Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1858

Betere dagen? Eene vraag en een antwoord. Naar 't Engelsch van T.S. Arthur. Haarlem, C. Zwaardemaker. 1857. In klein 8vo. 406 bl., met eene in tinten gedrukte steendrukplaat en band in kleurendruk.

‘Goed uitgestald is half verkocht,’ dacht zeker de Uitgever van dit keurig uitgevoerde boek, dat zoowel door band, plaatwerk, papier, druk als vertaling uitmunt. En de Heer zwaardemaker had gelijk; wij kunnen hem plegtig verzekeren, dat wij er kennen, die deze ‘Betere dagen’ op 't uiterlijk en den belangwekkenden titel af hebben gekocht.

Of de inhoud met titel en uiterlijk overeenstemt? of 't geen valsche steen is, in goud gezet? Ref. aarzelt niet te verklaren, dat arthur's arbeid, in geen enkel opzigt, eene zoo bevallige uitvoering verdient.

Het hoofd-idée moge een greep heeten in de geschiedenis van den dag, een goede greep bovendien; de waarheid, dat de meesten onzer den zegen van het tegenwoordige voorbijzien, om steeds reikhalzend alles van betere dagen, die komen zullen, te verwachten, moge onomstootbaar en niet te weêrspreken zijn; er mogen er gevonden worden als markland, die fortuin, eer en pligt offeren aan den Moloch der ontevredenheid en der gouddorst; velen mogen als hij van zulk eene handelwijze de wrange vruchten plukken, en de voorstelling van zulke toestanden moge haar nut hebben en belangwekkend heeten, ook de kunst heeft hare einden, en hoe hooger het denkbeeld in hare schatting staat aangeschreven, des te meer vordert zij van hen, die zich zulk eene stoffe ter bewerking koos.

't Doet Ref. leed, dat hij in gemoede verklaren moet, dat,

[p. 257]

naar zijne meening, de Heer arthur verre beneden zijn onderwerp is gebleven.

Aan het boek ontbreekt gloed en leven; de hand van den Schrijver blijkt zigtbaar te zwak, waar hij zijne figuren kracht en moed tot handelen moet meêdeelen; zijne voorstelling is immer mat, zelfs waar tooneelen worden geschetst, die eene levendige schildering eischen, zoo als b.v. de gevangenneming van den fortuinzoeker lyon.

't Karakter van fanny komt ons 't best geslaagd voor; markland is iemand, die walging verwekt en weerzin, in plaats van medelijden. Heeft de Auteur dit gevoel bij zijne lezers willen opwekken, dan is hij met de schets van een nietig karakter, onzes erachtens, vrij goed geslaagd, en dan achten wij zijn plan van verhuizing, omdat het gezigt van Rozenburg hem hinderde, zelfs daar, waar aan zijn verblijf in die nabijheid de mogelijkheid eener betere toekomst verbonden was, geheel in zijnen geest, waar 't anders ook alleen genoeg zou wezen, om alle belangstelling voor zijn lot bij den lezer weg te cijferen.

Overigens heerscht er een gemoedelijke, echt godsdienstige, hier en daar wel wat te over-vrome geest in dit boek, dat nog eens de ‘zedelijke’ verhalen van voor veertig jaren herinnert. Wierd het op gelijke hoogte gesteld met ‘de tien nachten in de gelagkamer’, van denzelfden Auteur, dan zou Ref.'s opinie, hierboven geuit, weêrsproken worden, want al heeft ook die arbeid, als alle menschenwerk, zijne feilen, 't is, bij ‘Betere dagen’ vergeleken, een chef-d'oeuvre.

Wij vernemen, dat de Heer zwaardemaker ‘wèl’ stond met die uitgave; jammer maar, dat onze boekhandel, na aan eenig geschrift gewonnen te hebben, 't waagt, onrijpe vruchten van denzelfden Auteur het publiek aan te bieden, een gewaagd spel, dat niet altijd hunne beurs en zeker niet hunne goede renommée voordeel brengt.

o. Januarij 1858.
l-e.