Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1850

De chloroform en hare werking op menschen en dieren, grootendeels volgens eigene proeven van Aloys Martin, Geneesheer te Manchen, en Ludwig Binswanger, Geneesheer te Tubingen. Uit het Hoogduitsch, door C. Ekama,

[p. 390]

Med. et Art. Obst. Doct. te Haarlem. Te Haarlem, bij de Erven F. Bohn. 1849. In gr. 8vo. 128 bl. f 1-25.

Dit werkje is eene monographie te noemen van den chloroform, gelijk hij als gevoelloosmakend middel, ter vervanging van de aetherïnademingen, het eerst door Prof. simpson te Edinburg, in November 1847, is aangewend, althans, zonder van de proeven van flourens te Parijs en van die van bell te Londen te weten, als zoodanig wereldkundig is gemaakt. In eene Inleiding wordt de geschiedenis en bereidingswijze van deze chloorkoolstofverbinding beschreven, met opgave der kenmerken van hare zuiverheid, door welke laatste eigenschap alleen zij boven den aether de voorkeur verdient. Van zulk een chemisch reinen chloroform bedient zich simpson, gelijk onlangs uit een bezoek in onze Hoofdstad van dien geleerde bleek, steeds met het beste gevolg, en zonder de nadeelen van ongenoegzame uitwerking, zoo als wel eens gebeurt, te ondervinden. Na de Inleiding deelen de Schrijvers de physiologische proeven op dieren: kikvorschen, vogels en verschillende zoogdieren, 58 in getal, en, behalve de physiologische, ook de therapeutische proeven op menschen, 32 in getal, mede, zoo als zij die hebben in het werk gesteld. Alvorens de resultaten, daaruit afgeleid, te laten volgen, geven zij nog kortelijk op, wat door andere waarnemers, zoo wel op het gebied der physiologie als op dat der operatieve heel- en verloskunde, omtrent dit onderwerp is gedaan. De gevolgtrekkingen, welke uit deze eigene proeven en die van anderen voortvloeijen, komen hierop neder:

1. De chloroform, even als de aether in het bloed opgenomen, verstoort, maar sneller, de werking der hersenen, die van het ruggemerg en verlengde merg;

2. De werking op de hersenen blijkt uit de levendigheid, die spoedig door bedwelming wordt opgevolgd, met zoodanige werkeloosheid der zintuigen, dat verwondingen van zenuwen geene reflexbewegingen opwekken;

3. Op het ruggemerg door opheffing der werkzaam-

[p. 391]

heid in de willekeurige spieren, tonische en clonische krampen;

4. Op het verlengde merg door trager, langzamer ademhaling, die zelfs geheel kan blijven stilstaan (dood).

5. Pathologisch-anatomisch zijn de veranderingen nog niet opgespoord, welke hierbij de zenuwstof of het bloed ondergaan, en is er geen grond - wat de scheikunde heeft willen aantoonen - om hier aan vet-verandering of oplossing te denken.

6. Even zoo is het met de bloedsverandering. De donkere kleur van het slagaderlijke bloed is minder aan de inwerking van den chloroform, dan aan de tragere ademhaling - vermindering van ontkoling en oxydatie - toe te schrijven.

7. De lijkopening heeft als standvastige verandering alleen doen kennen: opvulling van het regter hart en de groote aderen; bloedledige longen, zamengevallen.

8. Verschijnselen (subjectieve), welke de lijder opmerkt, zijn: koud gevoel in den mond, later ligt branden op lippen, neus en oogen; zoete smaak op de tong, prikkeling tot hoesten, kramp in de ademhaling, warmte door geheel het ligchaam, suizen of geraas in de ooren, hartklopping, bedwelming, inslapen der ledematen, algemeene spierverslapping enz., ontwaken uit de bedwelming, veelal plotseling.

9. Bij den lijder-zelven neemt men ook (objectieve) andere verschijnselen waar: tegenstreven, verwijde pupil, snelle adem en pols, krampen, daarna stille ijlingen, diepe, snorkende adem, langzame pols, zacht steunen, ophouden van gevoel en beweging, veelal gezonde huidkleur, slaap enz.

10. Zet men bij dieren na de verschijnselen van bedwelming de inademing voort, dan volgt, met uitdooving van bloedsomloop en ademen, onder stuipen, angstgeschreeuw enz., de dood.

11. De invloed des chloroforms op de operatie is gunstig en niet nadeelig voor de volgende herstelling der wond.

12. De bedwelming volgt in 1-2 - hoogstens 5 mi-

[p. 392]

nuten. (Zoo de chloroform zuiver is, gelijk Prof. simpson onlangs mondeling verzekerde.)

13. 1-2 drachma is gemiddeld voldoende; zelden heeft men 3-4 drachmen noodig.

14. De toestel is een trechtervormig gevouwen zakdoek, waarbij men den lijder stilte moet aanbevelen.

Onder de noodige voorzorgen, zoo besluiten de Schrijvers, is de chloroform eenvoudig in de aanwending en levert niet, zoo als de aetherïnademing, eenig (?) ongeval op.

Die zich met de werking en aanwending van dit middel nader wil bekend maken - en welk Genees-, Heelof Verloskundige zal dit niet! - leze en herleze dit wèlgeschreven en goed vertaald werkje.