Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1859

Het oudste vaste land der aarde

is, volgens de wetenschappelijke onderzoekingen van den laatsten tijd, Australië. De lezers van de ‘Sporen van de natuurlijke geschiedenis der schepping’, welk werk zoowel in Engeland, waar het oorspronkelijk uitkwam, als in Duitschland en in ons land zulk een grooten opgang maakte, zullen zich ongetwijfeld herinneren, dat de Schrijver van dat werk Australië voor het jongste werelddeel meende te mogen verklaren.

Die voorstelling was ook tot nog toe in de wetenschap algemeen gangbaar, niet op grond van een vooroordeel, alsof het laatst ontdekte werelddeel ook het laatst boven de oppervlakte der wateren te voorschijn gekomen zou moeten zijn. Men onderscheidt wel de Nieuwe Wereld (America) van de Oude Wereld naar den tijd van de ontdekking, hoewel ook America, volgens de resultaten der Geologie, ouder zijn moet dan de Oude Wereld; maar Australië bleef altijd in de schatting der geleerden het jongst gevormde werelddeel, op gronden die men zich deels uit het bovengenoemde werk zal kunnen herinneren, deels uit het vervolg dezer mededeeling zal zien.

Dr. ferd. hochstetter - een der geleerden die op het door de Oostenrijksche regering daartoe uitgeruste fregat een togt rondom de aarde ondernomen hebben tot wetenschappelijke onderzoekingen in minder bekende streken - schreef aan de Keizerlijke Academie te Weenen een brief, geteekend: ‘aan boord van de Novara, den 14^den Dec. 1858.’ Daaraan ontleenen wij het volgende, dat op dit onderwerp betrekking heeft.

Buideldieren waren, zooals men weet, de eerste zoogdiervormen die in Europa optraden. Thans komen ze hier niet meer voor, terwijl ze in Australië nog bijna uitsluitend de zoogdieren vertegenwoordigen. Men heeft opgemerkt, dat de dierenzoowel als de plantenwereld van Australië zeer veel verschilt van die der andere werelddeelen, en dat hare vormen

[p. 530]

zeer veel overeenkomst vertoonen met die, welke in Europa voorkwamen gedurende den tijd dien de geologen aanduiden als de Jura-periode, of in het algemeen het secundaire tijdperk. Daarom heeft men Australië een werelddeel genoemd, dat de ontwikkelingstijdperken der andere werelddeelen nog niet doorloopen heeft. De uitkomsten der geologische onderzoekingen in Australië schijnen deze meening te bevestigen, maar niet in den algemeen gangbaren zin, dat Australië een jong werelddeel is, hetwelk al die ontwikkelingstijdperken nog zou moeten doorloopen, maar integendeel in dien zin, dat Australië zonder twijfel het oudste werelddeel is, - een vast land, dat het vroegste in zijne tegenwoordige gedaante bestaan heeft, zoodat zijne tegenwoordige dieren- en plantenwereld den oudsten stamboom in regte lijn van afstamming bezit.

Men kent namelijk in Australië tot nog toe, behalve tertiaire afzettingen van geringe dikte en weinig uitgestrektheid (op niet meer dan twee plaatsen zijn deze met zekerheid aangewezen), alleen crystallijne gebergten en primaire formaties tot aan het Silurische tijdvak, die het grootste gedeelte van dit werelddeel uitmaken. De geheele reeks der secundaire formatiën schijnt ten eenenmale te ontbreken. Daaruit volgt dan onvermijdelijk, dat Australië sedert het einde van den primairen tijd vast land was, en nooit weder door de zee bedekt werd, zoodat zijn grond sedert het begin van den secundairen tijd - gedurende al die ondenkbaar lange tijdsruimten, die door zoo geweldige omkeeringen in Europa geteekend werden - rustig bleef, en planten en dieren in eene afgebroken reeks tot op den tegenwoordigen tijd voedde. Uit dit oogpunt beschouwd is de planten- en dierenwereld van Australië de meest oorspronkelijke en de oudste die op aarde leeft, en zóó moet het minder verwondering baren, dat hier nog vormen van dieren en planten leven, die in Europa reeds lang uitgestorven en door andere, nieuwe, vervangen zijn.