Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1860

[p. 385]

Boekbeschouwing.

Het Koningrijk Gods is binnen ulieden! Leerrede over Lukas XVII vs. 21b, uitgesproken bij gelegenheid van de eerste godsdienstoefening der Hervormde gemeente te Soesterberg, op den 29 Januarij 1860, door J.J. Bos. Met een naschrift. Uitgegeven ten voordeele van het Diakoniefonds dier gemeente. Te Amsterdam, bij P.N. van Kampen, 1860.

‘Ik mag deze leerrede - meent de opsteller daarvan ons vooraf te moeten berigten - niet laten verschijnen, zonder een woord tot inleiding. Het zou mij smarten, indien men hare uitgave soms niet aan de regte bedoelingen toeschrijven mogt. Ik weet, dat zij hare waarde ontleent aan de gelegenheid, bij welke zij uitgesproken is. Het was er mij toen om te doen, der jeugdige gemeente in te prenten, dat het voornaamste nog eerst komen moet, en dat dus de groote voorregten, waarvoor wij den Algoede op dien dag te zamen dankten, de middelen tot nog grootere voorregten worden moesten. Ik wenschte vooral dat zij dit begrijpen en onthouden mogten, en daarom heb ik mij bij het opstellen, in de eerste plaats ernst en eenvoud tot taak gesteld. Mogt men er dit in vinden, het zou mij genoegen doen; 't was juist wat ik zocht.’

‘Dat ik deze rede uitgeef, is alleen in het belang van Soesterberg. Ik behoef het niemand te zeggen, hoedanig het met haar armenfonds gesteld is. Daarom wenschte ik nu nog eenige aalmoezen in te zamelen, die, als het zoo wezen mogt, den grondslag van een vast kapitaal zouden uitmaken. En voor zulk eene aalmoes geef ik mijne preek in ruil. Mogt niemand, om dit oogmerk, mij de uitgave euvel afnemen; mogten velen, om dit oogmerk, deze bladzijden koopen; nog eens, dan zou deze arbeid mij stoffe tot heilige blijdschap zijn, en, wie weet, misschien ook nog tot winste van het Godsrijk.’

Na dit woord te hebben gelezen, nemen wij gaarne de gelegenheid, welke ons daartoe aangeboden wordt, te baat, om door onze aanbeveling zijner leerrede, het doel des schrij-

[p. 386]

vers te bevorderen. Wij doen zulks te gereeder, omdat die leerrede veilig met de voortreffelijkste kan vergeleken worden, die ons in den laatsten tijd door de pers, die altoos werk zoekt en niet gaarne rusten wil, geleverd is. Boven vele, munt zij inderdaad door ernst en eenvoud uit; twee goede gaven, welke den heer bos in ruime mate eigen zijn. Het onderwerp, hetwelk hij ter behandeling koos, verdient buitendien de belangstelling van ieder, die niet onverschillig is omtrent het koningrijk Gods. Opdat niemand omtrent den aard en het wezen daarvan in het onzekere zij, onderrigt hij zijne lezers achtereenvolgens waar het is, hoedanig het is, waardoor het komt en op welke wijze het zich openbaart. Er is dus veel uit te leeren, zoodat deze preek ten volle den naam van leerrede mag dragen, iets wat wij op verre na niet van alle kanselstukken kunnen zeggen, daar er helaas! in onze dagen meerdere uitgesproken worden en ook wel door den druk verspreid, die niets merkwaardigs hebben dan een schoonen stijl, terwijl anderen, die zelfs daarin te kort schieten, nergens nut toe zijn dan om de volksdriften op te wekken, de gemoederen te verbitteren, en de verdeeldheid grooter te maken dan zij is. Wij hebben er ook wel gelezen - en zij kwamen grootendeels van eene partij, welke de waarheid alleen meent te bezitten - die juist het tegenovergestelde waren, van hetgeen eene leerrede, naar haren aard behoort te zijn.

In een naschrift geeft de heer bos eenig verslag omtrent de stichting der Hervormde gemeente te Soesterberg, welke vroeger een deel uitmaakte der kerkelijke gemeenten Zeijst en Soest. Er is uit te zien wat ware godsdienstijver, onder den zegen des hemelschen Vaders door de Christelijke liefde vermag, welke nimmer moede wordt teleurstellingen te verdragen, bezwaren uit den weg te ruimen, en offers der dankbaarheid te brengen aan den Heer. Moge zij, het sieraad onzer vaderen en nog de roem van Nederland, al grooter en grooter onder ons worden, opdat ons nageslacht ons met eere noemen kan. Dat zij niet verflaauwt noch terugdeinst voor de voltooijing van haar aangevangen werk, ondervinde iedere gemeente, ondervinde ook het Diakoniefonds te Soesterberg. De ten voordeele van dat fonds uitgegevene leerrede vinde derhalve vele koopers, en bij die koopers geopende

[p. 387]

harten, om met zachtmoedigheid te ontvangen het woord, dat in ons wordt geplant, om onze zielen zalig te maken en de onderdanen van Gods koningrijk te vermenigvuldigen op aarde.

B.

q.