Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1860

De Oude Tolbaas. Een leesboekje voor kinderen, door R. Koopmans van Boekeren. Te Groningen, bij K. de Waard, 1859. In kl. 8vo. IV en 52 blz. Prijs f 0,20.

Wij zijn 't volkomen eens met den Schr., wanneer hij in zijne voorrede als zijne overtuiging te kennen geeft, dat zedekundige schoolboekjes hoogst nuttig en noodig zijn. Bij den grooten overvloed van de thans reeds in de lagere school te behandelen leervakken, loopen zij inderdaad gevaar te zeer à part gezet te worden.

Zag men dit gaarne voorkomen, dan dient er intusschen een krachtiger greep te worden gedaan dan wij in dit boekje meenen te vinden. 't Is wel iets, dat kinderen misschien met even veel succes zullen lezen als zoo menig ander werkje, met hetzelfde doel in de schoolwereld gebragt - iets meer dan alledaagsch echter vonden we 't niet.

Met eene naïveteit, die verbaast, zegt de Sch. in zijn voorwoord: ‘Mannen, op wier oordeel ik prijs stel, hebben mij bij gelegenheid eens overtuigd, dat ik geen dichter was, en 't niet gemakkelijk ooit zou worden. Het oordeel dier mannen heeft mij echter niet weêrhouden, om hier en daar een versje of rijmpje in te lasschen; - om zoo'n rijmpje te maken, dat kinderen gemakkelijk kunnen lezen en begrijpen, behoeft men toch geen dichter te wezen,’ enz. We vinden

[p. 283]

intusschen, conform met het oordeel der bovengenoemde mannen, dat het boekje door die zoogenaamde rijmpjes niet in gehalte gewonnen heeft.

Opdat de lezer zelf oordeele, de volgende regels:

Die altijd aan zich zelven denkt,

En anderen steeds vergeet,

Verdient niet dat een vriend hem wenkt,

Tot zijne hulp gereed.

Wilt gij gediend zijn naar uw wensch,
Help vaardig ook uw evenmensch.

De Schr. heeft gelijk, wanneer hij zegt, dat men, om zulke rijmpjes te maken, geen dichter behoeft te zijn.

Overigens is bij eventuëlen herdruk 't volgende te vervangen:

het schrille fluitje. Schril is schroomvallig, dat toch hier niet bedoeld wordt;

de schildpad ging zijnen gang, ik zal den schildpad wel inhalen;

wat verschrok ik daarvan;

ze wist heel goed, dat zij zoo raar en slaperig was geworden;

't was niemand anders als onze kleine anna;

nu valt gij mij toch bitter af;

eens speelde de knaap op knikkers;

De uitvoering is onberispelijk, heel netjes en fiksch.