door ieder weldenkend Nederlander gekoesterd voor het welslagen van deze vrijheidlievende menschen, die, tegen hunnen wil aan een vreemd en bij hen gehaat gebied als 't ware verkocht, alles hebben Verlaten, om als Hollanders zich een nieuw en eigen vaderland te zoeken.
Wij keuren dan ook in allen deele het oogmerk des Schrijvers van het thans door ons aangekondigde werk goed, om namelijk door hetzelve de aandacht nog meer op deze gebeurtenis te vestigen, en, ware het mogelijk, aanleiding te geven tot deelneming en ondersteuning, voor zoo verre zulks met de staatkundige betrekking tot eenen overmagtigen Staat vereenigbaar is. Of echter dit werkje geschikt is om aan dit oogmerk te beantwoorden en deszelfs doel te bereiken, is eene andere vraag. Wij durven dezelve niet bevestigend beantwoorden. Reeds is het niet zeer nationaal, dat een geboren Hollander in Ierland moet opgevoed worden om de vrijheid te leeren beminnen, en ofschoon de titel zegt: een op waarheid gegrond Verhaal, zoo hebben wij echter nergens vernomen, dat een balling uit Ierland de eerste aanlegger en het hoofd der verhuizing naar Port Natal is geweest. De aanleiding tot deze uitwijking wordt ook onjuist en onvolledig opgegeven, als zou dezelve bestaan hebben in te hoog opgedrevene belastingen; terwijl het bekend is, dat de voorname oorzaak van het misnoegen der Kaapsche landbouwers was, dat het Engelsche Gouvernement hen niet beschermde tegen de roofzuchtige aanvallen der Kaffers, Boschhottentotten en andere horden, en tevens verbood, de aanvallen van deze Afrikaansche Amalekieten gewapenderhand af te keeren, waartoe het hun noch aan vermogen, noch aan dapperheid ontbrak. Het grootste gedeelte van het werk bestaat uit een onwaarschijnlijke roman; terwijl geheel de uittogt der Kaapsche uitgewekenen en de stichting van Port Natal in elf bladzijden als een onbeduidend bijvoegsel het boek besluit. Wij mogen dus het werk niet met nadruk ons publiek aanbevelen, hetgeen wij anders, om het goede oogmerk, gaarne zouden gedaan hebben.
Auteursrechtvrij