Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse taal- en letterkunde (nieuwe reeks). Jaargang 1985

[p. 433]

Vergadering van 19 juni 1985

Plenaire vergadering

Aanwezig: de heren Moors, voorzitter, Deschamps, ondervoorzitter, en Hoebeke, vast secretaris;

de heren Lissens, Roelandts, Demedts, Gysseling, Jonckheere, Van Elslander, Weisgerber, Leys, Decorte, mevrouw Deprez, mevrouw D'haen, de heren Coupé, Hadermann, Couvreur, Keersmaekers, Lampo, Van Herreweghen en Janssens, leden.

Afwezig met kennisgeving: de heren Vanacker, Buckinx, De Belser, Goossens, De Paepe en mevrouw Rosseels, leden;

de heren Schmook, Vanderheyden en Rombauts, binnenlandse ereleden.

Agenda

In memoriam G. Stuiveling, buitenlands erelid
door J. Moors
Voorzitter van de Academie

Op 11 mei ll. ontviel ons Garmt Stuiveling, tot buitenlands erelid van de Academie verkozen op 20 maart 1963 ter vervanging van R.A. Schröder; de verkiezing werd goedgekeurd bij K.B. van 24 april 1963.

G. Stuiveling werd geboren te Stroobos (Groningen) op 21 december 1907. Hij studeerde Nederlandse letteren aan de universiteit te Groningen en promoveerde aldaar in 1934 cum laude met een thesis over de ritmische vernieuwingen bij de Tachtigers (Versbouw en ritme in de tijd van '80, 1934). Van 1935 tot 1958 was hij lyceumleraar te Hilversum, van 1939 tot 1946 tevens privaatdocent in de moderne literatuur-geschiedenis te Utrecht; in 1951 werd hij buitengewoon hoogleraar in de Taalbeheersing aan de universiteit van Amsterdam, waar hij in 1956 tot ordinarius werd benoemd in de Nederlandse letterkunde en de Taalbeheersing. Hij bekleedde dit ambt tot in 1972 toen hij afscheid nam omdat hij zich niet kon verenigen met bepaalde hervormingen van de universiteiten.

Reeds gedurende zijn studiejaren nam zijn letterkundige bedrijvigheid een aanvang. Zijn vroegste scheppend werk bevatte natuurlyriek en so-

[p. 434]

cialistische verzen: medewerking aan een verzameluitgave Tijdsignalen 1929, ingeleid door H. Roland Holst, en een eigen gedichtenbundel Elementen 1931; zijn algemeen humanistische richting bleek ook uit zijn toneelstuk in verzen Erasmus 1936. Later onderging zijn dichterschap ook existentiële invloed, men heeft gedacht aan J.C. Bloem; een selectie verscheen onder de titel Ego en echo 1957 en onder die van Eeuwig gaat voor ogenblik 1965.

Zijn literair-historische onderzoekingen leidden tot een uiterst omvangrijke reeks publicaties, bestaande in essays, recensies, kritieken, tekstuitgaven, biografieën, herdenkingstoespraken, bloemlezingen, uitgaven van verzameld werk, alsook een synthese van Een eeuw Nederlandse letteren 1943, met herdrukken tot in 1982; dit laatste bevat een volledige integratie van de Vlaamse in de Nederlandse literatuur van ongeveer 1820-1920. Hij was ook redacteur of mederedacteur van een aantal week- en maandbladen, bij ons van het Nieuw Vlaams Tijdschrift en de Spiegel der Letteren.

Het is in dit In Memoriam niet mogelijk een min of meer volledige bibliografie te geven, misschien wel een fragmentair overzicht van zijn voornaamste interesses. Men neme het de taalkundige die ik ben, niet kwalijk dat ik hem tekort doe.

In samenwerking met Du Perron onderzocht hij de juiste toedracht van de zaak Lebak, hij gaf de oorspronkelijke tekst van M. Havelaar uit en leidde de nieuwe Multatuli-editie.

Men heeft mogen zeggen dat hij ook baanbrekend of vernieuwend werk verrichtte voor onze kennis van Perk, de Beweging van Tachtig, van auteurs zoals Coornhert, Vondel, Cats, Busken Huet, Vosmaer, Kloos, Van Schendel, dèr Mouw, en van Vlamingen zoals Conscience, Sabbe en Elsschot.

Zij die over hem geschreven hebben, noteren dat hij steeds de nadruk legde op het gebruiken van authentieke documenten, op het in acht nemen van de strikte chronologie en op het plaatsen van de literatuur in het politieke en sociale tijdskader.

Het verzameld werk dat onder zijn leiding werd uitgegeven, betreft Bredero, de reeds vermelde Multatuli, Perk, Gorter en Couperus.

Stuiveling was o.m. voorzitter van het Multatuli-Genootschap, de H. Roland Holst-Stichting, de Vereniging van Letterkundigen, de Algemene Conferentie der Nederlandse Letteren.

Hij was bijzonder actief als conferencier in Nederland, in Vlaanderen en in het buitenland.

Onze academie heeft het voorrecht gehad naar een drietal lezingen van hem te luisteren, nl. over Het vroegste werk van H. Roland Holst

[p. 435]

(23-10-1963), over Leopoldals de dichter van Cheops (16-6-1965) en over H. Gorter of de absoluutheid van het dichterschap (20-4-1977).

Deze mededelingen tonen de ‘wetenschappelijkheid’, de fijne smaak en de heldere en elegante stijl, die karakteristiek zijn voor zijn hele oeuvre.

Wie bovendien G. Stuiveling persoonlijk gekend heeft, is diep onder de indruk gebleven van zijn kunstzinnige persoonlijkheid, van zijn unieke taalbeheersing, van zijn improvisatietalent en zeker niet minder van zijn eerlijke en progressieve levensopvatting.

Garmt Stuiveling verdient dat wij nog een ogenblik in stilte aan hem denken.

Notulen

De notulen van de plenaire vergadering en van de commissievergaderingen van 15 mei 1985 worden goedgekeurd.

Mededelingen van de vaste secretaris

1.	Lidmaatschap. - De verkiezing van de heer Morciniec tot buitenlands erelid van onze Academie werd bij ministerieel besluit van 24 mei 1985 goedgekeurd.
2.	Bedanking. - Bij brief van 15 mei jl. dankte de heer Morciniec de Academie ter gelegenheid van zijn verkiezing tot buitenlands erelid in de volgende bewoordingen: Met groot genoegen heb ik kennis genomen van het feit, dat de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde op haar plenaire vergadering van 17 april jl. mij tot buitenlands erelid van haar Genootschap heeft verkozen. Ik aanvaard deze grote eer met oprechte dank als een erkenning van mijn activiteiten voor de Nederlandse taal en literatuur in mijn land. Gelieve aan de leden der Koninklijke Academie mijn diepgevoelde dank voor deze grote onderscheiding te willen overbrengen.
3.	Telegram. - Op 11 juni jl. liet het secretariaat van de Academie aan Koningin Fabiola ter gelegenheid van Haar verjaardag een telegram met gelukwensen toekomen. De secretaris van de koningin dankte de Academie bij brief van 17 juni jl.
4.	Benoeming van de nieuwe gouverneur van Oost-Vlaanderen. - Op 21 mei jl. geraakte het nieuws bekend dat Prof. Dr. Herman Bal-

[p. 436]

thazar, hoogleraar in de geschiedenis aan de R.U.G., benoemd werd tot gouverneur van Oost-Vlaanderen. De vaste secretaris liet de nieuwe gouverneur uit naam van de Academie gelukwensen toekomen.

Mededelingen en voorstellen van het bestuur

1.	Lidmaatschap. - In toepassing van artikel 38 van het huishoudelijk reglement wordt de zetel van wijlen de heer Oehmann, buitenlands erelid, vacant verklaard.
2.	Vertegenwoordiging van de Academie. - Op 23 mei jl. was de vaste secretaris aanwezig op het Gouden Leeuwplein waar burgemeester Monsaert de eerste steen legde voor de vestiging van een ‘Novotel’ te Gent. Er wordt verwacht dat dit hotel in de zomer van 1986 klaar zal komen.

Lezing

‘Een comparatistisch probleem: het magisch realisme’, II, lezing door de heer Weisgerber.

(Zie ‘Verslagen en Mededelingen’ jg. 1985, Afl. 2, blz. 201-220).

Geheime zitting

Prijzen. - Na bespreking kende de Academie volgende prijzen toe:

I.	Prijs voor taalkunde, ten bedrage van 25.000 F.: aan de heer Dr. Luc Van Durme, Provinciebaan 190, 9620 Zottegem/Velzeke, voor zijn studie: ‘Toponymie van Velzeke-Ruddershove’;
II.	Fondsprijzen: 1. Karel Barbierprijs (periode 1983-1984), ten bedrage van 20.000 F.: aan de heer Valère Depauw, Kerklei 9, 2168 St.-Job- in-'t-Goor, voor zijn ‘Lutgardistrilogie’: ‘Bijwijlen lief, bijwijlen leed’; ‘Ik ben zo wijd’ en ‘Bevrijd van alle nood’; 2. Arthur Merghelynckprijs-proza (periode 1982-1984), ten bedrage van 10.000 F.: aan de heer Hervé J. Casier, Warvinge 107, 8421 De Haan, voor zijn werk ‘De weg naar Elysium’.

De prijs voor cultuurgeschiedenis 1985, de Lode Baekelmansprijs (periode 1982-1984) en de Arthur Merghelynckprijs-poëzie (periode 1982-1984) werden niet toegekend.