Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1855

Eerste Grondbeginselen der Natuurkunde, strekkende tot Leesboek voor alle standen, hoofdzakelijk tot zelfonderrigt voor jonge lieden, en tot handleiding voor onderwijzers; door P. van der Burg.Vier Stukjes. Derde, geheel omgewerkte druk. Te Gouda, bij G.B. van Goor. 1854. In kl. 8vo. 808 bl. ƒ 4-90; in linnen ƒ 5-25.

Het Eerste en Tweede Stukje bevatten de algemeene eigenschappen der ligchamen, en de beweging en het evenwigt der vaste ligchamen, met 227 figuren; - het Derde handelt over het licht, de warmte, de magneetkracht en de electriciteit, met 193 figuren; - het Vierde bevat het vervolg der electriciteit, en het galvanismus, met 180 figuren.

De Schrijver zegt in het Derde Stukje, op de binnenzijde van den omslag, waarschijnlijk ten gevolge van eene op zijne omwerking gemaakte bedenking: niet den vorm, maar den toon te hebben gewijzigd; en dat zij die de meer uitgebreide wiskundige berekeningen veelligt niet begrijpen, deze slechts heb-

[p. 130]

ben over te slaan. - Naar het oordeel echter van Ref. heeft de populariteit van den toon aan dit werk vroeger eene eigenaardige waarde gegeven, die 't zoo gezocht heeft gemaakt, en is 't, in het algemeen, ook veel meer de toon, dan de vorm, die geschriften als dit in huizen en scholen brengt. Aan een eigenlijk wetenschappelijk werk over Natuurkunde was, dunkt hem, sinds er hier eene vertaling van het werk van joh^s. muller bestaat, geene behoefte; maar meer aan goede populaire geschriften, die geschikt zijn om de wetenschap onder het volk te brengen. Ook het wiskundige gedeelte, dat de Iezer moet overslaan, in zoo ver 't niet onder zijn bereik valt, komt Ref. hier minder gepast voor. Evenwel maakt hij geene zwarigheid om ook dezen derden druk aan te bevelen. Vraagt iemand: of er geene aanmerkingen op den inhoud zijn te maken? het antwoord is: ja. Nu en dan vindt men onnaauwkeurigheden, òf iets vergeten, òf iets over het hoofd gezien, maar over 't algemeen heeft de Schrijver zich loffelijk van zijne taak gekweten. Op zulk een uitgebreid veld, bij zoo veel verscheidenheid van zaken, is niet aan eene volkomenheid te denken, die alle stof tot het maken van aanmerkingen geheel buitensluit; doch het bestek vergunt niet daaromtrent hier in bijzonderheden te komen. Intusschen meent Ref. dat het werk nu meer geschikt is om onderwijzers tot eene handleiding, dan om jonge lieden tot zelfonderrigt te dienen. Als leesboek voor alle standen kan de groote uitgebreidheid zijne bestemming bij velen in den weg staan. Tot aanbeveling echter kan er iets van gezegd worden, dat niet voor alle boekwerken geldt, namelijk: dat het de kennis aanmerkelijk zal vermeerderen van ieder die 't aandachtig leest, en 't gelezene in zijn geheugen bewaart. Op dien grond vestigen wij de aandacht op dezen druk, en wenschen ook hem weder een ruim debiet.