Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1845

Varieties: consisting of select and interesting anecdotes, historical, personal and literary. To wich are added notes, containing a Dutch translation of the most difficult words

[p. 373]

and phrases. Designed for the use of students of the English language and as an aid in translating English into Dutch. By Henry Gellett. Third Edition revised, augmented and improved. Rotterdam, printed for Mrs. A.H. Krap. 1843. In kl. 8vo. VII en 224 bl. f 1-40.

Een derde druk van een dergelijk boekje pleit grootelijks voor deszelfs bruikbaarheid. Wij hebben het met groot genoegen doorlezen, en twijfelen niet, of de verscheidenheid en doorgaans gelukkige keuze der verhalen moeten het aangename van deszelfs gebruik zeer bevorderen. Het werkje is bestemd, om den beoefenaar der Engelsche taal eene handleiding te geven, om van het Engelsch in het Hollandsch te vertalen. De moeijelijkste uitdrukkingen zijn aan den voet der bladzijden verklaard, om, zegt de voorrede, den leerling tijd te winnen, door het gedurig naslaan van zijn woordenboek onnoodig te maken, en ook om hem tot eene gedurige vergelijking van de eigenaardigheden der beide talen aanleiding te geven.

Rec. kan zich niet geheel met deze wijze van zien en handelen vereenigen. Het is hem altijd voorgekomen, en eigene ondervinding heeft hem in zijne meening bevestigd, dat het naslaan van een woordenboek alles behalve tijdverlies voor den leerling is. Het aldus opgezochte woord prent zich als van zelf in het geheugen, en als ter loops vestigt zich het oog op menig ander woord, waarmede men alzoo tevens bekend wordt. Niet al te gemakkelijk moet de arbeid gemaakt worden. Wat het tweede punt betreft, daarin ziet hij in de daad groot nut; maar het komt hem voor, dat in dit opzigt het boekje vooral belangrijk zou kunnen zijn voor den Engelschman, die onze taal zou willen leeren. Gemakkelijk vindt toch de Hollander de eigenaardige uitdrukking en spraakwending, die het oorspronkelijke in zijne moedertaal wedergeeft, hetgeen voor den vreemdeling zeer moeijelijk is. Wij zouden wenschen, dat de Heer gellett, die beide talen zeer goed schijnt te verstaan, een dergelijk boekje zamenstelde, om uit het Hollandsch in het Engelsch te vertalen, en daar op soortgelijke wijze de moeijelijkste woorden, of liever uitdrukkingen bijvoegde. Dat zou, dunkt ons, voor de studie der Engelsche taal van nog meer belang zijn en tot vergelijking nog meer en beter aanleiding geven.

Over de keuze der woorden, die hij verklaart, willen wij

[p. 374]

niet twisten. Wij keuren het zelfs goed, dat er zijn overgebleven, die den leerling tot het gebruiken van het woordenboek zullen noodzaken. Meerder aanmerkingen zouden wij hierop meenen te moeten maken, dat niet altijd de meest naauwkeurige Hollandsche uitdrukkingen zijn gekozen. Letterlijke vertaling wordt hier bij het opgegeven doel niet verwacht; maar zooveel mogelijk en met het taalgebruik overeenkomstig is, moet toch de oorspronkelijke beteekenis worden teruggeven. Wij willen eenige voorbeelden opteekenen, die bij eenen volgenden druk ligt te verbeteren zijn. Bl. 5: aspire to a higher, geen schooner wenschen kon; hier had could not moeten worden bijgevoegd. Bl. 42: impatient of contradiction, ongeduldig over tegenspraak, is te letterlijk; wij zeggen: die geen tegenspraak dulden kon; bl. 52: expressive, treffender; dus had more er moeten worden bijgevoegd. Bl. 52: in concert with, in overeenstemming met; juister: te zamen met; bl. 66: till he rotted, totdat hij verdelgd zou zijn; beter: tot dat hij verrotte, hetgeen de kracht van het woord uitdrukt; bl. 80: a letter of safeguard, een brief van bescherming; beter: van vrijgeleide; bl. 104: foreboding, voorspelling, beter: voorgevoel; bl. 116: not as yet, naauwelijks; neen: nog niet; bl. 149: it only remains to know, komt het er op aan te weten; had moeten zijn: komt het er alleen op aan; bl. 175: contemned (authority) gedwarsboomd; liever: geschonden. Bl. 179: absorbed in, overgegeven aan; liever: verzonken in. Bl. 191: murder under another name, moord op eene andere wijze genoemd; waarom niet: moord onder eenen anderen naam? Bl. 194: within the recess of the window, aan de vensterbank; dit is niet juist; er wordt van een uitgebouwd venster gesproken. Bl. 197: minds given to, harten geneigd tot; waar over kennis gesproken wordt, spreekt men niet van het hart, maar van den geest. Bl. 16: loitering, zich vermakende; voor toevende, verwijlende; bl. 208: atrocity punished, snoodheid bestraft; liever: barbaarschheid gestraft.

Zie daar eenige voorbeelden, die bij eenen herdruk tot grootere naauwkeurigheid kunnen aanleiding geven. Overigens bevelen wij het boekje gaarne aan leerlingen en onderwijzers aan.