Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1847

Jezus gelijkenis van het onkruid des akkers, Matth. XIII: 24 verv., als vooral bij de kerkelijke toestanden van den tegenwoordigen tijd te behartigen, voorgesteld in vier Predikatiën, door H.E. Gravemeijer, Herv. Predikant te Onstwedde. Te Winschoten, bij H.V. Huisingh. 1846. In gr. 8vo. 94 bl. f :-80.

[p. 706]

De Heer gravemeijer schijnt in zijne gemeente te moeten strijden met Separatisme, en ijvert daartegen met alle magt. Daartoe zijn ook deze leerredenen ingerigt en, uitgesproken zijnde, in het licht gezonden. Met hem gelooven wij, dat de leerzame gelijkenis van het onkruid des akkers - liever: het onkruid onder de tarwe - in onze dagen wel verdient behandeld en behartigd te worden. Maar wij betwijfelen het zeer, of het raadzaam is, haar bij de behandeling in vier afzonderlijke gedeelten te splitsen, gelijk hier geschiedt. Het regt verstand der gelijkenis wordt er niet door bevorderd; de indruk van hare voorstelling lijdt er onder, en noodelooze herhalingen zijn er het onvermijdelijk gevolg van. Dit geldt ook van deze Predikatiën, wier opschriften luiden: de tarwe, het onkruid, laat zamen opwassen beide tot den oogst, en de oogst. Zij hebben voor ons weinig aantrekkelijks, en munten, hoeveel goeds zij ook bevatten mogen, in niet één éénig opzigt uit. Zij zijn omslagtig, ingewikkeld, soms meer of minder duister. Ook de stijl heeft grove gebreken. Er komen hier en daar zonderlinge, platte, onhollandsche uitdrukkingen voor. Op den titel leest men reeds van toestanden. Van den Duivel wordt gezegd, dat hij geen spook is, geen ondier met horens, staart en klaauwen, maar een fijne, kloeke, hoogbegaafde geest. Naar aanleiding van vs. 25 en hij ging weg, lezen wij aangaande hem, dat hij in onze dagen zelfs uit de Schriftuur zoekt weg te komen, waartoe hem hulpvaardig de hand geboden wordt door zekere uitleggers, die op eene eigene wijze Gods woord opklaren, d.i. door hunne rede klenzen en verdunnen, die te veel verlicht zijn, dan dat zij den vorst der duisternis konden daar laten en die zijnen persoon gelijk nog andere bestaanlijkheden er weten uit te brengen als niet behoorende tot den reinen Schriftinhoud. Zelfs wordt aan hen, die vreezen, dat zij, door zich tot de bestaande hervormde kerk te houden, gemeenschap hebben aan hare zonden, vrij ruw gevraagd: zit de zonde er dan van buiten op als de schurft? Wij willen niet het geringste afdingen

[p. 707]

op den welmeenenden ijver van den Heer gravemeijer, maar verzoeken hem vriendelijk, om geene predikatiën meer in het licht te zenden, tenzij hij er betere hebbe, die den toets kunnen doorstaan. Zullen wij er bijvoegen, dat wij van een' man, die eerst in 1837 de Hoogeschool verlaten heeft, wat beters hadden mogen verwachten? Maar dan mogen wij het evenmin onvermeld laten, wat tot eenige verschooning strekken kan, dat hij de eerste jaren zijner bediening in Oostvriesland werkzaam is geweest.