| |
Vergaderingen van 21 oktober 1981
I. Plenaire vergadering
Aanwezig: de heer LEYS, ondervoorzitter, en HOEBEKE, vast secretaris;
de heren LISSENS, ROELANDTS, DEMEDTS, VANACKER, GYSSELING, VAN ELSLANDER, DRAYE, mevrouw DEPREZ, en de heren COUPE, COUVREUR, DESCHAMPS en KEERSMAEKERS, leden;
de heren WALSCHAP en SCHMOOK, binnenlandse ereleden.
Afwezig met kennisgeving: de heer DECORTE, voorzitter;
de heren GILLIAMS, VAN LOEY, AERTS, MOORS, ROOSE, LEBEAU, mevrouw D'HAEN, en de heren DE BELSER, GOOSSENS en LAMPO, leden;
de heren VANDERHEYDEN en ROMBAUTS, binnenlandse ereleden.
Doordat de heer DECORTE, voorzitter, verhinderd is de vergadering bij te wonen, neemt de heer LEYS het voorzitterschap waar.
| |
Agenda
Notulen
De notulen van de plenaire vergadering van 17 juni 1981 en van de openbare vergadering te Beauvoorde op 15 juli 1981 worden goedgekeurd.
| |
| |
| |
Mededelingen van de vaste secretaris
1. | Vertegenwoordiging van de Academie. - Collega VAN ELSLANDER vertegenwoordigde op 12 september 1981 de Academie op de presentatie van het ‘Oostvlaams Literair Lexicon’ in de Baudeloozaal van het Bijlokemuseum te Gent.
De heer DECORTE, voorzitter, vertegenwoordigde de Academie op de opening van de Internationale Jaarbeurs te Gent (12 september 1981).
De heer KEERSMAEKERS vertegenwoordigde de Academie op de Vlaams-Nederlandse P.C. Hooft-herdenking in het kasteel van Gaasbeek (12 september 1981). De heer GYSSELING en de vaste secretaris waren eveneens aanwezig.
De heer MOORS vertegenwoordigde ons Genootschap op de Academische Openingszitting van de Universiteit-Luik (3 oktober 1981). |
| |
2. | Telegrammen. - In een telegram van 19 juni 1981 dankte de secretaris van de Koningin voor de gelukwensen die het secretariaat Haar ter gelegenheid van Haar verjaardag (11 juni 1981) had laten toekomen.
In een telegram van 23 juli 1981 wenste de vaste secretaris, namens het Bestuur en de collega's, de heer GILLIAMS een spoedig herstel toe.
Aan Zijne Majesteit Koning Boudewijn werd op 7 september 1981 ter gelegenheid van Zijn verjaardag een telegram met gelukwensen gestuurd. |
| |
3. | Gelukwensen. - De heren DEMEDTS en VAN ELSLANDER werden gefeliciteerd ter gelegenheid van hun verjaardag (resp. 75 en 60 jaar). |
| |
4. | Fondsprijzen.
a) | Karel van de Woestijneprijs: - De Karel van de Woestijneprijs kan in 1982 voor de eerste maal worden uitgereikt. |
| |
b) | Leon Elautprijs: - Het secretariaat kwam via het Ministerie van Justitie in het bezit van het Koninklijk Besluit van 27 mei 1981, waarbij aan de Academie machtiging wordt verleend tot het aanvaarden van de schenking gedaan door Mevrouw Scheerders, weduwe L. Elaut en tot het stichten van een Prof. Dr. L. Elautprijs. Het kapitaal zal in de loop van november 1981 aan de Academie worden overgemaakt. |
|
| |
| |
5. | Ingekomen stuk. - Uitnodiging. |
De Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen nodigt de leden van de Academie ertoe uit de opening van de ‘Boekenweek’ en de ‘45e Boekenbeurs voor Vlaanderen’ op vrijdag 30 oktober 1981 om 17 u. in het ‘Bouwcentrum’, Jan van Rijswijcklaan 191, 2020-Antwerpen, bij te wonen.
Aangezien de vaste secretaris verhinderd is op deze opening aanwezig te zijn, heeft collega COUVREUR zich bereid verklaard de Academie op deze plechtigheid te vertegenwoordigen.
| |
Mededelingen en voorstellen van het bestuur
1. Vertegenwoordiging van de Academie. - De heer HOEBEKE, vast secretaris, vertegenwoordigde ons Genootschap op de uitreiking van de ‘Orde van de Vlaamse Leeuw’ aan de Nederlandse historicus Dr. A.W. Willemsen. Bijlokemuseum te Gent, 27 juni 1981.
Hij was op 5 oktober 1981 eveneens aanwezig op de Plechtige Opening van het Academiejaar 1981-1982 aan de Rijksuniversiteit-Gent.
2. Ingekomen stukken.
a) bij brief van 2 oktober wordt onze collega GOOSSENS, namens het Bestuur van de Afdeling Letterkunde der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, uitgenodigd om in 1982 in het kader van de uitwisseling van sprekers in een vergadering van de Afdeling Letterkunde een spreekbeurt te vervullen. De maand mei wordt als best geschikte maand voorgesteld.
De heer GOOSSENS is bereid op deze uitnodiging in te gaan.
b) Campo-Santoviering te Sint-Amandsberg: op 31 oktober e.k. wordt op het graf van Dr. Jan Grauls door het ‘Beschermcomité Campo-Santo’ een bloemenhulde gebracht, gevolgd door een academische zitting.
Het Beschermcomité nodigt de Academie bij brief van 29 september jl. ertoe uit zich bij deze manifestatie aan te sluiten.
Het Bestuur stelt voor dat:
1) | aan alle leden een uitnodiging wordt gezonden; |
2) | de heer GYSSELING als afgevaardigde aangewezen wordt; |
3) | in de mate van de financiële mogelijkheden bloemen worden neergelegd. |
Het voorstel wordt aanvaard.
| |
| |
| |
Lezing
‘Geschiedenis en ontwikkeling van het onderzoek der Germaans-Romaanse taalgrens in België’, lezing door de heer DRAYE.
| |
Eventuele voorstellen en mededelingen
Bij monde van de heer SCHMOOK wordt namens de Vaste Commissie voor Onderwijs en Nederlandse Lexicografie een voorstel van motie m.b.t. de spelling van de tussen -s in straatnamen in bespreking gegeven. Omdat bepaalde provinciale commissies voor plaatsnaamgeving het spellen van de analogische tussen -s in straatnamen veralgemeend hebben of willen veralgemenen, terwijl andere dat niet doen, is het nodig dat er bij de bevoegde overheid wordt op aangedrongen, dat de ‘Centrale commissie voor straatnaamgeving’ ten spoedigste wordt geïnstalleerd en dat maatregelen worden genomen om de spelling van de tussen -s in straatnamen historisch-wetenschappelijk te regelen.
De Academie gaat op het voorstel in en onder leiding van de heer LEYS, wnd. voorzitter, wordt de volgende tekst opgesteld:
‘In haar op 21 oktober 1981 gehouden commissievergadering van Onderwijs en Nederlandse lexicografie werd de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde erover ingelicht, dat in verschillende gemeenten behorende tot de Vlaamse Gemeenschap overgegaan wordt tot het invoeren van een nieuwe spelling van sommige straatnamen inzonderheid m.b.t. de analogische tussen -s zoals eventueel bv. in Leopold-straat!
De Academie wijst erop dat hierbij vaak een niet te verantwoorden schrijfwijze van bepaalde straatnamen ontstaat en dat in de verschillende provinciale commissies niet op een uniforme wijze wordt tewerk gegaan.
De Academie verzoekt de bevoegde Minister, ter vrijwaring van het Nederlands Cultuurpatrimonium, zo snel mogelijk te willen overgaan tot het instellen van de bij dekreet van 7 april 1977 opgerichte Centrale Commissie voor straatnaamgeving, die over een historisch-wetenschappelijk verantwoorde en uniforme spelling van de Vlaamse straatnamen dient te waken.’
Deze motie zal door de vaste secretaris bekend gemaakt worden aan de Voorzitter van de Vlaamse Raad, aan de Minister van Binnenlandse
| |
| |
Zaken, aan de Staatssecretaris voor Cultuur, Huisvesting en Toerisme en vervolgens aan de pers.
| |
Geheime zitting
1. | Lidmaatschap. - Ter vervanging van wijlen de heer G.A. VANES wordt de heer D.P. BLOK tot buitenlands erelid van de Academie verkozen. |
| |
2. | Verslag van de vergadering van de Bestuurscommissie d.d. 7 oktober 1981.
Het verslag van de vergadering van de Bestuurscommissie d.d. 7 oktober 1981 wordt aan de Academie voorgelegd. |
| |
3. | Nationaal Fonds voor de Letterkunde.
Samenstelling van de Commissie voor Advies:
In toepassing van het reglement ingevoerd door de bestuurscommissie op 9 februari 1972 dienen op 1 januari 1982 de hierna volgende leden van de Commissie voor Advies te worden vervangen:
de heren
K. JONCKHEERE (lid sinds 1 januari 1973); |
A. VAN ELSLANDER (lid sinds 1 januari 1973); |
P. DE WISPELAERE (lid sinds 1 januari 1976). |
De Academie is het eens met het voorstel van de bestuurscommissie (zie het verslag van de vergadering van de bestuurscommissie van 7/10/81).
Op grond daarvan wordt:
de heer K. JONCKHEERE vervangen door de heer B. DECORTE; |
de heer A. VAN ELSLANDER vervangen door mevrouw A. DEPREZ; |
de heer P. DE WISPELAERE vervangen door de heer R. VAN EYCK (ps. Erik van Ruysbeek); |
en wordt de heer Cl. BITTREMIEUX opnieuw benoemd. |
| |
4. | Samenstelling van de jury belast met het beoordelen van het door de heer L. Simons voorgelegde werk.
In uitvoering van de beslissing van de bestuurscommissie, getroffen in haar vergadering van 7 oktober jl. wordt overgegaan tot het samenstellen van de jury die belast is met het beoordelen van het door de heer L. Simons persklare 2e deel van zijn in 1963 als licentiaatsverhandeling bekroonde werk. De bedoelde jury zal bestaan uit de collegae AERTS, LISSENS en DEPREZ. |
| |
| |
5. | Samenstelling van de jury voor de E. Bernheimprijs.
Bij brief van 6 oktober 1981 verzoekt de heer Emile Bernheim de Academie twee van haar leden te willen aanwijzen om zitting te hebben in de jury belast met het toekennen van E. Bernheimprijs voor het jaar 1981.
Het Bestuur stelt voor de heren DECORTE en COUPE voor deze opdracht aan te wijzen.
Het voorstel wordt goedgekeurd. |
| |
II. Commissievergaderingen
vaste commissie voor cultuurgeschiedenis
Verslag door de heer DESCHAMPS, wnd. lid-secretaris.
Aanwezig: de heren LISSENS, wnd. voorzitter, en DESCHAMPS, wnd. secretaris;
de heren DEMEDTS, VAN ELSLANDER, en mevrouw DEPREZ, leden.
Hospiterende leden: de heren VAN LOEY, ROELANDTS, VANACKER, GYSSELING, DRAYE, LEYS, HOEBEKE, COUPE, COUVREUR en KEERSMAEKERS;
de heren WALSCHAP en SCHMOOK, binnenlandse ereleden.
Afwezig met kennisgeving: de heren LEBEAU, ondervoorzitter, en DECORTE, secretaris;
de heren GILLIAMS, AERTS, mevrouw D'HAEN en de heren DE BELSER en LAMPO, leden;
de heren VANDERHEYDEN en ROMBAUTS, binnenlandse ereleden.
Bij afwezigheid van de voorzitter, de ondervoorzitter en de secretaris der commissie wordt de vergadering voorgezeten door de heer LISSENS en wordt het secretariaat waargenomen door de heer DESCHAMPS.
| |
Agenda
‘Metaforisch denken’, lezing door de heer LEYS.
De metafoor wordt traditioneel op een tegenstrijdige manier gedefi- | |
| |
nieerd, nl. als stijlfiguur en tegelijkertijd als een overdracht van concepten. De spreker wijst op de kwalijke gevolgen van de definitie van de metafoor als stijlfiguur.
Aan de hand van antropologisch en linguistisch onderzoek (vooral dat van Lakoff en Johnson) toont de spreker aan dat de metafoor niet een kwestie is van taal maar van denken. Het is een strategie die voor de mens onontbeerlijk is bij het conceptualiseren van zijn werelden. Aan de hand van de ook door Lakoff en Johnson geciteerde metaforiek i.v.m. de tijd en de argumentatie laat de spreker zien hoe het metaforisatieproces ons helpt, meer dan het syllogisme, bij het opbouwen van kennis en waarheid. Metaforische kennis en waarheid zal echter uiteraard steeds relatief zijn.
Omdat de metaforisatie een onontbeerlijk conceptualiseringsproces is, zal men de metafoor ook in elk taalgebruik aantreffen, in de taal van alledag en in de taal van de wetenschap zowel als in de artistieke taal. De kunstenaar vanuit zijn gevoeligheid en de wetenschapsmens vanuit zijn inzicht zullen nieuwe metaforen creëren; beiden zullen aldus tot de vooruitgang van kennis en waarheid bijdragen.
Aan de bespreking namen deel: de heren VANACKER, VANLOEY en HOEBEKE.
| |
Vaste commissie voor onderwijs en nederlandse lexicografie
Verslag door de heer VANACKER, lid-secretaris.
Aanwezig: de heren LEYS, voorzitter, COUPE, ondervoorzitter, en VANACKER, secretaris;
de heren VAN LOEY, ROELANDTS, GYSSELING, DRAYE, HOEBEKE, COUVREUR en KEERSMAEKERS, leden.
Hospiterende leden: de heer DEMEDTS, mevrouw DEPREZ, en de heer DESCHAMPS;
de heren WALSCHAP en SCHMOOK, binnenlandse ereleden.
Afwezig met kennisgeving: de heren MOORS, ROOSE en GOOSSENS, leden;
de heren VANDERHEYDEN en ROMBAUTS, binnenlandse ereleden.
| |
| |
| |
Agenda
1. ‘De analogische s-spelling in straatnamen’, lezing door de heer COUVREUR.
De spreker belicht in een historisch overzicht wat met de spelling van de verbindings-s is gebeurd en wijst op de beslissingen die werden genomen door de verschillende commissies, belast met de hervorming van de Nederlandse spelling. Belangrijk is dat oorspronkelijk in de ‘Grondbeginselen der Nederlandsche Spelling (1865)’ werd aangeraden spaarzaam te zijn met het schrijven van de analogie-s. De spreker waarschuwt voor een machinaal gebruik van de analogie-s in straatnamen, want dat leidt tot consequenties die onaanvaardbaar zijn, o.m. omdat daardoor gebroken wordt met de traditie.
Aan de levendige bespreking nemen deel: de leden GYSSELING, HOEBEKE, VAN LOEY, SCHMOOK en DRAYE. Hierbij wordt vooral de onmogelijke toestand aangeklaagd die ontstaan is doordat de Centrale Commissie voor Straatnaamgeving nog niet is ingesteld. (Zie ‘Verslagen en Mededelingen’, jg. 1981, blz. 340-350).
2. Gelegenheid tot voorstellen en mededelingen.
De commissie stelt voor dat het standpunt van deze vergadering voor de algemene vergaderingen wordt gebracht.
|
|