Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1855

Eerste Grondbeginselen der Natuurkunde van den Mensch. Een Leesboek over het zamenstel des menschelijken ligchaams en de verrigtingen van zijne deelen. Door Dr. D. Lubach.Aflevering I-IV. Te Gouda, bij G.B. van Goor. In 12mo. 288 bl. Met in den tekst gedrukte houtsneden. ƒ 3-60.

Dr. lubach heeft zich in dit werk ten taak gesteld de Natuurkunde van den mensch te populariseren. Zij was tijdens de eerste uitgaaf der Physiologie van richerand meer geschikt voor eene populaire voordragt, dan tegenwoordig, nu zij nagenoeg geheel tot weefselleer en organische scheikunde is bepaald. En toch is zij niet minder schoon en rijk in beteekenis geworden. Bij het verlies der hypothesen, heeft zij rijke aanwinsten gedaan in het mikroskoop en den smeltkroes, en ook in degelijkheid en sprekende eenvoudigheid gewonnen. - Sinds schwan zijne cellentheorie en liebig zijne physiologische scheikunde uitgaf, is niet alleen het licht, door leeuwenhoek het eerst ontstoken, in helderheid toegenomen, maar een veld geopend, uitgestrekt genoeg om aan vele geslachten werk te verschaffen.

[p. 523]

De Schrijver volbrengt de voorgestelde taak, naar het oordeel van Ref., allezins loffelijk, en als ‘leesboek’, maar inzonderheid voor hen die de cursus over Physiologie moeten houden, is zijn werk zeer aan te bevelen. De stijl echter is soms wel eens wat onduidelijk en ingewikkeld, zoo als, b.v., op bl. 11. Somwijlen ook heeft hij wel iets eentoonigs, en ‘een woord’, of ‘een enkel woord nog’, wordt zoo dikwijls gezegd, dat die herhaling den Schrijver-zelven bij de nalezing niet kan ontgaan.

Het zou een omslagtig en niet dankbaar werk zijn, de verschillende onderwerpen op den voet te volgen. Wij kunnen ons bepalen bij de betuiging: dat men hier, naar ons gevoelen, het voornaamste en meest algemeen aangenomene uit de beste Schrijvers vindt verzameld en oordeelkundig bijeengebragt. De houtsneden, meerendeels overgenomen uit de Zoölogie van milne, edwards en perty, zijn getrouw wedergegeven, en hare talrijkheid getuigt van de onbekrompenheid des Uitgevers, die geene kosten ontziet om het werk voor elk duidelijk te maken. Afbeeldingen zijn daartoe, naar ons gevoelen, voor niet-wetenschappelijke lezers onmisbaar.

Wie begeerig is met het zamenstel des menschelijken ligchaams bekend te worden, en deszelfs verrigtingen en wetten van werking na te sporen, kan dus in dit geschrift bevrediging voor zijnen weetlust vinden. Ref. hoopt dat het in vele handen moge komen, daar het zoo vele vooroordeelen, vooral in de geneeskunde, kan helpen wegnemen door eene betere kennis van den mensch als voorwerp in de Natuur.