Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1904

[p. 182]

Dood van D^r August Snieders.
Toespraak van den heer Bestuurder.

Dierbare Collega's,

De Koninklijke Vlaamsche Academie heeft andermaal een zwaar verlies ondergaan. D^r August Snieders is den 19 November te Borgerhout overleden.

Hij mocht den gezegenden ouderdom van bijna tachtig jaar bereiken. Sinds lang was hij door eene pijnlijke ziekte aangetast, welke hem belette onze vergaderingen bij te wonen. Ik heb hem menigmaal bezocht, en mag zeggen, dat, welke smarten hij ook leed, hoezeer het al te duidelijk was, dat voor hem geen herstel meer te hopen was, hij tot zijnen dood toe het levendigste belang bleef stellen in den bloei van ons genootschap, en reikhalzend naar het oogenblik uitzag, waarop hij aan onze werkzaamheden zou kunnen deelnemen.

Zelfs dan nog, wanneer zijne krachten hem begaven, en het hem slechts met de grootste moeite mogelijk was zich verstaanbaar uit te drukken, bezielde een verterend vuur den grijsaard, wanneer over de herleving onzer vaderlandsche letterkunde, over onze miskende taalrechten gesproken werd. Dan was hij weer de begeesterde kunstenaar, de kloeke strijder, die al de gaven van zijn helderen geest, van zijn warmkloppend hart aan

[p. 183]

de beoefening van onze literatuur, aan de verdediging van onzen taalstrijd gewijd had.

Hoewel het afsterven van D^r Snieders sinds lang te voorzien was, treft het ons pijnlijk. Zijn dood is een gevoelig verlies voor de Nederlandsche letterkunde, voor de Vlaamsche Beweging, voor de Koninklijke Vlaamsche Academie.

Ik meen te mogen verklaren, dierbare Collega's, dat ons instituut, door zijne samenstelling, door zijne werkzaamheden steeds zich zelf wist te verdedigen tegen de hatelijke aanvallen zijner talrijke vijanden. Toch was het ons aangenaam Snieders altijd strijdvaardig te zien, waar de Koninklijke Vlaamsche Academie bestookt werd.

Reeds in de openbare zitting van 29 December 1889 bracht hij hulde aan de werkzaamheden der Academie, en bepaalde op meesterlijke wijze haren werkkring.

‘Binnen- en buitenland heeft haar aan het werk gezien’, zegde hij, ‘en ingezetenen, evenals vreemdelingen, bekennen volmondig dat zij hare nationale zending stipt is getrouw gebleven, dat zij een Vlaamsch letterkundig en wetenschappelijk lichaam is, en voorts vreemd blijft aan de twisten der verschillige staatspartijen, die het land verdeelen... Houdt zich de Academie met voorliefde bezig met het ontdekken, bestudeeren, afschrijven en uitgeven van meesterstukken, die tot ons letterkundig verleden behooren, dan is het er nochtans verre van af, dat zij de belangen van den tegenwoordigen tijd zou uit het oog verliezen.

[p. 184]

Zij vestigt hare zorgvolle aandacht op de studie der dialecten, die, veeltijds te recht, als eene welgevulde voorraadkamer beschouwd worden voor de algemeene levende Nederlandsche taal.

Van eenen anderen kant, ofschoon zij aan den eigenlijken strijd der staatspartijen vreemd is, en vreemd wil blijven, kan zij niet vergeten, dat zij deel uitmaakt van de Vlaamsche beweging, en ook niet onverschillig kan zijn aan eenen kamp, waaraan zij grootendeels haar bestaan te danken heeft.’

De diensten, die D^r Snieders als dagbladschrijver, als strijdend Flamingant, als letterkundige aan het Vlaamsche volk heeft bewezen, zijn niet naar waarde te schatten. Onze geachte collega's Coopman en Broeckaert hebben ons vóor drie maanden het eerste boekdeel van hun zoo merkwaardig werk Bibliographie van den Vlaamschen Taalstrijd geschonken. In geen ander werk kan men zoo duidelijk de geschiedenis van den Vlaamschen volksgeest gedurende de eerste helft der verleden eeuw nagaan. Naarmate dit werk voorwaarts schrijdt, zal het bewijs meer en meer geleverd worden, dat geen dagblad van België zulk ruim aandeel heeft gehad in onzen taalstrijd als het Handelsblad van Antwerpen. De lezers van Coopman's en Broeckaert's werk hoeven geen scherp letterkundig doorzicht te hebben, om in die artikels de hand van D^r Snieders gewaar te worden. De ernstig beredeneerde studiën, de geestdriftige ontboeze-

[p. 185]

mingen en bijtende aanvallen vloeiden uit de pen van ons betreurd medelid. Gedurende meer dan eene halve eeuw drukte hij er zijn vaderlandsch gevoel in uit; hij werkte aldus in ruime mate mede om aan de Vlaamsche Beweging de populariteit te verschaffen, waarin zij zich te Antwerpen vooral verheugt.

Als letterkundige bekleedt Snieders eene bijzondere plaats. Naast Conscience was hij de meest geliefde schrijver van ons volk. In deze korte toespraak zou het kwalijk passen de talrijke werken van ons afgestorven medelid te beoordeelen. Dergelijke beoordeeling zal op hare plaats zijn in de levensbeschrijving, die in ons Jaarboek zal verschijnen.

Op eene enkele hoedanigheid, welke deze werken kenschetst, veroorloof ik mij echter nu reeds te wijzen. Ik bedoel hunne leesbaarheid. Ik stel mij voor, M.H, zoo spoedig mogelijk uwe aandacht te vestigen op deze allereerste vereischte van een boek, dat voor het volk bestemd is. Al te veel ontbreekt zij aan overigens zeer verdienstelijke voortbrengselen onzer hedendaagsche volksliteratuur. Snieders bezat het talent om voor het volk te schrijven, om zijne werken voor het volk genietbaar te maken. Hij kon den minderen man boeien en roeren, en toch kunstwerk leveren. Hij mag aldus een wezenlijke weldoener van het Vlaamsche volk genoemd worden.

Zoolang de gezondheid het aan D^r Snieders

[p. 186]

toeliet, woonde hij onze vergaderingen regelmatig bij. In het jaar 1890 bekleedde hij de waardigheid van Bestuurder; de redevoering Vijftig jaar geleden, die hij op de plechtige zitting van dit jaar uitsprak, is stellig een der schoonste opstellen, die in onze Verslagen en Mededeelingen voorkomen.

De begrafenis van ons dierbaar medelid, welke den 22 November te Borgerhout plaats had, was eene indrukwekkende plechtigheid. Onze Academie was vertegenwoordigd door de heeren Coremans, Gailliard, Muyldermans, Boucherij en uwen d.d. Bestuurder. In u aller naam werd aan Snieders hulde gebracht, aan zijne verdienste als letterkundige en verdediger onzer taalrechten. Gedoogt, dierbare Collega's, dat ik den vruchtbaren letterkundige en koenen strijder nogmaals dank voor al het goede dat hij verricht heeft in zijne lange, zegenrijke loopbaan, en den wensch uitdruk, dat zijn marmeren beeld weldra in onze galerij moge prijken.

Reeds heeft de stad Antwerpen haren beroemden inboorling op waardige wijze vereerd.

Den 2 December ontving M. August Snieders, zoon, van het Schepencollege den volgenden brief:

Mijnheer,

Wij hebben de eer U de deelneming van den gemeenteraad van Antwerpen te betuigen in het verlies, dat U en de Uwen getroffen heeft, door den dood van Uwen vader, D^r August Snieders.

[p. 187]

Het gemeentebestuur waardeert de buitengewone diensten door den afgestorvene, gedurende eene lange en werkzame loopbaan, als Vlaamschgezind strijder en als letterkundige bewezen aan het Vlaamsche volk en aan zijne taal, en het heeft besloten, ten teeken van erkentelijkheid, den naam van Aug. Snieders te geven aan eene der straten van Antwerpen.

Wij drukken den wensch uit, dat de hulde, aan zijne nagedachtenis gebracht door zijne medeburgers, eene leniging moge zijn voor uwe kinderlijke smart.

Gelief, enz.

Namens het college van Burgemeester en Schepenen.

Bij verordening,

De Burgemeester,

(Get.) Jan Van Rijswijck.

De Secretaris,

(Get.) Aug. Possemiers.

Antwerpen, 2 December 1904.

In naam van u allen dank ik het Antwerpsch magistraat voor dit besluit, en vooral ons hooggeacht medelid, M. Coremans, op wiens voorstel het genomen werd.