Almanak voor Protestantsche Nederlanders, onder redactie van Alb. van Toorenenbergen. 1860. Te Purmerende, bij J. Schuitemaker. Prijs 90 Ct., geb. f 1,30, in prachtb. f 1,90.
Onder de jaarboekjes, welke wij sinds eenigen tijd met genoegen zien verschijnen, bekleedt de Almanak voor Protestantsche Nederlanders eene zeer voorname plaats. Geredigeerd door eenen man, aan wien die taak bij uitnemendheid is toevertrouwd, gaat hij voort op de baan der volmaking, neemt hij bij iedere wederkomst in waarde toe. Doorbladerden wij hem telken reize als hij in het licht verscheen, zonder dat wij door zijnen inhoud verveeld of in onze verwachting veel te leur gesteld werden, ditmaal vooral droeg hij onze goedkeuring in hooge mate weg. Behalve de twee schoone staalplaten, welke ons melanchtons sterfbed, en de gevangenis van philips den grootmoedige, landgraaf van Hessen voorstellen, vonden wij er belangrijke bijdragen in, zoowel in proza als in poëzij. Verre zouden wij ons bestek overschrijden, bijaldien wij ze een voor een ontleden en aan eene naauwkeurige beoordeeling onderwerpen wilden. Wij bepalen ons dus alleen bij den algemeenen indruk, die zij op ons maakten, in deze weinige regelen uit te drukken, en mogen gerustelijk verklaren dat zij ons bijna zonder éénige uitzondering wel hebben voldaan. Inzonderheid is dit het geval geweest met de prozastukken der heeren van toorenenbergen, d.h. meijer, j.h. sonstral en w.th. van griethuijzen, die ons de voormalige heerschende kerk van Nederland, in vergelijking met die van andere landen in de negentiende eeuw, ludovico paschali, den prediker der Waldenzen, die een martelaar van Rome werd, den zoo even reeds vermelden landgraaf van Hessen, en den Liesveldschen bijbel met zonderlinge kennis van zaken beschrijven of in keur van stijl herdenken doen. Uit de dichtstukken vermelden wij met lof dat van Ds.
e. laurillard, eene kantteekening op 2 Tim. I:7, dat van e.f.h. wolf, aan God, dat van c.d. viehoff, hier is licht genoeg, dat van l. berman, hulde aan het rijk der waarheid, alsmede dat van anna, voorheen en thans. Wel is het een verdienstelijker dan het ander, nogtans is er geen welks opneming dit inderdaad kostelijk jaarboekje ontsiert. Ten einde onze lezers eene enkele proef te verschaffen van het even smakelijke als