Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1842

Nog een woord over parels en diamanten als geneesmiddel.

Het is bekend, dat men in de Geneeskunde vroeger somwijlen gebruik maakte zoo wel van smaragden^(*) als Mumiën.^(†) Paarlen en gepraepareerde menschenschedels^(§) kwamen ook al in aanmerking. Bladgoud en roode koralen werden ook somwijlen gebezigd. In het Pulvis Bezoardicus Anglicus completus, ook Gasconii genoemd, kwamen paarlen, koralen en bezoar. In het Pulvis cephalicus Winteri vindt men, behalve smaragd en paarlen, ook chrysolyth, tanden van den Hippopotamus enz. In het poeder van den Graaf van warwiek werden zulke kostbaarheden niet gevonden, zoo als men dit bij de vermelding van den Grafelijken titel misschien zoude verwachten. Daarentegen werden paarlen en twintig blaadjes zuiver fijn goud in het poeder van eenen Markgraaf tegen de vallende ziekte gevonden. Desgelijks in het Pulvis Holsaticus, met bijvoeging wederom van gepraepareerden menschenschedel. Welk alles evenwel nog overtroffen wordt door het alleredelste en zekerst werkend poeder van casp. bartholinus, tot welks zamenstelling vereischt worden: verbrande beenderen van eenen menschenschedel, die nooit begraven is geweest; verbrande menschenbeenderen; hagedissenbeenderen en ezelshoeven! Maar genoeg van alle deze kostbare snuisterijen van wezenlijke of ingebeelde waarde. Zulke poeders werden evenwel niet alleen te Rome en den Paus slechts toegediend. In het begin dezer Eeuw moet er nog eene geneeskundige behandeling in Proces geweest zijn in eene groote stad van het Koningrijk der Nederlanden. Een lijder, namelijk, die lang aan eene kwaal geleden en door vele Hoog- en Zeer-geleer-

(*) In het Pulvis cephalicus albus.

(†) In het Pulvis contra casum.

(§) In het Pulvis cephalicus Arnisaei, Dolaei en Ettmülleri.

[p. 172]

den te vergeefs behandeld was, kwam eindelijk toch in handen van eenen Arts, die beloofde hem te zullen genezen, en ook zijn woord gestand deed en den lijder herstelde. Toen deze zijne gezondheid herkregen had, moest ook hij aan het gebruik voldoen en om de rekening vragen. De Doctor, die tevens de geneesmiddelen, volgens het gebruik daar ter plaatse, bezorgd had, bragt eenige duizende guldens in rekening. De vroegere lijder had wel iets voor zijne herstelling over; maar duizende guldens .... die herstelling was tot te duren prijs gekocht! Men kon met bieden en loven den Geneesheer niet bewegen iets van zijnen eisch te laten vallen; hij bleef stijf op zijn stuk staan, en de zaak kwam voor de Regtbank. De gewezen lijder werd echter veroordeeld tot te betaling der gevraagde som en nog bovendien in de kosten; want de Doctor bewees, dat de lijder paarlen gebruikt had, althans zij waren hem voorgeschreven. Daar viel niet tegen in te brengen! Dus, nog eens, de Paus is in dezen niet de eenigste bevoorregte lijder tot paarlen en diamanten.