Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1851

Pius IX en de VIII December 1849. Te Groningen, bij M. Gaasbeek. 1850. In gr. 8vo. 93 bl. f :-75.

Onder dezen titel ontvangt het Nederlandsch publiek eene vertaling van des Pausen bekenden brief (overgenomen uit het Algemeen Handelsblad van den 14 Januarij 1850) van den 8 December 1849, ten behoeve van,

[p. 205]

en gezonden aan de Bisschoppen en Aartsbisschoppen van Italië. Bij dien brief heeft de Uitgever in het voor ons liggend werkje eene verklaring, toelichting en wederlegging gevoegd. Eene wederlegging kan wel onnoodig geacht worden, daar het stuk eene veroordeeling in zich-zelven draagt, overal waar het verstandige Christenen tot lezers krijgt. De Heilige Vader heeft een groot anachronisme begaan door een brief als deze, die in de XVde of XVIde eeuw te huis behoort, nog rond te zenden in de XIXde eeuw, in welke zelfs de geloovigste Christen krachtige betoogen en logische redenering als meer afdoende beschouwt, dan subjectieve gevoelens door wien dan ook met aanmatiging uitgesproken. Welk verstandig en edeldenkend Katholiek zal het oordeel des Pausen over Bijbelvertaling en Bijbelgenootschappen onderschrijven. ‘Onder de veelsoortige valstrikken, door middel van welke de meest geslepen vijanden der Kerk en der menschelijke maatschappij de volkeren trachten in het net te krijgen, is voorzeker datgene een der voornaamste, hetwelk zij reeds sedert lang in hnnne misdadige oogmerken hadden voorbereid, hetwelk zij gevonden hebben in het verachtelijke gebruik van de nieuwe kunst des boekhandels. Zij geven zich geheel daaraan over, zoodat zij geen dag laten voorbijgaan, waarop zij niet bij tallooze hoeveelheden goddelooze schotschriften, dagbladen, blaauwboekjes, met logens, lastertaal en verleiding opgevuld, onder de bevolking verspreiden. Nog meer, gebruik makende van de hulp der Bijbelgenootschappen, die reeds sints lang door den Heiligen Stoel zijn veroordeeld geworden, schamen zij zich niet, om Heilige Bijbels, vertaald zonder dat men gezorgd heeft zich naar de regelen der Kerk te gedragen, in gemeene taal-bewoordingen te verspreiden, geheel verminkt of uit hun verband gerukt en met ongehoorde vermetelheid in slechten geest wedergegeven, en, onder een valsch godsdienstig voorwendsel de lezing derzelve aan het geloovige volk aan te bevelen. Gij gevoelt volkomen in uwe wijsheid, Eerwaarde Broeders! met hoe veel waakzaamheid en hoe veel zorg gij

[p. 206]

behoort werkzaam te zijn, opdat de geloovigen die vergiftende lectuur ontwijken en zich herinneren, wat met name de goddelijke schriften aangaat, dat geen op zijne eigen voorzigtigheid steunend mensch zich het regt kan aanmatigen noch den eigendunk voeden, om dezelve anders uit te leggen dan zij zijn uitgelegd en dan zij uitgelegd worden door onze Moeder de Heilige Kerk, aan wie alleen onze Heer jezus christus het onderpand des geloofs, het oordeel over de ware beteekenis en uitlegging der goddelijke boeken heeft toevertrouwd.’ bl. 74. Niet minder zal des Pausen beschouwing over de scholen en het onderwijs allerwege afkeuring vinden. Waarlijk 't is niet te veel, als wij zeggen dat, zoo iemand een scherp stuk wil lezen over den Paus en den geest der Kerk te Rome, hij den brief van den Paus van 8 Dec. 1849 moet in handen nemen. De 61 bladzijden, die het stuk voorafgaan, bevatten vele juiste en dikwerf goed uiteengezette aanmerkingen, die wij met genoegen lazen en gaarne onze aanbeveling medegeven. Om verder, naar aanleiding van dezen brief, eenig oordeel over pius IX en den toestand der Kerk van Rome uit te spreken, gedoogt de aard van dit Tijdschrift niet.

†-.