Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1859

Uit het Matrozenleven. Door Fr. Gerstäcker. Uit het Hoogduitsch vertaald. Rotterdam. Otto Petri. 1857. In 8vo. 230 bl., met in staal gegrav. titelvignet. f 2-40.

Met niemand is het aangenamer reizen, dan met fr. Gerstäcker.

Ook hier neemt hij ons weder mede op reis. Hij doet ons zien, hoe het er in 1850 uitzag te Sydney, toen nog in de eerste phase der groote goudhistorie, waarvoor Australië zich met vlugge vaart eene plaats heeft gekocht onder de volkeren. Kapt. oilyt ligt met zijn schip, den Boreas, in de haven van Sydney; het is er een van den ouden stempel, een ruwe barribal, die het volk behandelt niet beter, dan hij zelf is. Gij ziet het ruwe leven aan boord, maar ook het noodzakelijke gevolg: de matrozen deserteren en willen naar de goudmijnen en laten den kapitein in den steek, juist als hij wil vertrekken. De alleraardigste scène der ontvlugting, de kunsten en laagheden van den kastelein van het Gouden Kruis, de inhaligheid der Sydneysche policie, die den kapitein uitzuigt even als de kastelein de matrozen; de interessante rondzwervingen door Sydney bij nacht, om de deserteurs te vangen, en de eindelijke vangst der arme drommels, vormen als het ware de eerste periode. - Eindelijk wordt de reis naar Calcutta aangevangen en kapitein oilyt is nu natuurlijk dubbel zoo bar en slecht als anders; in de Torresstraat komt een storm, en de daaruit volgende schipbreuk is de gepaste ontknooping van het treurige drama tusschen den onmenschelijken kapitein en den ietwat vreemden hans. Nu zijn de banden der strenge scheepstucht in zoo verre geslaakt, dat een drietal matrozen durven doorzetten, om bij den mishandelden hans te blijven, wien de kapitein op het verlaten schip wil achterlaten. Zij beproeven hunne redding op hunne wijze, en komen, na avontuurlijke omzwervingen, op de noordelijke kust

[p. 333]

van Australië, en alles behalve aangename kennismaking met de wilden, eindelijk te land op een Engelschen schoener, die hen opneemt.

Gerstäcker's manier is genoeg bekend. Zijn doel is niet om diepe karakterstudiën te geven, maar om te verhalen, en de boeijende natuurlijke wijze waarop hij dit doet, is zijne verdienste. De zoo moeijelijk juist weêr te geven eigenaardigheden van den zeeman en het zeemansleven worden dikwijls meesterlijk geschetst; de verschillende tooneelen, die hij u doet zien, zoowel op het land als op het schip, zijn uitgewerkt met die levendigheid en geestigheid, die gerstäcker eigen zijn. Zijne populariteit in Duitschland is dan ook wel verdiend, en zoo men althans niet meer verlangt dan een verhaal dat door inhoud en aardigen vorm u bezig houdt en boeit en nog eenige land- en volkenkennis op den koop toegeeft, dan zal men niet onvoldaan het boek wegleggen.

De goede smaak des Heeren uitgevers heeft ook voor eene zeer nette uitvoering en vrij goede (een redelijk getalletje kleine germanismen uitgezonderd) vertaling gezorgd. Jammer, dat hij op den titel een vignetje heeft geplaatst, dat de liefhebbers van wulpsche tooneelen in het denkbeeld zou brengen dat zij hier hunne gading zullen vinden, terwijl het brave meisjes en brave voogden zou afschrikken. Zóó is het boek toch inderdaad niet. Wel maakt het u tamelijk van nabij bekend met het leven der ligtekooijen in Sydney, maar toch zóó, dat men er zich niet aan behoeft te ergeren, want wulpsche tafereelen geurig te malen is hier volstrekt het doel niet; alleen verhalen, schetsen, wat nu eenmaal werkelijkheid is, zonder zedeprekersdeclamaties en zonder sentimentaliteit, doch naar waarheid.

Wij zijn zeer laat met deze aankondiging: welnu! die dezen roman dus nog niet gelezen, of in zijn leesgezelschap genomen heeft, doe het dan nu.