Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1858

[p. 588]

Eene vrucht der Christelijke liefde.

Het Christendom heeft zijne eerzuilen, die krachtiger spreken tot zijn lof, dan het schoonste monument, waarmeê de roem van een held wordt vereeuwigd. - Die eerzuilen zijn eene betere verdediging van den goddelijken oorsprong en de hemelsche kracht des Christendoms dan alle redeneringen, waarmeê men de tegenstanders dier godsdienst, zooals onze dagen ze opleveren, tracht tot zwijgen te brengen. Wilt ge eene dier eerzuilen zien, bezoekt dan een gebouw, dat in de hoofdstad van uw vaderland niet lang geleden is verrezen. Ik wijs u den weg met u gracht en nommer van het huis naauwkeurig op te geven. Want niet op den Dam, zooals ge welligt zoudt meenen, neen! in eene meer afgelegen buurt staat die eerzuil te prijken. De Prinsengracht, tusschen de Leidsche- en Spiegelstraten, daar moet gij henen gaan en zoeken naar Buurt CC, N^o. 534. Maar lang zoeken zult ge niet; want het gebouw springt nog al in het oog tusschen de pakhuizen daarnevens, en wij twijfelen niet of elk Amsterdammer zal u met billijken trots kunnen zeggen, waar het Gesticht voor Ziekenverpleging is te vinden.

Eene vrucht der Christelijke liefde noemen wij dat gesticht, en gij zult het dien schoonen naam niet ontzeggen, als ge zijnen drempel weder verlaat, na naauwkeurige bezigtiging, onder geleide van een der Bestuurders of Bestuurderessen, die u zal hebben bekend gemaakt met den aard en de werkzaamheid der Vereeniging, welke van dit gebouw hare reddende engelen uitzendt, en lijders opneemt binnen zijne vertrekken.

De Vereeniging tot krankenverpleging is veel ouder dan het gebouw. Veertien jaren lang was zij reeds bezig, uit den schat der Christelijke liefde aan velen hulp te bieden. Aan velen, - wilt ge weten, hoe velen? - niet minder dan tweeduizend-zeven-honderd-zeven-en-zestig huisgezinnen genoten in dien tijd verpleging, en dat wel, alles bij elkaâr gerekend, gedurende 13712 etmalen, 4588 dagen en 23892 nachten.

[p. 589]

Bedenkt ge daarbij, dat die verpleging geheel en al kosteloos heeft plaats gehad, dat niet alleen voor de ligchamelijke verzorging der kranken, maar ook voor hunne geestelijke verkwikking en opbouwing is zorg gedragen, dan ziet gij met ons, in het gebouw op de Prinsengracht, eene eerzuil voor het Christendom, eene schoone vrucht van Christelijke liefde.

Lang reeds hadden de Bestuurders gewenscht, een eigen gebouw te bezitten; maar het geld, die onmisbare steun ook van de werken des geloofs, was daartoe niet voorhanden. Eindelijk is die wensch vervuld en ziet de Vereeniging zich in staat gesteld, om aan de Pleegzusters, die zich uit liefde aan de verzorging der kranken hebben toegewijd, een te huis, aan de oudere of zwakkere zusters, voor wie de verpleging buitenshuis te zwaar wordt, een meer gemakkelijken werkkring en te gelijk een toevlugtsoord te bezorgen. Voor de jongere zusters is dit gesticht, waarin ook lijders worden opgenomen, eene leerschool, eer zij tot de verpleging buitenshuis worden uitgezonden.

Treedt gij het gebouw binnen, dan leest gij, ter linkerzijde van den ingang, de woorden: ‘De liefde sticht!’ en ter regterzijde: ‘offert Gode dank!’ - veelbeteekenende woorden, die weêrklinken in het hart, dat gevoel heeft voor de groote werken der menschenliefde. Ruime kelders, in een van welke gelegenheid voor zwavel- en andere kunstbaden is, trekken verder het eerst uwe aandacht. Dan vindt gij op de onderste verdieping eene spreekkamer, de woon- en slaapvertrekken der Directrice, een ruim aan den tuin gelegen vertrek, dat tot gezelschapszaal en eetzaal voor de pleegzusters dient, en waar ook de huisselijke godsdienst-oefeningen, de lessen over kranken-verpleging en de bestuurs-vergaderingen worden gehouden, en de kamers voor het kinderhospitaal: dit alles ter regterzijde; de portierskamer, de woon- en slaapvertrekken voor de onder-directrice, een linnenkamer, een badkamer voor de pleegzusters, en de keuken met nog een paar nevenvertrekken ter linkerzijde. De lessen over krankenverpleging, om hiervan in het voorbijgaan te spreken, worden geregeld door den Hoogleeraar schneevoogt gegeven, terwijl Prof. tilanus toezigt houdt over de praktische oefeningen; een bewijs, dat

[p. 590]

hier de liefde niet in den blinde te werk gaat, maar zich laat besturen door wetenschap en gezond verstand.

Op de tweede verdieping treft gij in drie klassen de grootere en kleinere kamers ter opname van zieken aan; verder een ruime en nette gezelschapszaal met bibliotheek en twee badkamers. De derde verdieping dient geheel tot verblijf der pleegzusters; zij bevat een afzonderlijke ziekenkamer, terwijl de slaapvertrekken der zusters zoodanig zijn verdeeld, dat de meeste, althans de oudere in dienstjaren, een afzonderlijk vertrek bewonen. Hier moogt ge ook niet de twee verwarmingsen ventilatie-toestellen voorbijzien, die op verschillende wijzen werken en in de onderste verdieping gestookt worden, zoodat de warmte en versche lucht van daar het geheele gebouw doordringt. Voeg hierbij nog de gaz-verlichting, het duinwater, de vrij ruime en net beplante tuin, en gij zult overtuigd zijn, dat hier alles is aangebragt, wat de gezondheid der bewoonsters bevorderen kan, en in staat is hare moeijelijke taak zooveel mogelijk te veraangenamen en te verligten.

Den 11^den Junij 1857 werd het gebouw ingewijd; door een bezoek van onze Koningin werd het vereerd; door eene jaarlijksche bijdrage van den Koning wordt het geschraagd. Moeijelijk was het eene bekwame hoofd-directrice voor het gesticht te vinden, maar ook in deze behoefte heeft de Christelijke liefde voorzien. Jonkvrouw c.p.j. witsen elias toonde, nog een anderen adel te bezitten dan dien zij van hare vaderen had geërfd, en verklaarde zich geheel en al belangeloos bereid, voorloopig het opperbestuur van het nieuwe gesticht op zich te nemen, terwijl eene der oudste pleegzusters haar als onder-directrice ter zijde staat. De verpleging geschiedt bij kranken van elke godsdienst-belijdenis; niet enkel tot de hoofdstad is zij beperkt, ook daarbuiten kan de hulp der zusters worden ingeroepen; talrijk zijn de plaatsen in ons vaderland, waarheen zij reeds werden uitgezonden. Allerlei gevaarlijke en besmettelijke kwalen trotseren zij met een moed en volharding, die aller eerbied verdient. De meesten der zusters werden een poos in hunnen arbeid gestuit door den typhus, die haar bij soortgelijke kranken aangreep. Geen enkele is er evenwel onder bezweken. In ziekte werden zij vroeger bijgestaan door Dr. heije. Toen deze echter begreep, dat de

[p. 591]

taak van bestuurder en geneesheer niet wel kon vereenigd blijven, heeft hij de laatste betrekking laten varen, en werd Dr. gildemeester als huis-arts, Dr. vorstman als huis-chirurgijn aangesteld. Een getal van 12 pleegzusters bewoont thans het gebouw, terwijl daarbij nog vijf nieuw aangekomenen in haren leertijd verkeeren.

Wenscht gij dieper in te dringen in de kennis van de werkzaamheid der pleegzusters, dan moet ge uit haar eigen mond, indien hare nederigheid dit niet verbiedt, u het een en ander van hare ondervindingen laten verhalen. Gij zult verbaasd staan over de krachtsinspanning, de zelfbeheersching, de zelfverloochening, het geduld, de moeijelijkheden, die aan dezen arbeid der liefde zijn verbonden. Wenscht gij ook iets bij te dragen, om deze heerlijke en Gode welgevallige zaak te bevorderen, gij kunt als beschermheer of beschermvrouw eene jaarlijksche bijdrage van minstens zes gulden aan het gesticht schenken, of eene aanzienlijker vrije gift aan het bestuur doen toekomen. Wenscht gij naauwkeuriger inlichtingen omtrent de geheele inrigting der zaak en de bepalingen, die bij de aanvrage om pleegzusters zijn in acht te nemen, koopt en leest dan het laatste Verslag der Vereeniging, van wege het bestuur bij j.h. en g. van heteren, te Amsterdam, verkrijgbaar gesteld. Verspreidt dat Verslag, zooveel gij kunt, opdat de goede verwachting van het Bestuur niet worde beschaamd, maar - wat de liefde heeft gesticht, ook door de liefde worde bevestigd, en Nederland, na verloop van tijden - onder den indruk van den zegen, die op deze Vereeniging bleef rusten en door haar werd uitgestort over gebogenen van ligchaam en verslagenen van harte - in verheffing tot den Oorsprong van allen zegen, nogmaals en steeds uitspreke, wat op den wand van het gebouw staat gebeiteld: ‘de liefde sticht - offert Gode dank!’
-R-