Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1855

Het Zendelinghuis van het Nederlandsche Zendeling [Zending-] Genootschap in 1855, door H. Hiebink,Director van het Zendelinghuis. Te Rotterdam, bij M. Wijt en Zonen, Drukkers van het Nederlandsche Zendeling [Zending-] Genootschap. 1855. In gr. 8vo. VIII en 116 bl. ƒ :-50.

De Heer hiebink heeft met het schrijven van dit gedenkboek in eene behoefte voorzien en aan veler wenschen voldaan. Wij begrijpen zeer wel dat de zedige man tegen de vervaardiging moest opzien. Hij is van de stichting af Director van dat huis geweest, en liep dus gevaar om bij de voorstelling eenzijdig te worden of althans te schijnen. Bovendien, hoe kon hij 't geen in dat huis omgaat, en zijn dagelijksch leven en streven, beschrijven zonder zijne persoonlijkheid er in te betrekken? Maar omdat hij zoo zedig is, heeft hij zijne taak aldus kunnen volbrengen.

De zaak der zending, die langen tijd in ons Vaderland weinig opmerking trok, is sedert de laatste vijftien jaren in den boezem der Gemeente opgenomen: getuige de jaarlijksche Pinkster-collecte. Elke maand geven de maandberigten eene lange lijst van giften op katechisatiën, of van jongelieden-vereenigingen ontvangen. Zoo wordt de bede: ‘Uw rijk kome!’ reeds in den mond van kinderen een feit, gelijk zij reeds achttien eeuwen lang eene waarheid is. In het vorige jaar is ook eene aanmerkelijke uitbreiding gegeven aan het te Rotterdam in 1841 opgetrokken gesticht, waar jongelingen worden opgeleid en aangekweekt om de boodschap des Heils te brengen alomme waar die op de aarde nog niet bekend is.

De Schrijver antwoordt op de vragen: waarom het Genootschap een Zendelinghuis heeft opgerigt? wat het voor dat huis heeft gedaan? wat het door dat huis heeft verkregen? en wat het voor dat huis nog moet verlangen? - Op die wijze maakt hij het Zendelinghuis bekend in zijn ontstaan, in zijne inrigting, in zijne werken, en in zijne behoefte, en beveelt hij 't

[p. 513]

aan in de Christelijke belangstelling van allen die de zending lief hebben.

Op de vraag: waarom het Genootschap een Zendelinghuis heeft opgerigt? doet hij overtuigend zien, dat het voor de vorming zijner kweekelingen bij het onderwijs, dat hun gegeven werd, toezigt en leiding noodig achtte. Dit Hoofdstuk bezit de onmiskenbare verdienste van in een kort bestek de geschiedenis te geven van hetgeen van 1797 tot 1841 voor de opleiding van Zendelingen gedaan is. Men zal de bescheidenheid moeten prijzen, waarmede hiebink den loop der zaken volgt, de volle waarheid zegt, en geheel vrij is van den gebruikelijken kunstgreep, om het verledene in de schaduw te stellen, ten einde het tegenwoordige te verheffen.

Ten aanzien der vraag: wat het Genootschap voor het Zendelinghuis heeft gedaan? schetst hij: hoe 't naar een huis omzag waar de kweekelingen te zamen konden wonen; den man zocht aan wien het hunne leiding zou toevertrouwen; verder op eene goede inrigting van dat huis was bedacht, en op de werking dier inrigting het oog hield. De stichting werd aan eenen bepaalden proeftijd onderworpen, en ten gelukke voor de zaak kreeg men zulke uitkomsten, dat de bestendiging in de inrigting zelve lag. Om op grooter schaal en nog meer doelmatig werkzaam te kunnen zijn, werd een ruim gebouw aan de Rotte, bekend onder den naam van het huis den Arend, aangekocht, tot zijne bestemming gereed gemaakt, en ten vorigen jare betrokken.

Het volgende Hoofdstuk toont met feiten aan: dat het Zendeling-Genootschap door het bezit van het Zendelinghuis beter dan vroeger wordt in staat gesteld om Zendelingen te kiezen, te vormen voor hunne bestemming, te bekwamen voor hun werk, in dat werk te ondersteunen, en te leiden. Hier geeft de S. de innerlijke inrigting van het huis, de geschiedenis van het leven dat er door de kweekelingen, en die hen opleiden, wordt geleid. Men kan er uit zien wat er van den toekomstigen Zendeling te wachten is; althans dat er niets wordt nagelaten om hem naar geest en gemoed te bekwamen.

De inrigting en werkzaamheden van het Zendelinghuis doen gezegende uitkomsten verwachten, die niet zullen achterwege blijven, wanneer men aan de beginselen getrouw blijft, die er tot grondslagen zijn gelegd. Die verwachting ongetwijfeld heeft

[p. 514]

den S. met blijmoedige hope doen antwoorden op de vraag: wat het Genootschap voor het Zendelinghuis moet verlangen? Het is toch opmerkelijk dat sedert de stichting van dit huis de meeste kweekelingen Nederlandsche jongelingen zijn. Jammer dat het aantal kweekelingen niet grooter is! Tegenwoordig ontvangen er elf hunne opleiding. Wat zegt dit getal voor onze bezittingen in Oost en West? - Dat ligt niet aan 't gebrek aan aanvragen om plaatsing; maar het onderzoek naar de geschiktheid der aanvrágers viel zelden gunstig uit. Of het Genootschap te veel vraagt, kan ieder zelf beoordeelen, die in dit werk de bepalingen leest naar welke de Commissie van onderzoek zich moet gedragen.

Wij mogen den onvermoeiden Director den lof niet onthouden, dat hij zijne moeijelijke taak gelukkig heeft afgewerkt. De toon is kalm, de voordragt geleidelijk, de stijl eenvoudig. Het geheel is een nuttig en verdienstelijk gedenkboek. Wij hopen dat het doel waarmede 't is uitgegeven, bereikt moge worden. Men verwacht toch van de meerdere bekendheid der stichting iets goeds. ‘Die bekendheid’ - zegt de Schrijver - ‘zou dat huis de opmerkzaamheid doen trekken, en onder Gods zegen het middel kunnen zijn om jongelingen op te wekken zich aan de bestemming des Zendelings te wijden. Zij zou ook hen tot wie zij zich om raad wendden, beter in staat kunnen stellen, om aan zulke jongelieden den weg aan te wijzen, dien zij ter hunner voorbereiding hadden in te slaan. Nog telkens blijkt het dat velen niet weten wat voor de opleiding in het Zendelinghuis wordt gevorderd. Daarop de aandacht te vestigen zou kunnen medewerken om het Zendelinghuis geschikte kweekelingen te doen verkrijgen.’

Wij wenschen den Schrijver zegen toe op zijne welgemeende poging, en bevelen zijn werk met nadruk aan.