Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1847

Levensverhaal van Frederik Douglass, een' gewezen' Slaaf. Door hemzelven geschreven. Uit het Engelsch. Met gegraveerd Portret. Te Rotterdam, bij H.A. Kramers. 1846. Post 8vo. XXIV en 160 bl. f :-90.

Er is geen onderwerp, wat in de laatste jaren de aandacht, zoowel der staatslieden als der philanthropen, meer heeft bezig gehouden, dan de afschaffing der slavernij. De geest onzer eeuw vordert dit dringend, en het staatsbelang eischt, dat men middelen opspore, om haar op zulk eene wijze te doen plaats hebben, dat de verkregene regten van anderen niet worden geschouden, en dat de overgang van slavernij tot vrijheid niet tot verkeerdheid en buitensporigheid leide.

Dat wij voorstanders zijn der afschaffing, behoeven wij wel naauwelijks te zeggen; wie is dat niet, zoo hij althans zelf geen slavenhouder is of bij de voortduring der slavernij belang meent te hebben? Wij ontvangen dan ook elke bijdrage, die tot dit groote doel kan medewerken, met welgevallen; ook het boekje, dat wij hier aankondigen. Wanneer gij het openslaat, lezer, dan neemt u het gezigt vol uitdrukking, dat tegenover den titel ons de trekken van frederik douglass vertoont, gunstig voor den gewezen slaaf in. Hij geeft u zijne eenvoudige levensbeschrijving; eene voorstelling van den staat der slavernij in Noord-Amerika, geheel overeenstemmende met dat, wat wij van elders daaromtrent weten. Hij maakt u deelgenoot van datgene, wat er in de ziel van den slaaf omgaat; hij toont u, hoe de zucht naar vrijheid bij hem ontwaakt, hoe de ondervinding van barbaarsche behandeling die zucht onderdrukt en uitdooft, hoe de ontdekking van eigene kracht, waarvoor zelfs de tiran siddert,

[p. 456]

den moed weder opwakkert, en hoe alles dan op het spel wordt gezet, om het hoogste goed, de vrijheid, te verkrijgen.

Het verhaal van douglass is een welsprekend pleidooi voor de zaak der afschaffing. Wij hooren uit zijnen mond de taal der waarheid; hij is een onwrikbaar getuige van dat, wat er in de ziel van den slaaf omgaat, en wij kunnen ons gereedelijk voorstellen, welk eenen indruk zijn optreden in de meetings van de Antislavery-societies in Amerika en in Engeland moet maken. Douglass, namelijk, is sedert eenigen tijd aan deze verbonden, en besteedt zijnen tijd, om hare zaak, en daarmede die van zijne voormalige lotgenooten, te bevorderen. Zeker doet hij dat ook in ruimeren kring door dit eenvoudig en welgeschreven boekje, dat wij aan onze lezers van harte aanbevelen.

Er komt bij het lezen van dit boekje, en in het algemeen bij de bemoeijingen van vele voorstanders der afschaffing van de slavernij, de vraag wel eens op, in hoeverre de daadzaak zelve, dat men in slavernij gehouden wordt, uit een godsdienstig oogpunt regt geeft, om zich van de boei te ontslaan en de vrijheid te vermeesteren. In hoeverre is hier van toepassing het voorbeeld, dat paulus in zijnen brief aan philemon geeft, wanneer hij den weggeloopen onesimus aan zijnen meester terugzendt? Theorie is hier zeker moeijelijk met de praktijk in overeenstemming te brengen, en het is ook daarom wenschelijk, dat langs wettige middelen aan de slavernij onder Christenvolken een einde worde gemaakt. Daartoe zegene God de ijverige en welgemeende pogingen, die hier en elders worden aangewend, en beware voor overdrijving, die tot gevaarlijke botsingen en reactie aanleiding geeft!