Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1860

Korte mededeelingen.

Het was een moeijelijke taak voor Dr. rutgers van der loeff, waartoe hij op den 20sten Julij van het vorig jaar te Rotterdam geroepen werd, bij gelegenheid der algemeene vergadering van het Nederlandsch Zendelinggenootschap. Door het treurig verlies zijner gade was de Hoogleeraar hofstede de groot verhinderd, de openbare rede, die jaarlijks bij deze gelegenheid gehouden wordt, uit te spreken, zoodat den Leidschen predikant slechts weinig tijd ter voorbereiding geschonken was. Daarbij maakten de bekende verwikkelingen, waarin het Zendelinggenootschap verkeerde, het spreken dubbel bezwaarlijk. Deze beide omstandigheden moeten wel in aanmerking genomen worden bij het beoordeelen dier rede, te Rotterdam bij m. wijt & zonen in het licht verschenen; want eene proeve van kanselwelsprekendheid mag zij wel niet genoemd worden.

Naar aanleiding van het symbool des genootschaps: Vrede door het bloed des kruises, had de redenaar tot tekst gekozen, Kol. I:19, 20, en volgens deze uitspraak van paulus schetste hij de roeping van een christelijk Zendelinggenootschap, de wijze harer vervulling, en den geest, waarin zulk een genootschap werkzaam moet zijn. Vele bedenkingen en

[p. 480]

vragen zweefden ons bij het lezen dier rede op de lippen. Wij betreurden vooral het gebrek aan puntigheid van uitdrukking en bestemdheid van voorstelling, dat er in doorstraalt en waardoor zij in vele opzigten, vooral bij het lezen, niet het doel zal treffen, dat de spreker heeft op het oog gehad. Intusschen wenschen wij van harte, dat, ondanks dit gemis, toch bij velen dat doel zal worden bereikt. Zoolang evenwel in de christelijke kerk het ware christendom wordt geacht, onafscheidelijk te zijn van de belijdenis van enkele leerstukken, kan er moeijelijk vrede bestaan met hen, die het wezen des christendoms alleen in den geest van Christus zoeken, en door wie dogmatische begrippen van ondergeschikt belang worden geacht. De christenen onzer dagen tot deze laatste overtuiging te brengen, hen los te maken van het gezag der formulieren en geloofsbelijdenissen, van het gezag der traditie, en hen te vervullen van christus' geest, den geest der waarheid, der vrijheid en der liefde, dat is in ons oog de eenige weg, die tot vrede voeren kan.

Het Handboekje ter opleiding in het christendom van den Rotterdamschen predikant j.g. schultz jacobi is voor de derde maal te Zutphen bij a.e.c. van someren uitgegeven. Het onderscheidt zich van andere katechisatie-boekjes, doordat het niet uit vragen en antwoorden bestaat, maar uit korte stellingen, waarin de hoofdwaarheden van het christendom op eene eenvoudige en duidelijke wijze zijn zamen gevat. De 8 hoofdstukken, waarin het boekje verdeeld is, dragen ten opschrift: de bedoeling des christendoms, de stichter des christendoms, de vereischten tot het christendom, christelijk geloof, christelijke liefde, christelijke hoop, de heilige geest, de gemeente. Eene enkele aanmerking zij ons vergund. In hdst. 2 par. 31 lezen wij, dat jezus christus den mensch gelijk is geworden, terwijl ook uit het vervolg schijnt te blijken, dat de schrijver aan een metaphysisch zoonschap van den christus vasthoudt. Even weinig als hiermede, hebben wij vrede met par. 38, waar wij de oude dwaling omtrent de wederkomst ten gerigte nog eens wedervinden. Wanneer zal dit onware denkbeeld toch uit onze katechisatie-boekjes verdwijnen? - Overigens bevat dit handboekje vele heldere denkbeelden omtrent het christendom en verdient aanbeveling.