Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1860

Georgine, een verhaal. Uit het Engelsch van Ashford Owen, door C.V.E. van der Bilt la Motte. Te Sneek, bij van Druten en Bleeker, 1859. 308 bladzijden.

Een roman naar het Engelsch en overgebragt in onze taal door v.d. bilt la motte, wiens naam in onze letterkundige wereld niet ongunstig bekend is: - Zie daar twee drangredenen, die ons tot de lezing van het bovenstaande werk aan-

[p. 227]

zetten, en na de lezing moeten wij ten volle bekennen, dat onze verwachting niet teleur gesteld; dat zij overtroffen is. -

Georgine is met alle regt een verhaal vol gloed en leven, waarin al het gevoel zich heeft uitgestort, zonder den minsten schijn van overdreven op het gevoel der lezers te willen werken.

Georgine wordt ons bij den aanvang van het verhaal voorgesteld als eene weeze, die, na den dood harer ouders, was opgenomen in 't huis van haren oom, den heer sandon, en bijna zonder te weten, wat zij deed, maar gehoor gevende aan den aandrang van oom en tante verloofd met zekeren kapitein anstruther, die, onmiddelijk na zijn engagement, voor drie jaren 't land verlaat.

Haar eentoonig en juist niet zeer aangenaam leven wordt eensklaps afgebroken door een bezoek, hetwelk zij brengt aan de bewoners van Milthorpe Grange, en dat op haar lot eenen beslissenden invloed heeft. Zij ontmoet daar zekeren james erskine, een' man begaafd met uitstekende hoedanigheden naar ligchaam en geest, en die, zonder het te weten, eenen levendigen indruk op 't gemoed der jonge weeze heeft gemaakt. Teregt zegt de schrijver op pag. 31: ‘Niemand kan ten allen tijde beoordeelen, welke de zielstoestand is van hem of haar, met wie hij omgaat, of welk een indruk een daar los heengeworpen woord maken zal. Menigeen zou ontzet terug deinzen wanneer 't hem geopenbaard werd, op welk vrouwenleven hij eenen beslissenden invloed had uitgeoefend, of op welke vrouwenziel hij de sporen, die zijne nabijheid verraden, had ingedrukt.’

Gedurende haar bezoek schiet hare liefde, hare bewondering voor dien man diepere en diepere wortels. Bij haren oom teruggekeerd ontvangt ze ook dáár een bezoek van james; sterker wordt hare liefde, en toch had ze een heimelijk voorgevoel, dat er nooit tusschen hen eene waarachtige toenadering zoude plaats hebben vóór zij gehuwd was.

Door allerlei gemoedsbewegingen heen en weder geslingerd komt zij eindelijk tot het vast besluit, om haar engagement met kapitein anstruther te verbreken. Zij maakt haren oom hiermede bekend. Noch zijn razen en tieren, noch het gedrag harer tante brengen haar van haar besluit af. Zij verlaat nu heimelijk het huis van den heer sandon, na den kapitein in eenen brief van zijn woord te hebben ontslagen,

[p. 228]

gaat naar Londen, en wordt, na verscheidene ontmoetingen liefderijk opgenomen door mevrouw erskine, de moeder van james, en vóór zij die woning verlaat, is zij met den man harer keuze verloofd.

Had zij nu het geluk gevonden? georgine behoorde tot die menschen, die slechts voor één denkbeeld kunnen leven, en slechts op ééne gedachte al hunne hoop en al hunne kracht vestigen. james beminde haar niet, maar hij was haar niet ongenegen. Eene mevrouw everett was zijne eerste en eenige liefde.

Deze, met een ander gehuwd zijnde, was nu weduwe geworden; een klein misverstand verwijdert haar van james; eenigen tijd nadat hij zich aan georgine verklaard, doch voor zijne moeder dit geheim nog had verzwegen, ontmoeten wij de verschillende personen weder op Milthorpe Grange. Een onheil met den spoortrein doet de liefde van mevrouw everett voor james ten sterkste uitkomen, en hoe hij, ten einde zijn aan georgine gegeven woord niet te breken, zich daartegen ook aankant, er volgt eene verklaring, het misverstand wordt opgehelderd, en juist te midden van deze belangrijke en beslissende scène treedt georgine in het vertrek. Ze heeft alles begrepen, en nadat zij een weinig had nagedacht, was zij in 't minst niet meer verwonderd over het licht, dat met ieder oogenblik meer voor haar opging.

Niets schoot haar meer over, meende zij, dan zoo spoedig mogelijk hem en zijne nabijheid te verlaten, zonder dat hij het ooit weten zou, wat dit offer haar kostte; dat zij leed door zijne schuld, om zijnentwil.

Zij brengt dit besluit dan ook werkelijk ten uitvoer, heeft een belangrijk onderhoud met james, brengt hem onder 't oog, dat mevrouw everett hem bemint, en hij haar; en zij, georgine, dus nooit zijne gade kan worden. james wil zijn woord gestand doen, maar zij volhardt, en onherroepelijk zijn ze gescheiden.

Zij verlaat nu Milthorpe Grange en neemt haren intrek bij eene oude tante, jufvrouw sparrow. Zij wordt ernstig ziek, en met hare gezondheid keert ook eindelijk hare oude kalmte weder. Die hartelijke vrouw wordt haar door den dood ontnomen, en juist in dien voor haar moeijelijken tijd komt kapitein anstruther - die georgine's brief nooit had

[p. 229]

ontvangen - van zijne reis terug. Oom sandon verzoent zich met zijne nicht, en deelt haar mede, dat door ongelukkige speculatiën, haar vermogen en dat van den kapitein verloren zijn gegaan. Georgine, die van hare tante een aanzienlijk vermogen erft, wil haren vorigen minnaar helpen en daar dit niet anders dan door een huwelijk kan geschieden, schenkt zij hem hare hand. Eentoonig vliet haar leven heen, en toen die eentoonigheid eindelijk door de geboorte van haar kind werd afgebroken, ach! toen bezweek zij.

james erskine was inmiddels met mevrouw everett gehuwd, maar ook hij was niet gelukkig, want hij gevoelde, dat hij de hartstogtelijke liefde, waarmede hij eenmaal door georgine bemind werd, miskend had, en in die, welke hij daarvoor in ruil ontving, niet gevonden had, wat hij er van hoopte.

Zie hier een beknopt verslag van den inhoud. Rijk aan karakterschildering is het boek. De karakters van tante jane, vooral dat van die lieve tante sparrow zijn uitmuntend weêrgegeven. Een schat van levenswijsheid vinden wij in die van james erskine en georgine, vooral in den gedurigen strijd van de laatste. Meesterlijk geteekend zijn de plaatsen, waar georgine zich tegenover hare mededingster - mevrouw everett - ziet geplaatst, welke laatste niet het minste vermoeden heeft van de betrekking, waarin de arme, onbeduidende weeze tot den alom gevierden erskine staat. Gaarne schreven we hier en daar eenige bladzijden af, maar nog liever raden wij ieder aan, het boek te koopen, het vooral opmerkzaam te lezen, en winst te doen met de vele nuttige, daarin voorkomende wenken.

De vertaling mag gelukkig geslaagd genoemd worden. Om echter den geachten Vertaler te bewijzen, dat wij zijnen arbeid met de meeste opmerkzaamheid hebben nagegaan, willen wij hem eenige plaatsen aanstippen, die, onzes inziens, minder gelukkig zijn gekozen.

Zoo lazen wij bladz. 6: 't was duidelijk, dat wanneer de man zich niet ingespannen had om de orde in zijn schrift te bewaren, dit schuins geloopen en 't regtlijnige zou gemist wezen.

Bladz. 13:

Voor wij zeggen kunnen, dat wij van de familie van Grainthorpe Park op de hoogte zijn.

[p. 230]

Bladz. 99.

Georgine wist dat haar oom haar koel en op eenen afstand jegens hare bloedverwanten meende,

bladz. 106.

En zij droomde eenen schoonen droom, die 't God iedere arme musicienne gunnen mogt, ooit verwezenlijkt te zien.

bladz. 245.

Zou eene ruiling niet nog ooit mogelijk zijn?

bladz. 246.

Zoo als menigeen doet, die zijne aardsche schatten verloren weet,

bladz. 269.

Dat graf beloofde niet, maar bewees rust voor het moe gestreden menschenkind in zijnen schoot te bewaren.

bladz. 299.

Vader- moeder- broeder- noch zusterliefde had zij nooit gekend.

De correctie is vrij goed. Enkele vlekjes zijn ons voorgekomen, die wij, om den schijn van vitlust niet op ons te laden, onaangeroerd zullen laten. Maar we hadden nog ééne grieve. Zij is deze: wij vroegen ons zelven af, waarom de vertaler zulk een veelvuldig gebruik heeft gemaakt van Fransche woorden en uitdrukkingen, zelfs dáár, waar onze taal woorden in overvloed heeft, om het denkbeeld volkomen uit te drukken. Dat de schrijver aan sommigen der handelende personen in den conversatie-toon Fransche woorden ia den mond legt, dit nemen wij hem volstrekt niet kwalijk; veeleer wordt het natuurlijke van hun gesprek daardoor verhoogd; maar op verscheidene plaatsen, die met geen gesprek in verband staan, is daarvan gebruik gemaakt.

Wij eindigen ons verslag met den wensch, dat het boek in veler handen kome - een wensch, die naar alle waarschijnlijkheid wel vervuld zal worden - en de wakkere uitgevers mogen voortgaan, met goede lektuur - 't zij oorspronkelijk, 't zij vertaald - voor betrekkelijk geringen prijs te leveren!

W.

des ch.