Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1844

Handboek der Algemeene Geschiedenis ten dienste van hooger en middelbaar onderwijs, alsmede ter opleiding voor en aan militaire instellingen. Naar de vierde Hoogduitsche uitgave van Dr. E.A. Schmidt voor Nederlanders bewerkt, door G. Kuyper, H.z., Luitenant Ingenieur, Leeraar aan de Kon. Milit. Akademie. III Stukken. Oude Geschiedenis. Geschiedenis der Middeleeuwen. Nieuwere Geschiedenis tot 1842. Te Amsterdam, bij C.F. Stemler. 1842. In gr. 8vo. 489 bl. f 7-50.

Sedert de beroemde heeren zijn Handboek der Geschiedenis der oude Staten uitgaf, zijn er in Duitschland vele Handboeken en Algemeene Geschiedenissen in het licht verschenen, die, hoezeer niet van meerdere of mindere waarde ontbloot, echter het werk van den genoemden Geschiedonderzoeker niet konden evenaren. Het Handboek der Algemeene Geschiedenis van Dr. e.a. schmidt maakt hierop eene eervolle uitzondering; het vereenigt beknoptheid met volledigheid, en eene pragmatische beschouwing der gebeurtenissen met eene naauwkeurige opgave der bronnen.

Het is hierom, dat de Heer g. kuyper eene nuttige taak volbragt heeft, door dit geschrift in onze taal over te brengen; ofschoon het in de laatste jaren aan geene uitvoerige en verkorte algemeene geschiedenissen ontbroken heeft: om van geene vertalingen te spreken, zoo vinden wij dit aangekondigd handboek, nevens de algemeene geschiedenissen van engelen, pol en bosscha, en de Oude Historie met

[p. 362]

het Kort Begrip van dezelve, door riedel, waarvan wij, tot onze spijt, vreezen, dat, door de weinige aanmoediging van het publiek, het vervolg vooreerst niet te wachten is, verre van overtollig te zijn, en wel voornamelijk om twee redenen: Vooreerst om deszelfs inrigting tot een drieledig gebruik; de tekst is voor eene mondelinge uitbreiding bij het middelbaar onderwijs zeer geschikt, terwijl de aanteekeningen tot eene hoogere en pragmatische beschouwing der Algemeene Geschiedenis aanleiding kunnen geven; eindelijk zijn de aanhalingen een juiste leiddraad voor het hooger onderwijs, om tot de beoefening der oorspronkelijke en gelijktijdige schrijvers over te gaan. Ten tweede is dit handboek voorzien van eene rijke literatuur, die door den verdienstelijken Vertaler nog vollediger gemaakt is door de bijvoeging van Fransche, Engelsche en Nederduitsche geschiedwerken en vertalingen; zoodat men hier al het beste over de historie bijeenvindt, ter nalezing en verder onderzoek. De bronnen der oude geschiedenis, de Grieksche en Latijnsche historieschrijvers, zijn hier met Lib., Cap. en Pag. aangehaald, hetgeen het naslaan zeer gemakkelijk maakt.

Voor het overige is deze Nederduitsche vertaling nog boven het oorspronkelijke te schatten door eene meer uitgebreide behandeling der geschiedenis van ons vaderland, en door eene voortzetting van het verhaal der gebeurtenissen tot 1842, waarvoor wij den Vertaler dankzeggen. Wij eindigen deze aankondiging met de aanbeveling van dit handboek aan allen, die in eene grondige beoefening der algemeene geschiedenis belang stellen, en kunnen het ten volle tot gebruik bij het middelbaar en hooger onderwijs aanprijzen; het zal de leerlingen op den goeden weg en de onderwijzers op de hoogte brengen, die de geschiedkundige studie in onzen tijd heeft bereikt.