Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1902

Bibliographische mededeeling.

Ik heb de eer der Academie, in naam des Schrijvers, een exemplaar aan te bieden van het werk getiteld: ‘Vlaanderen in de XIV^e eeuw en de strijd tegen Philips den Schoone, door D^r Jos. Laenen.

Onder dezen titel heeft de Schrijver de voordrachten in het licht gezonden, welke hij op het einde van verleden jaar te Antwerpen, in de Vereeniging ‘Hooger onderwijs voor het volk’ gehouden heeft.

Het voorhanden werk is meer dan een volksboek. Schrijver is geen slaaf van wat anderen vóor hem schreven: hij kent grondig de oorspronkelijke bronnen en weet ze te benuttigen, om op menige bladzijde iets gansch persoonlijk voor te brengen. Op duidelijke wijze brengt hij de voorvallen van 1302 in verband met de algemeene beschaving van het tijdvak. Tusschen de twee uiterste zienswijzen, in welke de opvatting van het karakter diens oorlogs uiteen loopt: economische strijd of vaderlandsche krijg. slaat D^r Laenen eenen middelweg in. Hij duidt op het sinds lang ontwikkeld vaderlandsch en dynastisch gevoelen in Vlaanderen, dat alleen

[p. 523]

een algemeenen opstand mogelijk maakte; maar geeft als onmiddellijke oorzaak, als cause déterminante, de misnoegdheid op der volksklas en de aanhitsingen van Pieter de Coninc.

Schrijver verdeelt zijn werk in eene inleiding en vijf hoofdstukken. In de inleiding bespreekt hij de bijzonderste bronnen voor het tijdvak en schetst tevens in breede trekken, ten behoeve van de oningewijden, de bijzonderste regels der historische kritiek. In de volgende hoofdstukken behandelt hij achtereenvolgens de politieke toestanden in Vlaanderen: het ontstaan namelijk van den feodalen band met Frankrijk en de inbreuk door den suzerein eenerzijds, door den vassaal anderzijds op het aloud leenheerlijk recht begaan; de maatschappelijke toestanden, het ontstaan der koopliedenklas, de stadvorming, het invoorrangtreden der handwerkers en de innerlijke verdeeldheid der stadsbevolking; de voorvallen van den oorlog tot aan Philips bezoek in Vlaanderen; den opstand der gemeenten; den zege van Kortrijk en de latere voorvallen tot aan den vrede. Stippen wij nu nog aan de bladzijde over Jan Breidel, waar D^r Laenen in het algemeen gevoelen, dat den beenhouwer naast de Coninc op het voetstuk heeft verheven, niet deelt; maar de rol van dien, zooals hij het heet legendarischen held, tot veel mindere gehalte wil brengen.

H. Sermon.

[p. 524]

Dagorde.

De vergadering gaat over tot de kiezing van een Buitenlandsch Eerelid, ter vervanging van wijlen den heer Dr. J. ten Brink.

Wordt gekozen, de heer H. Taco de Beer, letterkundige te Amsterdam.

In de plaats van wijlen den heer J. van Droogenbroeck wordt, als onderbestuurder voor 1902, gekozen de heer Prayon-van Zuylen.

De heer Prayon, na door den heer Bestuurder geluk gewenscht te zijn, dankt de vergadering voor de hem bewezene eer, en belooft zijne volle kracht te zullen wijden aan de taak, door de Koninklijke Vlaamsche Academie behartigd. (Toejuichingen.)