Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1863

Dr. E. Thomas, officier van gezondheid bij het eerste bataillon jagers te voet. Opmerkingen over militaire gezondheidsleer. Naar het Fransch door N.C. van Daalen Wetters, kapitein der infanterie, ridder der Militaire Willemsorde 4de klasse. Met eene plaat. Uitgave van Hugo Suringar, te Leeuwarden. Prijs ƒ 1,00.

Deze opmerkingen, ons door de redactie der Vaderl. Letteroefeningen ter beoordeeling toegezonden, zijn allerbelangrijkst. De kapitein van Daalen Wetters heeft zich door deze vertaling van eene zeer nuttige taak gekweten. Alhoewel vele zaken in deze ‘opmerkingen’ voorkomen, die, hoe hoogst nuttig ook, in ons leger niet kunnen worden toegepast, zoo bevatten ze menigen wenk voor ons hoog bestuur. Wèl heerscht in ons leger eene voldoende zindelijkheid en wordt tengevolge eener strenge politie zoo veel mogelijk gezorgd, dat de uitwasemingen door de opene ramen en deuren ontsnappen; doch de bouworde van de meeste ka-

[p. 257]

zernen in ons land (en er is reeds zoo dikwerf op gewezen) voldoen geenzins aan de vereischten, zoo noodig tot in staat houden eener onontbeerlijke gezondheid. Men denke bijv. aan de kazernering te Breda.

De schrijver zegt o.a.: ‘De secreten moeten door luchtpijpen geventileerd worden. Zij behooren zooveel mogelijk ten noorden der gebouwen aangelegd, en ver genoeg daarvan verwijderd te zijn, dat de lucht, welke er zich uit ontlast, deze (de gebouwen) niet kan binnendringen, maar ook zoo nahij, dat de soldaat er zich gemakkelijk kan heen begeven.’ Ook deze aangelegenheid - en het is den kapitein v.D.W. zeer zeker bekend - dient in ons leger ten zeerste te worden behartigd: te Breda, bijv. worden de appèls op de binnenplaats van het gebouw ‘Kloosterkazerne’ gehouden in de onmiddelijke nabijheid der secreten, zóó, dat de lucht ondragelijk is en zeer zeker geen heilzamen invloed op de gezondheid van den soldaat uitoefend.

Vooral zijn belangrijk de zesde, zevende en achtste ‘bijeenkomsten,’ waarin volledig genoeg, zonder tot kleinigheden of beuzelingen af te dalen, verhandeld worden: ‘de schijndood,’ en ‘de eerste zorgen te verleenen aan een gewonde bij afwezigheid van een geneesheer.’ Al 't geen hierin besproken wordt, ligt onder het bereik van het begrip des eenvoudigen soldaats of van elken leek in het vak der heelkunde. Ten slotte geeft de schrijver eene zeer duidelijke en net geschetste voorstelling en beschrijving eener ransel-draagbaar....eene uivinding van Louis Joubert, belangrijk genoeg tot navolging, en alzoo der invoering bij ons leger overwaard. Jammer dat de schrijver ons niet zegt, of in dezen ransel het équipement van den drager tevens, bij de levensmiddelen, kan worden geborgen en of bij elk bataillon of zelfstandig onderdeel eene dergelijke ransel-draagbaar aanwezig is. De vertaling is gelukkig, het geheel zeer duidelijk; het aangeven van enkele taalfouten: bl. 10, ‘de soldaten, die schilderen gaan;’ bl. 20, ‘dat het het bovenste gedeelte,’ enz. moge den heer v.D.W. doen blijken, dat wij zijne vertaling met aandacht hebben gelezen. Evenzoo is formaat en druk naar wensch en zoo als gezegd, de afbeelding zeer goed uitgewerkt.

x².