Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1842

[p. 36]

Het Beleg van Steenwijk. Geschiedkundig Verhaal uit de XVIde Eeuw. Door W. Storck. Te Groningen, bij W. van Boekeren. 1841. In gr. 8vo. 423 bl. f 2-90.

Dit verhaal maakt ‘op den naam van historischen Roman geene aanspraak.’ De Schrijver beseft, ‘dat zijn arbeid die eenheid, dien poëtischen gloed, die fijnheid van intrigue mist, welke de hoofdvereischten van den historischen Roman uitmaken.’ Dat de opgegevene juist de hoofdvereischten in zulke soort van werken zijn zouden, meer dus dan juiste karakterteekeningen van geschiedkundige personen, meer dan getrouwe voorstelling van denkwijze, zeden en gebruiken van het gekozen tijdvak, meer dan zuivere, gepaste, levendige stijl - hierin verschillen wij van den bescheiden Schrijver, wien wij kunnen verzekeren, dat zijn Beleg van Steenwijk aan meer dan een vereischte in den historischen Roman genoegzaam voldoet, om hem den lof van goeden smaak en welgeslaagden arbeid te kunnen geven. Men zoude kunnen wenschen, dat de Schrijver, ondanks zijne aangehaalde verontschuldiging, zich meer op eenheid hadde toegelegd. De belangstelling toch van den lezer is nu te veel verdeeld, zoodat er eigenlijk niet een hoofdpersoon is. De wraakgierige monnil is de persoon, op wien de meeste gebeurtenissen uitloopen maar dit karakter is voor eenen hoofdpersoon al te afschuwenlijk, zonder dat het eenige goede zijde heeft. De spion is wel de voornaamste persoon, maar welligt te lijdelijk, om de spil te zijn, waarop alles draait: in den knoop der geschiedenis is hij wel het voorwerp der intrigue, maar geenszins in eenen activen zin. Ook is de krankzinnige ulrica eene min of meer afgezaagde personaadje. Eene zoodanige komt bijna in elken Hollandschen historischen Roman voor. Bovendien zien wij niet in, wat dat tweeledig aanhangsel, voorstellende den dood van rennenberg en het sneuvelen van alonzo, noodig zij; het eerste is geheel en al ongemotiveerd; het laatste had met een woord kunnen gezegd zijn tot slot van den eigenlijken Roman. Dat navertellen van de latere lotgevallen der ten tooneele gevoerden heeft ons nooit willen bevallen. - Dit zijn de voornaamste aanmerkingen, die wij op dit, overigens met zeer veel genoegen gelezen, werkje hebben. De knoop is nog al ingewikkeld; de voorstelling spant

[p. 37]

de aandacht en belangstelling; sommige tooneelen zijn zelfs uitmuntend bewerkt, b.v. de uitval der belegerden op het hooren van den bevrienden tromslag, listiglijk nagebootst door rennenberg; het gesprek tusschen dezen en den monnik, waarin de laatste zijne geschiedenis verhaalt; de bevrijding van den spion door maria, enz. In hoeverre de Schrijver een ‘in de 16de eeuw te Deventer gedrukt verhaal van het merkwaardige beleg van Steenwijk’ letterlijk, gelijk hij zegt, gevolgd zij, kunnen wij, bij mangel van dat, ook niet nader aangeduide verhaal, niet beoordeelen. Volgens zijn zeggen zouden bijna alle zijne personen historisch zijn.

Hoop (verwachting) mannelijk, bladz. 12; belegerden voor belegeraars, bladz. 47; herkende voor erkende, bladz. 67; wel zoo veel dan voor als, bladz. 152, en de zonderlinge superlativus verhitste, bladz. 162, zijn de voornaamste misstellingen, die wij aantroffen.

Tot de zonderlingheden, die ons evenwel niet behaagden, rekenen wij de keuze der motto's, die meest in vertalingen uit Latijnsche Schrijvers bestaan; alsmede de gril, om het titelvignet boven den titel zelven te plaatsen.

Wij moedigen den Heer storck aan, om op den ingeslagen weg, met oefening van zijn talent, voort te gaan. Wanneer hij dan eens een ander plan maakt, doe hij het niet zoodanig, ‘dat geen dusgenoemde held of heldin in zijn, verhaal eene hoofdrol spelen kan.’ Onwillekeurig komt men daartoe toch; ook storck is er, gelijk wij boven zagen, toe gekomen. En wij houden het daarvoor, dat, wanneer hij eens een ander tijdvak kiest, dan uit den, ook al zoo dikwijls behandelden, tachtigjarigen strijd, en zichzelven aan minder belemmerende voorwaarden bindt, het schrijven van eenen onderhoudenden, veelzijdig verdienstelijken historischen Roman, niet boven zijne krachten is.