Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1849

Overdenkingen over het wederzien in de eeuwigheid; door K.H. Greeven, Predikant te Delfshaven. Derde, overgeziene en vermeerderde druk. Te Utrecht, bij Kemink en Zoon. 1848. In kl. 8vo. 117 bl. f : - 80.

Het verwondert ons in geenen deele, dat dit geschrift van den Eerw. greeven eene derde uitgave onder ons beleeft. Het onderwerp, ofschoon veelmalen en op velerlei wijze besproken, lokt telkens bij vernieuwing aan, zoo dikwijls de dood ons van het bezit onzer dierbaren berooft. Dat onderwerp wordt hier vrij uitvoerig en volledig behandeld. Eerst worden de goede gronden opgegeven, waarop de hope des wederziens in de eeuwigheid rust. Daartoe moet de ontwikkeling dienen van drie waarheden, dat de godvruchtigen in de eeuwigheid eene volledige herinnering zullen bezitten, ook van de betrekkingen, in welke zij hier op aarde tot hunne vrienden stonden; dat zij elkander zullen wederzien en wedervinden met volkomene onderlinge kennis; dat zij door reine hemelsche liefde zullen verbonden zijn, niet slechts met al de verlosten in het gemeen, maar ook in het bijzonder met diegenen, die zij op aarde gekend en bemind hebben. Daarna worden de tegenwerpingen en bezwaren, tegen dit wèlgevestigd gevoelen ingebragt, gewogen en te ligt bevonden. Zij zijn niet minder dan twaalf in getal. Eindelijk wordt de invloed aangewezen, dien de hope des wederziens moet uitoefenen op onze gezindheid en onzen wandel op aarde, en wel tot onze waarschuwing, vermaning en vertroosting. De vorm is die van overdenkingen, waarin de Schrijver meestal gebruik maakt van den

[p. 503]

eersten persoon in het enkelvoud. De toon is eenvoudig, hartelijk, echt Evangelisch, regt geschikt om aan den inhoud gereeden ingang te verschaffen in het door droefheid geopend gemoed. Nu en dan wordt de doorloopende rede afgewisseld door wèlgekozene dichtregelen, en in het laatste gedeelte vooral heerscht een heilige ernst, die waakt tegen het misbruik, dat de ligtzinnigheid zou kunnen maken van de blijde hope des wederziens.

Het gezegde getuigt van onze ingenomenheid met dit geschrift, waarvan wij de lezing het godsdienstig publiek vrijmoedig aanbevelen. Dit belet echter niet, dat wij daarop wel een en ander zouden hebben aan te merken. De toon mist hier en daar de kalmte van het bedachtzaam onderzoek. De vóórliefde voor het onderwerp doet wel eens bewijzen aanvoeren, die niet volkomen steek houden. De oplossing van sommige tegenwerpingen, vooral van de laatste, laat ook wel iets te wenschen over. Van herhalingen houdt de Schrijver zich niet altijd vrij. Hij is ook met de aanhaling van dichtregelen doorgaans niet spaarzaam genoeg. En zijne overdenkingen dienen meer, om den Christen, die de hope des wederziens vasthoudt, daarin te bevestigen, dan om den ongeloovige of twijfelmoedige daarvoor te winnen. Desniettemin meenen wij, dat hij zijne taak wèl volbragt heeft. Het publiek heeft daarover ook reeds uitspraak gedaan. Ons is niets overig, dan zegen af te bidden over deze lofwaardige poging, in dagen van droefheid door hem aangewend tot vertroosting van allen, die treuren.

Het wekt bevreemding, dat het voorberigt voor de derde uitgave gedagteekend is 27 Julij 1844, terwijl de uitgave, blijkens den titel, eerst in 1848 geschied is. Waaraan mag die vertraging zijn toe te schrijven?