Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1844

Diagnostisch Overzigt der Huidziekten. Door H.M. Duparc, Med. et Art. Obstet. Doctor te Leeuwarden. Te Leeuwarden, bij L. Schierbeek. 1842. In gr. 8vo. 133 bl. f 1-50.

Over den inhoud van dit werk kunnen wij niet bij wijze van beoordeeling spreken. Het behelst eigenlijk slechts een overzigt der huidziekten, volgens een door den Heer duparc zich ten grondslag gelegd stelsel. Dat van Dr. behrend, te Berlijn, kwam hem daartoe het geschiktst voor. Wanneer men hetgeen de natuur aanbiedt, om welke redenen dan ook, stelselmatig wil of moet voorstellen, kan het niet anders, of er doen zich zwarigheden op. Beiden in eene geheele overeenstemming te brengen, valt moeijelijk. De natuur gaat niet onregelmatig of ongeregeld te werk, doch hare orde is niet te allen tijde of overal door den mensch te doorgronden. Hij tracht hiernaar, en bouwt een stelsel op hetgeen hij ziet; maar door de beperktheid van het overzigt, hetwelk de mensch over de natuur heeft, komen er telkens leemten in het stelsel, het gevolg van zijne wijze van beschouwing. Dit schijnt tot dusverre het geval te zijn met alle stelsels, maar vooral met die ten opzigte der huidziekten. Stelsels zijn echter eene behoefte voor hem, die eenige orde wil brengen in de wetenschappelijke beschouwing van dit belangrijk gedeelte der ziektekennis.

Volgens de wijze van zien van Dr. duparc, beviel hem het meest de gevolgde wijze van beschouwing van Dr. behrend. Een ander zou misschien de voorkeur gegeven hebben aan rayer, alibert, of dat van eenen anderen. Om reeds gezegde redenen kan geen dezer stelsels op eenig afdoend gezag bogen. Over de keus valt dus niet te twisten. Van de keus van het stelsel hangt ook de

[p. 17]

rangschikking der verschillende onderwerpen af. Men kan haar bestrijden, maar zij is ook te verdedigen. Wanneer de Schrijver als eene der redenen opgeeft, waarom het werk van behrend hem beviel, was dit vooral, omdat het geheel op eigene waarnemingen en op die van andere beroemde mannen rust.

Eigene waarneming is inderdaad de grondslag, waarop de kennis der huidziekten behoort gebouwd te worden. De aanleiding daartoe moet men van in dit vak geoefende mannen verkrijgen; uit boeken is deze kennis niet voldoende te erlangen. Terwijl men zich, onder de leiding van anderen, of later zelf, oefent, is een overzigt ter gemakkelijke herinnering zeer doelmatig. Zulk een overzigt brengt als zamengedrongen voor den geest, hetgeen men anders met meer tijdverlies, zonder daarom te grooter winst te doen, moet opzoeken zoo als het hier en daar verspreid is.

Het boek van den Heer duparc is derhalve meer geschikt voor hen, die reeds geleerd hebben, dan voor die nog onderwezen moeten worden. Aan de waarde van het werk wordt niet te kort gedaan, maar zij is betrekkelijk en eene omgekeerde rede van het Motto. Fraaije stijl en keur van woorden kan men niet in een werk verlangen, waartoe zoo vele uitheemsche bouwstoffen eene onmisbare behoefte zijn.