Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1854

[p. 641]

De eeuwigheid des Goddelijken Woords te midden der onbestendigheid en vergankelijkheid van al het ondermaansche, overwogen in eene Leerrede over 1 petr. i:24, 25, gehouden ter gedachtenis van vervulde vijf-en-twintig-jarige Evangeliedienst in de Evangelisch-Luthersche Gemeente te Zierikzee, den 26 Maart 1854, door P.J. Andreae, Theol. Doctor, en Predikant dier Gemeente. Uitgegeven ten voordeele van een viertal weezen, Predikants-kinderen. Te Zierikzee, gedrukt bij P.D.J. Quanjer. 1854. In gr. 8vo. 25 bl. f :-40.

De Heer andreae houde het ons ten goede, dat we, als hij over de uitgave dezer Gelegenheids-rede ons vooraf had geraadpleegd, hem ernstig die zouden ontraden hebben, omdat zij ons voorkomt de uitgave niet te verdienen. Reeds de keuze van den tekst, waarvoor de lijdensprediking dien dag zwijgen moest, vinden wij verkeerd. Was er dan geen tekst te vinden voor het doel der rede gepast, doch waarin ook naar het kruis van christus werd heengewezen? Indien dat kruis de hoofdinhoud en het middelpunt van des Leeraars vijf-en-twintig-jarige prediking te Zierikzee heeft uitgemaakt, moest het dan niet vooral op dien blijden gedenkdag zijner prediking door hem op den voorgrond geplaatst en met de vreugde des geloofs als omhoog geheven zijn geworden? Daarentegen wordt er hier, midden in de lijdensweken, van gezwegen, en bekomt de Gemeente slechts eene voorstelling van het Woord Gods, opgevat in den meest algemeenen zin, en, ook waar het beperkt wordt tot het Evangelie, weinig naauwkeurig omschreven. En terwijl de onbestendigheid en vergankelijkheid van het ondermaansche in enkele, weder zeer algemeene en gewone, trekken wordt herinnerd, is de wijze waarop de eeuwigheid des Goddelijken Woords in het licht gesteld wordt, zóó weinig overtuigend en bevredigend, dat wij er ons bij de hoorders geen blijvenden indruk van kunnen denken. Maar misschien vergoedt dan het meer individuële, dat hier, naar den aard eener Gelegenheids-preek, betrekkelijk Leeraar en Gemeente voorkomt, wat er aan de behandeling van het gekozen onderwerp ontbreekt? Ook dat niet. Het is veeleer zoo onbestemd en oppervlakkig, als of de vijf-en-twintig jaren

[p. 642]

niets hadden opgeleverd, dat op den gedenkdag verdiende vermeld en herinnerd te worden! Wij hooren hier de taal der ervaring evenmin als wij iets van eenigen warmtegloed van wederzijdsche liefde bespeuren. Toch schijnen Leeraar en Gemeente het te zamen tamelijk wèl gehad te hebben en met elkander tevreden te zijn, gelijk er ook vrede schijnt te heerschen tusschen den Spreker en zijne overige Protestantsche ambtsbroeders te Zierikzee, en daarover verblijden wij ons. Wij zijn er ook verre af van te meenen dat Ds. andreae geen ijverig en achtingwaardig Herder en Leeraar zijner Gemeente zijn zou, en nemen zelfs van harte deel in het voorregt, hem geschonken. Maar wij beweren niettemin, dat zijne Feestrede anders ingerigt, of niet uitgegeven, althans niet aan het algemeene oordeel onderworpen had moeten worden. Nu dat eenmaal geschied is, mogen wij niet prijzen wat ons voorkomt gebrekkig te zijn. En al ware het ook, dat de weezen, ten wier voordeele de Preek is uitgegeven, er minder voordeel door kunnen hebben, wat zou er van de kritiek worden, indien zij zich door zulke overwegingen moest laten besturen!