bij Gheeraert van Salenson gedrukt. Over Pieter Catoir komen eenige aanteekeningen voor in eene merkwaardige studie van den heer G. Caullet, hulparchivaris der stad Kortrijk, getiteld ‘Une Collection d'Almanachs placards (1560-1786): Essai sur l'histoire et le Commerce des Almanachs à Courtrai’. Die studie is onlangs in het Bulletijn van ‘Geschied- en Oudheidkundige Kring te Kortrijk’, tweede jaargang, 1904-1905, 2^de aflevering, blz. 39-95, met fac-simile's verschenen.

Een bijna evenoud stukje is de ‘Almanach et Prognostication’ voor het jaar 1584, ‘avec les getides (d.i. de watergetijden) ou marées de l'eaue de Bruxelles vers Anvers’. (Zie hooger den volledigen titel.) Die almanak, groot 0^m10 op 0^m082, is met gewone letter en in zwarten en rooden inkt gedrukt. Hij werd opgesteld door Meester Jan Franco, ‘natif d'Eerssel en Brabant, Docteur es 7. Arts liberaux et Médecine’, welke elders genoemd wordt ‘M. Jan Franco, Medecyn ende ‘Doctoor voor de Princelycke Stadt van Brues-

[p. 162]

sel’, of ook nog ‘M. Ian Franco Van Eerssel, Medecyn ende Doctoor voor de princelycke stadt van Brussel, woonende op de Spieghelbrugghe, by S. Goericx Kercke’, of kortweg, zooals hij zelf zijne ‘Conclusion’ op den in spraak zijnde almanak teekent, ‘M. Iehan Franco d'Eersel Medecin’. (Zie bij Zech, blz. 73, 74 en 75.)

Vele bladzijden ontbreken bij dit boekje. Op de laatste komen eenige aanteekeningen voor, in geschrift van het einde der XVI^e eeuw, met betrekking tot zekere sommen aan eenen vroegeren bezitter van den Almanak verschuldigd.

De ‘Almanach ofte oprechten Antwerpschen Hemel-meter’ van Mr. Livinus Rombouts, voor het jaar 1788, ons ook door den heer Adriaensen geschonken, staat bij Zech, blz. 97-98, beschreven. Wij zijn nu evenwel in het bezit gekomen van denzelfden Almanak voor het jaar 1789.

Ik stel voor aan den heer Adriaensen, voor zijn belangwekkend geschenk, namens de Koninklijke Vlaamsche Academie, eenen brief van bedanking te zenden.

Edw. Gailliard.

2^o) Door den heer B^on de Bethune (als vervolg op het voorgaande).

Oude plakalmanakken.

Onlangs heeft men in het stadsarchief te Kortrijk eene recht merkwaardige verzameling van ‘plakalmanakken’ teruggevonden, welke waarschijnlijk gediend hadden voor de schepenkamer der stad.

[p. 163]

Het getal dier drukwerken beloopt tot 155 en strekt zich uit over het tijdstip 1560-1786, zoodat er enkel zeventig almanakken ontbreken voor een tijdvak van 226 jaren.

Onder deze stukken zijn er 80, die te Gent gedrukt werden; 37 werden te Kortrijk zelf uitgegeven, 36 te Antwerpen, 1 te Yper, 1 te Dowaai.

Alle zijn in de Vlaamsche taal opgesteld, behalve dit van 1614, welk uit de Antwerpsche drukkerij van Abraham Verhoeven voortkomt en in 't fransch gemaakt werd par M. Jean-Baptiste Austrucii.

Deze vondst voegt belangrijke aanwinsten bij hetgeen over dit vak geboekt staat in Les Almanachs belges van den heer Zech, alsook bij de bibliographische werken van de heeren Jhr. van der Haeghen, van den Branden, Orthoff en anderen.

In taalkundig opzicht ware er aldaar zekerlijk eenen niet onbeduidenden oogst te zanten. Wij zullen ons in deze nota tot eenige aanmerkingen beperken nopens de opstellers en uitgevers van deze Vlaamsche ‘Tydwysers’.

Het oudste stuk der verzameling is de Almanack en Prognosticatie vande schrickel Jare ons Heeren. M.CCCCC. LX.... Ghecalculeert op den Meridiaen der stede vā Poperinghe in West- Vlaendrē, door Meester Niclaeis Bazelis van Nyeukercke by Belle, Medecijn en̄ Chirurgien, ende der Astronomijnscher consten een vast liefhebber, wonende binnen der seluer stede. Gedrukt te Antwerpen by die weduwe van Jacob van Liesveldt.

De Almanack en̄ Fronosticacie van 1562 is Ghecalculeert op den Meridiaen der stadt van Amsterdam duer M. Adam Meeus, Doctor in Medicinen der seluer stadt en

[p. 164]

Geprint Thantwerpen inde Rape, by Hans de Laet. Van denzelfden opsteller en drukker is de ‘Prognosticatie’ voor 1566.

Deze van 1563 werd Ghecalculeert opt Meridiaē der zeer vermaerd' stad van Ghēdt, by Meester Pieter de Buck Mathematicus en ghezworē Geometrist der voornomder stede... en aldaar gedrukt door Hendrik van den Keere.

Het volgende jaar, vinden wij den Almanack... Ghecalculeert... op den Meridiaen der Stede van Duynckeercke door Meester Thomas de Bert, Chirurgijn wonende in de prochie van Uxem op de e⁽¹⁾. Zelfde drukker.

1565. Ditmaal werd de Prognosticatie ghepractiseert op den Orisont der seer vermaerder stede van Ghendt, by Meester Peeter Cathoor, een vast liefhebber der Astronomien en̄ schoolmeester binnen der seluer stede, Residerende aldaer op de Coremerckt by der Vanghenissen, in de Cijferschole.

Meester Catoir leverde insgelijks de tijdwijzers voor 1571, 1578, 1579, 1580, 1585; doch in 1578 bestatigen wij dat hij zich metterwoon gevestigd heeft binnē Calcken int landt van Dendremonde, en de volgende jaren in het nabijliggende Wetteren.

1567. Deze almanak was Ghecalculeert door Meester Jan van Loon alias Turnout, ghezworen Medecijn van die Vryheyt van Turnhout, en werd te Antwerpen bij Jan van Ghelen gedrukt.

't Jaar nadien drukte deze insgelijks eenen tijdwijzer Ghecalculeert door M. Jaspar Laet de Jonge.

Voor 1569 vinden wij weder M. Adam Meeus, van Amsterdam, als opsteller; en voor 1575, M. Pieter de Buck... Geometer en̄ Geographus van Gent.

D. Camillus van Castre, Doctoor ende gheswooren Medecijn der stadt van Mechelen, stelde den almanak op voor 1576, welke geprint werd Thantwerpen... bij Henrick vander Loe.

(1) De E of Aa stroomt van Artesië over Sint-Omaars naar de zee.

[p. 165]

De naam van Nostradamus is in het vak van almanakken wijdberoemd! Hij was metterdaad woonachtig te ‘Cahors en Quercy’. Wij treffen eerst eene zijner ‘prognosticatien’ aan voor 1577, te Antwerpen door Guillaem van Parijs onder de pers gebracht.

Onder veel andere voorzeggingen voor 1581, belooft M. Vallentijn van Goorle, Medecijn, Chirurgijn, Residerende tot Amsterdā ook ‘vrede tusschen de kercke en̄ Trijcke’. Op den ‘plakalmanak’ van dit jaar zien wij voor de eerste maal eene houtsneêplaat, het afbeeldsel voorstellende van den ‘Mathematicus’.

Het ‘Almanack, of Jornal voor t'iaer van onsen Heere MDLXXXVI, werd opgesteld Door M. Peter Hassard van Armentiers, Medecijn, en gedrukt Tot Dovay bij Ian Boogaerdt.

Voor 1587 werd de prognosticatie Nae de Nieuwe Calculatie opgesteld door Valentijn Van Goorle. Men weet dat met 1583, de nieuwe Gregoriaansche tijdrekening in voege gekomen was.

Van Valentijn Van Goorle zijn nog de almanakken voor 1588 en 1589, 1592, 1596, 1599.

Met 1589 treffen wij eenen anderen Gentschen tijdwijsgeer aan; wij bedoelen Meester Ian Verniers, ghezworē Geometrist der voornoemder stede, houdēde schole op de Vierweeghscheede, byde Wevers Cappelle, docerende aldaer Landtmelē, Wynmeten, de Roede leeren maken tot alle Landē, veelderhande Zonnewysers treckē met noch ander consten in Mathematica. Deze ‘wijze man’ stelde ook de ‘prognosticatie’ op voor het volgende jaar.

M. Mattheus Cornelissen, eertijts Condiscipel van M. Peeter Cathoir, was de opsteller van de almanakken voor 1593 en 1606, beide te Antwerpen gedrukt.

Voor 1595 en 1598 is de Almanach oft Journael bereid door M. Ian Franco, Medecijn ende Doctoor voor de Princelijcke stadt van Brussel, te Antwerpen gedrukt bij Arnout s'Conincx.

De jaren 1616, 1619, 1621, leveren ons 't gewrocht van Ian Moerman, Mathematicus etc. en 't gedruksel van Hie-

[p. 166]

ronymus Verdussen. Dezes naam staat ook op de stukken voor 1617 en voor 1625, berekend door Michiel Coignet.

In 1622 treffen wij als opsteller aan M. Iean Franco van Eerssel der 7: vrije Consten en̄ Medecynen Doctoor, een zoon, zoo 't schijnt, van den voorgemelden Franco.

1623 en 1624 werden Ghemaeckt en̄ ghecalculeert op den Meridiaen der vermaerde stadt van Ghendt... door Meester Isaac Kips, Mathematicus, en̄ ghezworen Geometrist ofte Landtmeter der Casselrye vander Auderburch van Ghendt, residerende tot Sleydinghe.

Voor 1627 en 1628 drukte Gaultier Manilius van Ghendt, de almanakken ghesupputeert.... door Meester Adrian Clais, Mathematicus.

In 1629 en 1635 is de opsteller M.R. Franco Verdonck, Discipel van M. Godefridus Wendelinus en̄ Cousyn vandē overleden M. Jan Franco van Eersel Doctoor.

Een Ypersch drukwerk van Jan Bellet treffen wij voor 1630 aan. Deze almanak werd vervaardigd door M. Vedast du Plouich, Math., wiens afbeeldsel erop voorkomt, terwijl in 't verschiet van deze prent eene stad met het opschrift Belle, te zien staat. Dergelijke meldingen komen voor op den almanak van 1634, doch deze werd te Antwerpen door Hier. Verdussen gedrukt.

Bedoeld Vedast du Plouich was een der voornaamste medewerkers aan de Flandria illustrata van Sanderus en stelde nog op, voor de stad Yper, eene ‘quarte figurative van den com van de vaert ende van d'apparente Nieuwe Straete’.

Voor 1631, 1632, 1637, 1642, 1643, 1646, hebben wij de Antwerpsche almanakken van Philips de Dyn, met zijne beeltenis versierd; voor 1633, de gentsche tijdwijzer van Peeter Zaman; voor 1636 deze van zijnen stadgenoot M. Joos de Scheppere, Mathematicus, met eene houtsnêeplaat geteekend door C.I. (Christofer Jegher).

De almanak voor 1641, alsmede deze voor 1652 en 1653, opgemaakt door Mr. Willem Crabben en met zijn afbeeldsel versierd, werden te Gent gedrukt bij Gerlacus Graet.

[p. 167]

In 1644 bekomen wij eenen almanak te Antwerpen gedrukt, en berekend Door M. Henricus Kilianus, Wittenbergher, Astrologus ende Medicus.

Van 1658 tot 1664, is de opsteller M. Ioannes Willemsens, Mathematicus en de drukker Bauduijn Manilius te Gent.

De naam van M. Ian van Waereghem Astronomus prijkt op den Nederlandschen Sterre-kijcker ofte Almanach Van het Jaer ons Heeren M.DC.LXV promptelijck ghecijfert op den Meridiaen van Ghendt.

Met 1666 vinden wij gedurende vier en twintig jaren, de gentsche almanakken opgesteld door M. Theodor Caesmes; dan, van 1690 tot 1698, deze door M. Julius de Beaupré, Mathematicus; en voor 1697 en 1699, deze door Daniel Montanus, Astrologant ende P.B. vervaardigd.

Gedurende de XVIII^e eeuw, komen nog de namen voor van M. Philips Lansberge, M. Julius de Beaupré, M. Theodor Caesmes, M. Daniel Montanus; doch, daar wij ze doorgaans tijdens omtrent eene geheele eeuw zien aanblijven, mag men vermoeden dat ze enkel nog als eponymi bestaan. De eerste, mderdaad, werd onlangs nog op het titelblad van zekere volksalmanakken aangewezen!

Laat ons nog aanstippen dat de belangrijke rij der Dagwijzers te Kortrijk gedrukt, slechts met 1732 aanvang neemt en beurtelings onder de namen van de Beaupré, Caesmes en Montanus verschijnt.

Zooals wij het gemeld hebben, treft men op eenige der stukken van de Kortrijksche verzameling, de beeltenissen aan van de mathematici wier naam op den jaarlijkschen almanak prijkt. 't Is zoo dat wij Van Goorle, Austrucij, du Plouich, de Dyn, Montanus en Crabben voor onze oogen zien verschijnen. Deze prenten, waarvan een namaaksel door M. Caullet in zijne beschrijving gegeven wordt, leveren door hunne aardigheid het bewijs dat deze ‘portretten’ echte gelijkenis moeten gehad hebben.

[p. 168]

Op andere jaarwijzers ziet men het wapenschild van den opsteller en wel deze van de Buck, Catoir, van Loon, de Laet, Franco, Austrucij, Moerman, Coignet, de Dyn en Zaman.

Uit deze enkele aanteekeningen blijkt dat er van de verzameling oude ‘plakalmanakken’, onlangs te Kortrijk teruggevonden, diende melding gegeven te worden aan de Koninklijke Vlaamsche Academie, daar zij bijzondere zorg draagt om alles op te merken wat betrekking heeft met de letterkundige beweging in de vroegere eeuwen.

Aan den heer G. Caullet, hulp-bibliothecaris der stad, die over deze vondst eene zeer leerrijke en belangwekkende studie aan den Geschied- en Oudheidkundigen Kring te Kortrijk mededeelde, brengen wij hier eene welverdiende hulde. Het is aan het verslag, in het 2^e deel (bl. 39) van de Handelingen van dit ieverig gezelschap opgenomen, dat wij het bovenstaande ontleend hebben, met het doel de verdienstelijke opzoekingen van den heer Caullet in ruimeren kring bekend te maken.

B^on DE BETHUNE.

Bibliographische aanteekening
door den heer A. Janssens, werkend lid.

Ik heb de eer, vanwege den schrijver, de Academie een boek aan te bieden, dat verdient in hare boekerij bewaard te blijven.

Ik wil spreken van Onze Boeren verheerlijkt. Gedenkboek der eeuwfeesten van den Boerenkrijg 1798-

[p. 169]

1898, door K. van Caeneghem, schoolopziener te Lokeren en destijds secretaris van het feestcomiteit.

Het is een nauwkeurig en levendig verslag van al de feestelijkheden, die door gansch het Vlaamsche land hebben plaats gehad, bevattende de afbeeldingen of beschrijvingen der gedenkteekens, redevoeringen, gedichten, muziek, enz., waardoor de helden voor God en Vaderland gevallen, verheerlijkt zijn geworden.

Dit leerzaam boek zal een blijvend gedenkteeken zijn, niet alleen van den heldenmoed onzer Boeren, maar ook van de bewondering die deze, na honderd jaar, bij onze bevolking heeft verwekt.

Eere zij den schrijver die dit gedenkteeken met zooveel zorg en eerbied heeft weten op te richten.

A.G.M. Janssens.

Dagorde:

1^o) Begrooting voor de dienstjaren 1905 en 1906. De Bestendige Secretaris brengt de begrooting ter tafel, door hem voor de dienstjaren 1905 en 1906 opgemaakt en door de Commissie voor Rekendienst, in hare morgenzitting van heden aangenomen. - Beide begrootingen worden goedgekeurd. - Bij de begrooting voor 1906, zal door den Bestendigen Secretaris een brief gevoegd worden, om de aandacht van den heer Minister van Binnenlandsche Zaken en Openbaar Onderwijs op den geldelijken toestand der Academie te vestigen

[p. 170]

en dien hooggeplaatsten ambtenaar te verzoeken, maatregelen te treffen tot verhooging voor het jaar 1906 van het krediet aan de Academie verleend.

2^o) Benoeming van eenen verslaggever voor de Lierzangen, ter vervanging van den heer Jhr. de Gheldere, die zich met de hem opgelegde taak niet kan belasten. - Op verzoek van den Bestendigen Secretaris heeft de heer Des. Claes de taak op zich genomen. - Goedgekeurd.

3^o) Jaarboek voor 1906 Portretten voor de Levensberichten die er in moeten verschijnen. Voorstel door den Bestendigen Secretaris de portretten van wijlen de heeren P. Alberdingk Thijm, Frans de Potter. Aug. Snieders en Edw. van Even, te laten maken. - Aangenomen.

Levensbericht van wijlen den heer Dr. Aug. Snieders. Met het meeste genoegen meldt de Bestendige Secretaris aan de Academie, dat hij reeds vanwege den heer Bestuurder Gust. Segers zijne kopij voor het Levensbericht van wijlen Dr. Snieders ontvangen heeft. Wilden de heeren leden der Academie, die met het schrijven van Levensberichten voor het Jaarboek van 1906 belast zijn, het voorbeeld van den heer Segers volgen, en, ten laatste met 1ⁿ October aanstaande hunne kopij bij den Bestendigen Secretaris indienen, dan zou het Jaarboek, wat hoogst wenschelijk is, op tijd en stond kunnen verschijnen.

[p. 171]

Historische schets over het gebouw der Academie. De heer Jhr. de Pauw heeft welwillend den last aangenomen, voor bedoeld Jaarboek een Historische schets over het aloud Dammansteen (thans lokaal der Academie) te bezorgen, als vervolg op de studie door wijlen Frans de Potter, welke in het Jaarboek van 1893 verschenen is. Bij die schets zal de afbeelding van den voorgevel van het gebouw, zooals hij nu hersteld is, gevoegd worden.

4^o) Opene plaatsen van eere- en briefwisselen de lid Vaststelling van het getal openstaande plaatsen. Benoeming eener Commissie van drie werkende leden, die, te zamen met het Bestuur, candidaten (twee voor elke plaats) zullen voorstellen.

Staan open:

1^o)	Vier plaatsen van briefwisselend lid, ten gevolge van de ontslagneming van den heer Lodewijk de Koninck en van de benoeming der heeren Boucherij, Joos en Mac Leod tot werkende leden.
2^o)	Eene plaats van buitenlandsch eerelid, door het afsterven van Karl Tannen, letterkundige, te Bremen.

Worden door de Academie tot leden der Commissie benoemd de heeren Dr. Claeys, Obrie en Coopman.

5^o) Commissie voor Geschiedenis, Bio- en Bibliographie. Verkiezing van een lid, ter vervanging van wijlen Edw. van Even.

Candidaten: de heeren Prayon-van Zuylen en Alf. Janssens.

[p. 172]

De heer Alf. Janssens uit den wensch voor deze verkiezing niet in aanmerking te komen. Derhalve wordt de heer Prayon-van Zuylen, zonder stemming, tot lid der bedoelde Commissie benoemd.

De zitting wordt te 4 1/2 uur gesloten verklaard.