Veelderhande liedekens, gemaect uut den Ouden ende Nieuwen Testamente
(1582)–Anoniem Veelderhande liedekens– Auteursrechtvrij§ Na de wijse: Vant liet vanden Coninc van Denemerck. O Rat van auontueren.
ALsmen schreef duyst vijfhondert
En daer toe noch vijftich iaer
Was menich mensch verwondert
Den laetsten Ianuarij voorwaer
Van vrome Christenen viere
Vrymoedich ende onueruaert
Opgheoffert binnen Liere
In Brabant, wiens bloet seer diere
Godt sal eysschen vanden boosen aert.
Wanneer sy dees schaepkens vinghen
Daer en ghebrack gheen ghewelt
Sy volchden die voren ginghen
Vet waren sy, die vry vertelt
Godt hadse selue alderweghen
Vercoren ende wtghesocht
Dies sy so Ga naar margenoot* slachtschaepkens pleghen
Niet mijende storm, haghel noch reghen
Totten slachthuyse waren ghebrocht.
Tot den rade gheleyt zijnde
Vraechden sy na haerlieder gheloof
Om dwelck te belijden elck pijnde
Voor die Heeren blint ende doof
Cracht Ga naar margenoot† sy van bouen ontfinghen
En duer haren mont sprack Gods Gheest
Sy en sochten niet te ontspringhen
Duer gheueynstheyt oft ander dinghen
Maer sy spraken vry onbeureest.
Tot v lieden verantwoorden
Sijt ghy ghestelt, sprak de Schout seer net
Goyuaert sprack voor al diet hoorden
| |
[Folio 12v]
| |
Mijns gheloofs haluen, elck hier op let
Dat heb ick vrymoedich beleden
Gheen ander ick kiesen en sal
Ick ben daer oock mede te vreden
Al sout ghy my doen ontleden
Ick blijuer by sonder afual.
Corts daer na wert haer ghelesen
Tmandament van des Keysers raet
Wat segt ghy lieden van desen
Verstaet ghijt wel dat hier in staet?
Sprack de Schout hooghe van moede
Waer op dat antwoorde gaf
Goyuaert met seer coelen bloede
Sprekende ghelijck de vroede
Saechtmoedelijck ende niet straf.
Godt die heeft ons ghegheuen
Duer Christum een eewich beuel
Dwelck ons Marcus heeft beschreuen
In zijn sestiende Capittel wel
Dat alle die gheloouen
En ghedoopt worden daer naer
Werden salich, maer Godt sal beroouen
Van de salicheyt ende verdoouen
Al die niet en gheloouen dits claer.
Maer de Keyser groot van machte
Na des werelts blint aensien
Heeft hier teghen met crachte
Een ander beuel doen gheschien
Datmen al die haer laten doopen
Toprecht gheloof bekennende eerst
Sonder gracy oft eenich hopen
Aen eenen staeck sal knopen
En verbranden met fel tempeest.
Dese twee Mandamenten
Teghen malcanderen staen
Hoort Heeren ende Regenten
Een van tween willen wy versmaen
Niemant en sy dit verholen
Gods beuel dat willen wy hoen
| |
[Folio 13r]
| |
Al leert Sathan in zijn scholen
Dat wy Ketters zijn ende dolen
Teghen Gods woort wy niet en doen.
Ghebracht zijnde in de vierschare
Anneken vroom en wel ghemoet
Was gheuraecht int openbare
Van den Schout rasch metter spoet
Begheert ghy gheen ghenade
Eer dat oordeel ouer v gaet
Sy sprack met rijpen rade
Ick sal begheeren vroegh en spade
Gratie van Godt mijn toeuerlaet.
Van vijfentseuentich Iaren
Een vrouwe Mariken bekent
Was gheuraecht, wilt ghy verclaren
V sonden voor den Priester ient?
Sy antwoorde sonder verstooren
Ick ben droeuich en my is leet
Dat ick hebbe laten hooren
Met haer sterffelijcke ooren
Mijn sonden de Papen wreet.
Als Goyuaert een vroom Broeder
Na de Vierschare was gheleyt
Heeft hy als een cloeck beuroeder
Tot eenen hoop Papen gheseyt
Treckt wt v langhe cleeren
DoetGa naar margenoot* sacken aen, stroeyt sonder respijt
Asschen op v hooft, en wilt leeren
Als die van Niniue bekeeren
Betert v, want tis meer dan tijt.
Als hy in des Rechters huyse
Van de Dienaers was gheset
Sprack de Schout al met abuyse
Om verschoonen hem ende de Wet
Wilt ghy gheen gratie begheeren
Waer op Goyuaert sprack excellent
V gracy wil ick van my weeren
Want wat ick niet en mach ontbeeren
Sal Godt gheuen, de hoochste Reghent.
| |
[Folio 13v]
| |
Goyuaert van de Broeders siende
Sprack tot haer met blijde ghemoet
Sijn aensicht van haer miende
Trooste hy haer met woorden soet
Segghende: ick bidde den Heere
Dat ghy alle dus sitten muecht
So ick sitte tot desen keere
Om vermeeren Christus eere
Door zijnen Gheest vol troost en vruecht.
De Schoutet coste niet lijden
Die woorden, dies wert hy ontstelt
Swijcht sprack hy ten desen tijden
V preken doch hier niet en ghelt
Heer Schout, sprack Goyuaert seer stille
Vijf oft ses woorden spreeck ick maer
Die my Godt vry van gheschille
Door zijn ghenade en wille
Gheeft te spreken, valt v dat so swaer.
Hy hoorde noch murmureren
Tsimpel volck sprekende onwijs
Dwelck hy niet en liet passeren
Maer hy sprack (Godt gheuende prijs)
Dit heeftmen al sien gheschieden
Van des oprechtenGa naar margenoot* Abels tijt
En verwondert v niet goe lieden
Want Ga naar margenoot† na alle Schrifts bedieden
De oprechte veel versmaetheyt lijt.
De dienaers die by hem stonden
Spraken beyde met woorden fel
Ghy en muecht hier niet vermonden
De Schout en wilt niet, dus swijghet snel
Terstont so heeft daer ghesloten
Sijn mont de Almachtighe Heer
Dwelck menich mensch heeft verdroten
En seyden: wat blijft daer besloten
In zijn hert? och mocht hy spreken meer.
Gielis een Broeder van vieren
En was niet een woort gheuraecht
Noch in gheender manieren
| |
[Folio 14r]
| |
Heeft hy oock yet ghewaecht
Godt toonde daer wel ter deghen
Also elck mochte mercken fijn
Dat beter is ghesweghen
Dan ghesproken, voor die staen teghen
Gods woorden die vriendelijck zijn.
Ick moet verhalen sonder ghecken
Hoe de Papen noch stonden by een
Alsmen Goyuaert, sonder trecken
Wederom leydde na den steen
Een van de principale
Track wech, om te wesen abschons
Hy vreesde seer Goyuaerts tale
Dander riepen int generale
Domine Domine blijft by ons.
Op den dach dat dees Vrienden storuen
Waren sy alle viere versaemt
Vruecht sy met malcanderen verworuen
Ende songhen tsamen onbeschaemt
Met vriendelijcken accoorde
Ga naar margenoot* Salich is de man gheheeten en goet
So datment op de Merckt licht hoorde
Noch songhen sy als onghestoorde
Den eenenveertichsten Psalm met ootmoet.
De Schout track na tgheuanghenesse
En sprack: Goyuaert zijt ghy niet beraen
Waar op Goyuaert dede een lesse:
Ga naar margenoot† Ten sy dat ghy v betert saen
Op v sal Gods straf vlus commen
De Schout terstont ter venster wt sach
En sprack, sal Godt dan verdommen
Desen gantschen hoop niet om sommen
Waer op Goyuaert hem dede ghewach.
Gods woort sonder te vermeeren
Heb ick tot v ghesproken heer Schout
Maer hier zijn (hoep ick) die Godt eeren
En vreesen, menschen ionck ende oudt
Den Schoutet seer qualijck te vreden
En, vercrijghende cleynen lof
| |
[Folio 14v]
| |
Ginck rasch na Anneken treden
En sprack met schoonschijnende reden
Anneken wat segter ghy of.
Anneken met een verblijden
Sprack, heer Schout, dit v kennelijck sy
Datmen in dees stadt ten tween tijden
Groote eere bewesen heeft my
Ten eersten als ick mijn man troude
Ten tweeden als hy Keyser was
Maar met ooghen ick noyt aenschoude
Vruecht die in my niet en verfloude
Also ick doe nu op dit pas.
Goyuaert ter dootwaert gaende
Dede hy een seer schoon vermaen
Tot al die daer waren staende
Straffende het schimpich versmaen
En sprack, weet dat wy niet en steruen
Om Ga naar margenoot* diefte, moort ofte ketterijen
Maer om dat wy soecken Gods eruen
Duer zijnen wille te verweruen
En zijn woorden ongheueynst belijen.
De Buel sprack, wilt van spreken mijen
Oft ick sal v stoppen den mont
Goyuaert sprack, laet Godt betijen
Met my eenen cleynen stont
Betert v ghy, cort is v leuen
Dit hoorende een Broeder sprack
Godt die wil v sterckheyt gheuen
O Ia sprack hy Gods cracht verheuen
Duer zijn gheest, en wert in ons niet swack.
De Monick die wilde spreken
Mariken, maer Goyuaert sach toe
En sprack, vliet met v loose treken
Ghy verleyder, van v zijn wy moe
Gaet tot v volck sonder dralen
Dijns en hebben wy gheen ghebreck
Sijnen moet sachmen daer falen
Siende datter niet en was te halen.
Dan versmaetheyt, dies nam hy vertreck.
| |
[Folio 15r]
| |
Als sy binnen den rinck quamen
Standen de Guldebroers seer verslaeft
Doen sprack Goyuaert na tbetamen
Hoe staet ghy dus Ga naar margenoot* ghestockt en ghestaeft
Also deden oock de Ioden
Als sy Christum brachten ter doot
Wy staen hier als zijn boden
In tijen hadden wy wel gheuloden
Hadden wy gheureest voor desen noot.
Na desen vielen te samen
De vier Vrienden op haer knien
Als sy de staecken vernamen
Daer de brantoffer moeste gheschien
Na tghebet opstaende sy custen
Malcander met blijden aenschijn
Daer na Anneken met lusten
Hief een Liet op als den gherusten
Ga naar margenoot† Op v betrou ick O Heere mijn.
De Dienaers die by haer stonden
Spraken, wilt ons hier swijghen ghy
Waer op men hoorde vermonden
Goyuaert, neen suster singhet vry
En hielp haer singhen sonder trueren
De Dienaers daerom waren gram
En de Schout, want ter selfder vren
Riep hy een Dienaer met versueren
Die seer haestelijck tot hem quam.
Hy seyde hem wat in zijn ooren
Daer na hy seer snellijck ginck
Tot den Buels knecht, die met verstooren
Also saen als hy de mare ontfinck
Aen Goyuaert hem schickte te wercke
Om breydelen in corter stont
Maer Goyuaert sloot als de stercke
Staende vrymoedich in den percke
Sijn tanden, en bewaerde zijn mont.
Met eenen lachende monde
Sprack Goyuaert voor wijf en man
Ick soude te desen stonde
| |
[Folio 15v]
| |
Noch wel singhen met den breydel an
Maer Paulus seyt, Ga naar margenoot* singt God int herte
De Buel toonde dat hy was onvroet
Nijdich ende quaet van perte
Als hy Anneken, twelck menich smerte
Stelde int hemde, een vrouwe soet.
Een Dienaer Gielis vraechde
Is hier gheen van v volck dat ghy siet?
Twelck Gielis qualijck behaechde
En antwoorde, weet ghy anders niet
Om my hier mede te quellen
Wat segt ghy: heeft Goyuaert gheuraecht
Hy vraecht na ons medeghesellen
Goyuaert sprack al cost icker tellen
Twintich, van een waer niet ghewaecht.
Ghy meynt (sprac Goyuaert) te versmooren
Met ons te dooden, dat Godlijck woort
Maer door dit sien ende hooren
Sullender noch hondert comen voort
Ende de waerheyt aenmercken
Aen den staeck staende, sprack hy noch
Ga naar margenoot† Betert v, toont boete met wercken
En wilt v met Godts woort verstercken
Gheen tijt der boete wort hier na doch.
Een Dienaer hebbende met wijne
Een flessche, sprack sonder dilaey
Begheert ghy ten desen termijne
Te drincken, Goyuaert antwoorde fraey
Ons en lust niet om te drincken
Van uwen wijn flau ende cranck
Want nieuwen most sal ons schincken
Onsen Vader sonder vermincken
In zijn Rijck eenen eeuwighen dranck.
Als tvolck meynde dat doude vrouwe
Aen den staeck staende was gheworcht
Haer Bruydegom zijnde ghetrouwe
Nerghens voren en heeft sy ghesorcht
Maer een liet hoeft sy opgheheuen
Godt schenkende lof ende danck
| |
[Folio 16r]
| |
Twelck alst Anneken heeft beleuen
Sanck sy mede sonder sneuen
Vierighe liefde haer daer toe dwanck.
Staende aen de staecken ghebonden
Elck aen zijnen hals met een strop
Vrymoedich met lachende monden
Slaende vriendelijck haer ooghen op
Hebben sy malcander met nicken
Lieffelijck ghetroost ende gegroet
En door noch meer ander sticken
Sachmense malcander toeschicken
Vroom betrouwen ende stercken moet.
Het is oock claer ghebleken
Datmen haer te veel sanck en sprack
Alsmen Goyuaert om zijn spreken
Eenen breydel in zijnen mont stack
Twelck alst de menschen saghen
Hielden som daer mede haer spot
Ander hoordemen ghewaghen
Hoe machmen dit volck aldus plaghen
Haer spreken, singhen, is doch al van Godt.
Lof, danck, prijs, glory ende eere
Moet Godt inder eeuwicheyt gheschien
Die al zijn ledekens teere
Van stercheyt en vruecht can voorsien
So datmense niet en can dwinghen
Met smeecken, ghewelt oft torment
Totter doot sy leeren en singhen
Twelck de boose niet can ghehinghen
Want Godts crachten zijn hem onbekent.
|
|