Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1860

Het Vaandel, vernieuwd tijdschrift onder redactie van P.F. Brunings, Eerste Luitenant der Infanterie, enz. 2de Reeks, 1ste jaargang, No. 1, Mei 1860. Te 's Gravenhage, bij M.J. Visser en te Leiden, bij v.d. Heuvell en v. Santen. Prijs f 3,60.

Met dit tijdschrift is alzoo een nieuw ‘Vaandel’ ontrold! het oude is, volgens den nieuwen redacteur, als ‘verkleurd en versleten’, opgerold en in een' hoek gezet.

De stof waaruit dat oude ‘Vaandel’ was vervaardigd schijnt intusschen niet van de slechtste hoedanigheid te zijn geweest, althans hield het - zoo wij vermeenen gedurende eene reeks van negen jaren - met eere stand; en was het welligt een weinig verkleurd, versleten was het in 't geheel niet.

De redacteur des nieuwen Vaandels beloofd ons, in zijn voorwoord: ‘te trachten ons rond te leiden in een bloemhof, waar allerlei planten en gewassen groeijen en bloegen, - bloemen ter versiering, bloemen die door haren aangenamen geur de zinnen streelen; en daarneven gewassen en planten tot verkwikking en opwekking van den geest.’ Het doet ons leed, volmondig te verklaren dat de intrede in dezen bloemhof, ons pijnlijk aandeed; hoe! dachten wij bij de beschouwing van het eerste perk, men vleide ons met bloemen ter versiering, bloemen van aangenamen geur, ter streeling van zinnen, en ons oog stuit reeds dadelijk op eene verdorde partij; immers zal men het eerste verhaal: ‘Hoe het met kees afliep’, - een soldaat, die, worstelende met eenen luitenant, door dezen wordt doorstoken, ‘zoodat slechts het gevest

[p. 515]

zigtbaar was,’ waarop de soldaat (stervende) ‘op eens zijn gewapenden arm ophief en zijnen vijand - den luitenant - den degen in het hart stiet,’ immers, zeggen we, zal men dit bloedig tafereel niet onder de aangename geur verspreidende bloemen kunnen rangschikken! Raadzamer, ware het o.i., (men schrijftevens vooronderofficieren en soldaten) de eervolle belooningen te schetsen, volgende na trouwe pligtsbetrachting, heldhaftige onderscheiding! dit zal op den geest werken en voorzeker aangenamer indruk achter laten dan een bloedig tafereel.

Het tweede verhaal: ‘het eerelid’ is een onschuldig verhaal en kan nut stichten, vooral in het jeugdig gemoed.

Het derde verhaal: ‘iets voor den soldaat’ moge veel waarheids bevatten, ons komt het voor als zij het ‘Vaandel’ tot dergelijke openbaringen minder geschikt; van harte zullen we steeds toejuichen elke poging tot verbetering, des noodig, van het lot des soldaats, dáárom heeten wij welkom! de vermelding ‘der soldaten vereeniging: de Kameraadschap,’ te Utrecht en elders opgerigt, en wenschen wij met den redacteur, dit, met den tijd, in elk garnizoen aan te treffen; doch de voorafspraak, de beschouwing over kazernering, wij herhalen het, komt ons niet geschikt voor in een tijdschrift dat ook in de kazerne gelezen wordt.

No. 1 des nieuwen Vaandels sluit met ‘vraagstukken;’ zijn deze vraagstukken - of mededeelingen - van echten stempel, (en wij wenschen het), dan hebben wij vrede met de plaatsing, doch zagen die het liefst in een wetenschappelijk milit. tijdschrift; maar, is het eene satyre op ons krijgswezen, waarvoor deze vraagstukken, door den minder ingewijden in het Japansch krijgswezen al ligt zal worden gehouden, dan is de plaatsing er van ongepast, ja gewaagd voor het blijven wapperen des onlangs ontrolden Vaandels!...

Wij eindigen met een enkel woord over de plaat. ‘Een gegeven paard moet men niet in den mond zien,’ om deze reden zullen wij de gratis afgeleverde plaat niet beoordeelen, doch der redactie vriendschappelijk herinneren, dat eene plaat waarheid moet bevatten in overeenstemming met de bedoeling in den tekst, zoo wat kleeding, uniform, stoffering, als anderzins, betreft, dit ontbreekt in deze plaat (zie slechts de uniform van den kapt. h.) De uitvoering strekt overigens tot eer van den heer ijzerdraad te 's Hage.

x².