Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1839

Gedenkschriften van eenen Veroordeelde, of het Leven van Collet. Te Amsterdam, bij Gebr. Diederichs. 1839. In gr. 8vo. 191 Bl. f 2-:
Kaspar Hauser, of aanduiding eeniger geheimen omtrent Hauser's afkomst, de oorzaak zijner gevangenhouding en vermoording, ontleding van den medegebragten brief, beteekening (?) van den moordenaar, en voorts eene toelichting der betrekkingen van Lord Stanhope tot Hauser en degenen, die hem het naast bestonden. Uitgegeven door

[p. 702]

W.C. Gr. A. Uit het Hoogduitsch. Te Kampen, bij K. van Hulst. 1839. In gr. 8vo. 134 Bl. f 1-25.
Oud-Hollands deugd, in hare waardij geschetst en ter beoefening aangeprezen, of: zet de tering naar de nering. Eene gewigtige les voor alle standen der maatschappij, door A. Biben, Predikant te Edam. Te Edam, bij J.L. Rolff. 1839. In kl. 8vo. 150 Bl. f 1-10.
Het is niet goed, dat de mensch alleen zij. (Gen. II:18.) Twee Voorlezingen over het Huwelijk en het Echtelooze Leven. Te Amsterdam, bij J.Th. Spaan. In kl. 8vo. 105 Bl. f 1-:

Bovenstaande werkjes kunnen wij slechts met een enkel woord van beoordeeling aankondigen.

N^o. 1 is de levensgeschiedenis van eenen Franschman, die zich in zijn vaderland berucht heeft gemaakt als bedrieger en afzetter in het groot, zich uitgevende voor een persoon van zeer hoogen rang, en door de listigste middelen aanzienlijke sommen bijeengaderende. Hij bediende zich daartoe van soortgelijke middelen, als cato kamerling, bedriegelijker gedachtenis, - het vervaardigen van valsche papieren. Beurtelings Priester, Bisschop, Leger-Intendant, en wat niet al! ontving hij eindelijk de lang verdiende straf, en schreef deze zijne levensgeschiedenis in den kerker. Het boeksken is noch nuttig noch vermakelijk, waarom wij de redenen tot vertaling niet begrijpen.

Van N^o. 2 schreven wij den langen titel letterlijk af, om te doen zien, wat het boekje belooft. Met het geven is het iets anders. Het geschriftje heeft bitter weinig om het lijf. De ongelukkige hauser is er geen haar minder door geworden hetgeen hem zijn grafschrift noemt: het raadsel van zijnen tijd. Lord stanhope wordt in een zeer dubbelzinnig daglicht geplaatst, en het een en ander, wat over hauser is uitgegeven, beoordeeld. Van de grofste Germanismen krielt het stukje. Men had geen verdacht (geene verdenking); hij overgaf aan denzelven den knaap (gaf den knaap aan hem over); gelacht (gelagchen); hij deed alsof hij geheel in dezen jongeling verliefd was. - Heeft de lezer genoeg? Welke Vertalers!

Op ééne bladzijde van N^o. 3 staat meer gezond verstand

[p. 703]

en ware levenswijsheid, dan in N^o. 1 en 2 zamen. De Eerw. biben meende, dat deze beantwoording eener door de Maatschappij Tot Nut van 't Algemeen uitgeschrevene vraag, schoon niet bekroond, nut zou kunnen stichten. Wij wenschen zulks met hem, nu zij in 't licht is. Echter zijn wij geene voorstanders van uitgegevene onbekroonde Prijsverhandelingen; en zoolang wij het stuk van den Eerw. van der ploeg, door de Maatschappij bekroond, niet hebben gelezen, kunnen wij niet beoordeelen, of het onderhavige boeksken daarvan genoeg verschille, om de uitgave te regtvaardigen. Doch het onderwerp is belangrijk genoeg, om herhaaldelijk te worden gelezen. In vele vaderlandsche huisgezinnen stichte het stukje nut!

N^o. 4 is eene in zwellenden stijl geschrevene apologie van het huwelijk, uit een natuurlijk, maatschappelijk, zedelijk en godsdienstig oogpunt beschouwd. Nieuws is er juist niet in. Schoon zich de Schrijver niet noemt, schijnt hij dezelfde te zijn met den Uitgever, wien zijn huwelijk eene, hem meer dan zijne vervolgers vereerende, bekendheid heeft verworven. Een' eerlijken man, die eerlijk wil voortkomen, willen wij volstrekt niet tegenwerken, en daarom maken wij geene aanmerking op den hoogen prijs van dit boekje.