Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

De vreemde gast.
Eene ware Anecdote.

In een der voornaamste logementen van Frankfort aan den Main had zich, op zekeren avond, naar gewoonte, een gezelschap beschaafde en vrolijke lieden vereenigd. Het gesprek was zeer levendig, en won later nog meer in belangrijkheid, toen een welgekleede vreemdeling, dien men te voren in dit huis niet had aangetroffen, zich mede aan de open tafel plaatste, spoedig deelnam aan de lievelingsonderwerpen, over welke gekout werd, en, wanneer de gasten langzamerhand uitgeput waren, den ingesluimerden mededeelingsgeest door eene menigte anecdoten, geestige kluchten en aanlokkelijke nieuwigheden, gekruid door de behagelijkste voordragt, weder opwekte. Ieder was opgetogen over het wegslepende

[p. 414]

verhaaltalent van den vreemdeling. Ieder was er op uit, om hem hierover zijn genoegen te betuigen; en het ontbrak niet aan de welmeenendste verzoeken, om hem uit te noodigen van, ware het mogelijk, dit avondgezelschap meermalen met zijne tegenwoordigheid te vereeren. Slechts een der gasten - men noemde hem den Heer F. en hij behoorde eerst sinds eenige weken tot den kring - sloeg bijna geen acht op den allen zoo welgevalligen vreemdeling, keerde hem, zonder dat deze het scheen te bemerken, soms onbeleefd den rug toe, ja zag hem, wanneer hij meende, dat hij van hem niet gezien werd, met zeer verachtelijke en wrevelige blikken aan. Na eene wijle toevens beloofde de vreemde, vereerd met de schier eenstemmige en hartelijke uitnoodiging, den volgenden avond terug te zullen komen. Het gezelschap bleef nog eenigen tijd bijeen; en naauwelijks had de vreemdeling de eetzaal verlaten, of de Heer F., die zulk een zigtbaar misnoegen over de opname van dat lid had aan den dag gelegd, haastte zich, de loftuitingen, welke alreeds ter gunste des vreemdelings werden aangeheven, te doen bedaren.

‘Mijne Heeren!’ zeide hij, ‘eer gij, door eenen, ja, aardigen gezelschapstoon om den tuin geleid, u in loftuitingen over dien onbekende uitputten gaat, zoude het toch, mijns bedunkens, niet kwaad zijn, eerst eens te onderzoeken, wat men dan toch wel van dien man te houden hebbe?’

‘Wat raakt ons dat?’ riepen eenige gasten. ‘Hij is een alleraardigst man in gezelschap; en wat behoeft men verdere aanbeveling voor eene open Table d'Hôte?’

‘Gij mogt, dunkt mij, toch wel tot andere gedachten komen,’ ging de ontevreden Heer F. voort.

‘Wel nu, hij zal toch wel de duivel niet zijn?’

‘Dat niet. Wel kan ik u zeggen, dat gij daar zoo even de eer hadt, u door den scherpregter van Mainz te laten onderhouden.’

Een kreet van verbazing ging uit den mond van het gansche gezelschap op.

‘Wel verduiveld!’ zeide een dik Heer, ‘dat is mij toch een weinigje te kras! en al ware hij het middelpunt van allen goeden gezelschapstoon, zoo wil ik toch niet langer in zijn gezelschap wezen.’

‘En ik niet - en ik niet!’ riepen toestemmend de meeste gasten.

[p. 415]

‘Het is onbeschaamd van zulk een mensch, om zich in een fatsoenlijk gezelschap in te dringen - philosofeerde de Heer F. Hij mag een eerlijk man zijn, maar hij moest toch zijn' stand in aanmerking nemen, en geene lieden verschalken, zoodat ze hem, door onbekendheid met zijn beroep, welgevallig in hunnen kring opnemen.’

De uitslag was, dat het gansche gezelschap den Heere F. opregtelijk dank betuigde, van door deze inlichting hunne aanstaande nadere zamenkomst met dezen vreemdeling voorgekomen te hebben; en het gevolg, dat de binnengeroepen kastelein de noodige aanwijzing ontving, om den vreemdeling, in geval hij den volgenden avond mogt wederkomen, des noods met opgave der reden, volstrekt den toegang tot de eetzaal te weigeren.’

De onthutste waard beloofde het met de plegtigste verzekeringen, en bekwam werkelijk den volgenden avond de gelegenheid, om zijne belofte na te komen, want de vreemde kwam juist op den tijd van de avond-Table d'Hôte te huis. Gelukkig schoof hem de op zijne komst loerende waard nog op zijde, eer hij den voet over den dorpel van de eetzaal gezet had, en met eene mengeling van kasteleins-onderdanigheid en brutaliteit verklaarde hij aan den vreemdeling, dat hij, naar den eenstemmigen wil van het gezelschap, hem voortaan niet meer aan de Table d'Hôte mogt toelaten, daar, na zijn vertrek op gisteren avond, zijn ambt van scherpregter was bekend geworden.

De vreemdeling scheen in het eerst een weinig bedremmeld, doch herstelde zich spoedig, en meende, dat eene open tafel niet, even als een tournooispel, aan ridderlijke formaliteiten onderhevig was, waar alleen bevoegde Ridders mogten worden toegelaten: doch het deed hem leed, buiten zijn toedoen, het gezelschap in schrik en verlegenheid gebragt te hebben. ‘Ik beloof,’ eindigde hij, ‘voortaan het gezelschap niet meer door mijne tegenwoordigheid te verontrusten; alleen, ik kan dit huis niet verlaten; vóór en aleer ik persoonlijk de gasten verschooning gevraagd en dezelve ontvangen heb.’

De waard maakte, wel is waar, eenige zwarigheden; doch bij nadere overweging kwam hem dat verzoek toch te billijk en te bescheiden voor, dan dat hij hetzelve niet zoude pogen in te willigen. Hij vroeg de toestemming aan de reeds zich in de zaal bevindende leden, en elk geloofde, ofschoon de

[p. 416]

Heer F. er hevig tegen stemde, den vreemdeling, of liever zichzelven, deze voldoening schuldig te zijn.

Van den waard begeleid, trad de vreemdeling in de zaal. Zijn inkomen baarde eenige verlegenheid; hij echter groette zeer beleefd. ‘Ik kom,’ zeide hij, ‘alleen met het oogmerk, om het geëerde gezelschap opregtelijk verschooning te vragen. Toen ik mij gisteren hier in dezen kring mengde, geschiedde zulks volstrekt niet met eenig boos opzet of uit gebrek aan achting; maar uwe wijze van zien over de waarde en de strekking van het gezellig verkeer strookte zeer met de mijne, en ik poogde dus van mijne zijde ook iets toe te brengen tot veraangenaming van den kring, die mij zoo heuschelijk wilde aanhooren. Het zal niet weder gebeuren; en hiermede, mijne Heeren, uw ootmoedige dienaar!’

Hij keerde zich om, om heen te gaan, doch bleef, alsof hem nog iets te binnen schoot, aan de deur staan.

‘Een woord nog zij mij vergund. Er ligt mij aan gelegen, te weten, wie van het gezelschap mij en mijnen stand herkend en ontdekt heeft.’

Algemeen stilzwijgen. De Heer F. zat met een verschrikt gelaat op zijn bord te kijken.

‘Gij zwijgt, mijne Heeren!’ voer de vreemdeling voort. ‘Goed, dan zal ik het u zeggen. Van het gansche gezelschap kan niemand mij gekend of verraden hebben, dan gindsche Mijnheer F., en deze Heer heeft allezins reden, zich mijner te herinneren, want het is slechts vier weken geleden, dat ik te Mainz de eer had, dien knaap te doen brandmerken.’

Allen vlogen vol verontwaardiging van hunne zitplaatsen op. De Heer F. zonk, als verpletterd, weêr in zijnen stoel neder.

De vreemdeling bleef zeer bedaard staan. ‘Ik kon het geeerde gezelschap zeer gemakkelijk de nadere bewijzen leveren,’ voegde hij de aanwezigen toe; ‘maar de geheele houding van den Heer F. in dit oogenblik zal wel de beste getuigenis zijn voor de waarheid van het door mij aangevoerde. Het zij mij dus alleen nog vergund te vragen: wat voor u, mijne Heeren, bedenkelijker is - het gezelschap van den scherpregter, of dat des gebrandmerkten?’

De Heer F. liet het gezelschap geen tijd, zich deswege te verklaren. Als van den donder getroffen, sprong hij van zijnen stoel op, en ijlde de zaal uit. De dikke Heer, die

[p. 417]

gisteren het voorstel tot uitwerping van den vreemdeling gedaan had, wierp hem zijnen achtergebleven hoed na, gelijktijdig den vreemde een' stoel aanbiedende, en hem, uit naam van het gezelschap, verzoekende hun gast te willen zijn. Hij maakte eenige verontschuldiging; doch, daar de leden er op bleven aandringen, nam hij de uitnoodiging aan, en weldra bragt zijne vrolijke luim den opgeruimden toon weder in het gezelschap, hetwelk later, zoo dikwerf hij zich in hetzelve bevond, hem met de meeste welwillendheid en belangstelling bejegende.