Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1843

De soldatenvrouw.
(Verhaal.)

Er zijn reeds vele jaren voorbijgegaan, sedert het eerste bataljon van het zeventiende regement voetvolk bevel kreeg zich naar de Indiën in te schepen, naar dat ver verwijderde land, waar zoo vele dappere Engelsche krijgslieden als slagtoffers van het klimaat gevallen, en zoo weinige op het bed van eer gestorven zijn. Vóór dat de troepen aan boord van de transportschepen zouden gaan, die voor Duins ten anker lagen, moest het regement nog op de plaats voor de barakken geïnspecteerd worden.

De dag was naauwelijks aangebroken, of de trommels met de vrolijke pijpers werden door de geheele stad gehoord.

[p. 244]

De soldaten kwamen overal uit hunne kwartieren, om zich in hunne gelederen te scharen, met de geweren op de schouders en hunne ransels op den rug, niet bandelieren zoo wit als sneeuw, vastgemaakt. Ieder soldaat was door een' vriend of kennis vergezeld, of door een persoon, die hem thans dierbaarder was dan ooit. Daar was ook eene vreemde, somwijlen treurige vermenging van geween en gelach onder de vergaderde menigte. Het tweede bataljon bleef in Engeland; het grootste gedeelte van de afdeeling was dus tegenwoordig, om hunne oude kameraden vaarwel te zeggen. Doch onder de getrouwde mans en vrouwen heerschte groote onzekerheid over hun lot, want er moest geloot worden; het lot zoude beslissen, welke van de vrouwen het regement zouden volgen, en welke moesten achterblijven. Tien vrouwen van iedere kompagnie zouden hare mannen mogen vergezellen; het lot was haar eenige steun. Mijne geheele aandacht bepaalde zich evenwel tot de kompagnie, waarover mijn vriend, Kapitein loden, het bevel voerde, en werd dus meer afgetrokken van hetgeen om mij voorviel. Hij was een braaf en voortreffelijk officier, en zal, daarvan houde ik mij verzekerd, even zoo min als ik, het tooneel vergeten zijn, waarvan ik nu verslag ga geven.

De vrouwen hadden zich om den vaandeldrager geschaard, die de loten in zijne muts hield; tien van dezelve bevatteden het woordje gaan, en al de andere het verschrikkelijke woord blijven. Het was een oogenblik van bange onzekerheid, en nooit heb ik den angst sterker uitgedrukt gezien, dan in de houding en de trekken der meeste soldatenvrouwen, die dezen kring vormden.

De eerste naderde en trok; het lot was haar tegen; weenende ging zij heen. De tweede volgde en slaagde beter, en onder een luid gejuich liep zij naar de plaats, waar haar man verwijderd stond, om hem te omhelzen. Eene derde volgde met wankelende schreden; hare wangen waren betraand, en eene onnatuurlijke bleekheid bedekte haar jeugdig en belangwekkend gelaat. Zij stak hare tengere hand in des serjants muts, en ik ontdekte meer uit het hijgen van haren boezem, dan uit hare neêrgeslagene oogen. Zij ontrolde het papier, zag het in, en viel met een' diepen zucht in flaauwte. Zoo groot was de algemeene angst, dat zij onopgemerkt bleef, tot dat de loting afgeloopen was, en de meeste vrouwen de plaats verlaten hadden. Toen ik rond-

[p. 245]

zag ontdekte ik haar, ondersteund door haren man, die, op den grond knielende, haar strak in het gezigt zag, en hare overvloedig vloeijende tranen met zijnen groven zakdoek afdroogde, en dien nu en dan aan zijne wang bragt. Kapitein loden ging naar hem toe: ‘Het spijt mij, hendrik jenkins,’ zeide hij, ‘dat het lot u tegen geweest is; maar sta op en wees een man.’ - ‘Dat ben ik, Kapitein,’ zeide de soldaat, terwijl hij opkeek en zijne ruwe handen over zijn gezigt streek; ‘maar het is een hard geval, eene vrouw te moeten verlaten, die op het punt staat van moeder te worden.’ - ‘Och, Kapitein,’ snikte de jonge vrouw, ‘daar gij ook man en vader zijt, neem hem niet van mij af! Ik heb geene vrienden huiten hem in de wijde wereld, en zoudt gij mij te vergeefs laten bidden! O, neem mij mede! - Neem mij mede! - Om Gods wil, Kapitein, neem mij mede!’ Zij viel op hare knieën, klemde de sjerp van den officier tusschen hare handen, en, hem aanstarende, riep zij uit: ‘O, laat mij mijn eenige hoop, tot dat God mij eene andere gegeven heeft!’ En met eene hartbrekende stem herhaalde zij: ‘O, neem mij mede! neem mij mede!’ Tranen kwamen in de oogen van den braven officier - maar hij wist, dat het onmogelijk was, der arme vrouw haar verzoek toe te staan, zonder groot misnoegen onder zijne manschap te verwekken, en hij zag haar aan met dat gevoel, waarmede een goed mensch op het lijden, dat hij niet verzachten kan, nederziet.

Op dat zelfde oogenblik trad een jong slank soldaat voorwaarts met de hand aan den hoed.

‘Wat wilt gij, knaap?’ vroeg de officier.

‘Mijn naam is jan carty, Mijnheer, om u te dienen, en ik behoor tot het tweede bataljon.’

‘Wat brengt u dan hierheen?’

‘Ik zou denken, Mijnheer,’ zeide carty, zijn hoofd krabbende, ‘dat het die arme man en zijne vrouw daar zwaar valt te moeten scheiden.’

‘En nu, wat dan?’

‘Wel, Mijnheer, men zegt, dat ik een knappe jongen ben en als voor de dienst geboren - indien uwe Edelheid dien armen man in mijne plaats in de kompagnie van Kapitein bond deed overgaan, en mij in zijne plaats bij u, dan zou Mijnheer twee schepsels gelukkig maken, en aan een van hen het leven redden, denk ik.’

[p. 246]

Kapitein loden bedacht zich een oogenblik, beval toen den jongen Ier hem daar te blijven wachten, en ging naar het kwartier van zijnen medeofficier. De schikkingen tot de ruiling der soldaten waren spoedig gemaakt, en hij keerde toen terug naar de plaats, waar hij hen verlaten had.

‘Wel, jan carty,’ sprak hij, ‘gij gaat met mij mede naar Bengalen, en gij, hendrik jenkins, gij blijft te huis bij uwe vrouw.’

‘Ik dank u, Mijnheer,’ zeide jan carty, zijn' hoed afnemende toen hij heenging.

Hendrik jenkins en zijne vrouw rezen beide van den grond op en vlogen in elkanders armen. ‘God zegene u, Kapitein!’ zeide de soldaat, zijne vrouw vaster aan zijne borst klemmende. - ‘God zegene hem nu en eeuwig!’ zeide de vrouw, ‘zegene hem met voorspoed en geluk! zegene zijne vrouw en zegene zijne kinderen!’ En zij viel weder flaauw. De officier, een' traan uit zijne oogen wisschende, riep uit: ‘Moge u nooit een vriend ontbreken, als ik verre van u verwijderd zal zijn! Vaartwel!’ Daarop ging hij weder naar zijne kompagnie, terwijl de gelukkige echtgenooten jan carty gingen opzoeken.

* * *

Eenige maanden geleden weidden twee knapen de aan hunne zorg toevertrouwde schapen op eene uitgestrekte weide in het Graafschap Somerset. Hunne oplettendheid werd gaande gemaakt door een' soldaat, die alleen en naar 't scheen met moeite voortwandelde. Hij bleef eindelijk staan, om uit te rusten, bij den ouden wegwijzer, die den weg naar de naburige dorpen aanwees, maar, door den tijd onbruikbaar geworden, kon hij den reiziger weinig inlichting geven. De jongens gaapten hem met groote nieuwsgierigheid aan, toen hij vervolgens naar hen toe kwam en den weg naar het dorp Eldenby vroeg. De oudste, een fiksche en levendige knaap, wees hem het pad, en vroeg hem, of hij naar een bijzonder huis in het dorp ging. ‘Neen, kleine knaap,’ antwoordde de soldaat; ‘maar het ligt op den weg naar Trome, waar ik vrienden heb. Ik ben echter zeer vermoeid, en wenschte wel in uw dorp iemand te vinden, die een' armen soldaat, zoo als ik ben, wilde herbergen en van God de belooning verwachten.’

‘Mijn vriend,’ zeide de knaap, ‘mijn vader was vroeger

[p. 247]

ook soldaat, en thans ziet hij nog met groot genoegen een' rooden rok. Indien gij met ons wilt gaan, zult gij zeker welkom zijn.’ - En gij kunt ons dan van die vreemde landen vertellen, die gij bezocht hebt,’ voegde de jongste knaap er bij, een schoone jongen met blozende wangen, die, zijn overkleed achteloos over zijne schouders geslagen en zijn herdersstaf in de regterhand, ieder stuk van des soldaats kleeding naauwkeurig had opgenomen. De jongens lieten hunnen schranderen hond bij de kudde, die, zeiden zij, gedurende hunne korte afwezigheid, wel zorg voor de schapen zoude dragen. Binnen weinige minuten bereikten de soldaat en zijne jonge geleiders het hek van een welgesteld boerenhuis, dat alle uiterlijke kenteekenen van welvaart vertoonde. De jongste knaap ging een weinig vooruit, om de ouders te berigten, dat zij eenen vreemdeling genoodigd hadden onder hun gastvrij dak uit te rusten; doch naauwelijks had de soldaat den drempel van de deur betreden, of hij werd met een' blijden herkenningsgroet van zijne oude vrienden hendrik jenkins en deszelfs vrouw ontvangen, en werd verwelkomd als een broeder in het huis van hen, die, naar den mensch gesproken, hunnen tegenwoordigen welstand aan hem verschuldigd waren.

Het is niet noodig deze geschiedenis verder te vervolgen. alleen moet ik er nog bijvoegen, dat jan carty zijn verloftijd te Eldenby doorbragt, en dat daarna zijne dankbare vrienden zijn ontslag kochten. Hij woont nu in hunne gelukkige woning, en zijne zorg en bemoeijingen hebben grootelijks tot de vermeerdering van hunne welvaart bijgedragen. Alles loopt hen mede, sedert jan carty bij hen woont. ‘Werp uw brood in den stroom,’ zegt een wijze, ‘en het zal na vele jaren tot u terugkeeren.’