Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1838

[p. 339]

Over de geneeskunde bij de Chinezen.

De kennis der geneeskundige wetenschappen klimt in China tot eenen zeer vroegen tijd op, want zij werden er reeds 4533 jaren geleden beoefend, onder de regering van Keizer huandy, die voor den schrijver der eerste werken, welke in China over de Geneeskunst het licht zagen, gehouden wordt; derzelver titel is Heidsen en Suwen. Deze twee boeken worden, tevens met de Aphorismen van zioba, nog tegenwoordig in China voor het beste gehouden, hetwelk over de Geneeskunst geschreven is. Ofschoon men nu in deze beide werken slechts zeer onvolledige kundigheden ontmoet, (want in China wordt het menschelijke ligchaam nimmer aan ontleding onderworpen) hebben daarom niettemin de Chinesche Artsen eenige kennis van anatomie en physiologie. Zij kennen de betrekkelijke ligging der voornaamste levensdeelen, den invloed, dien dezelve onderling op elkander oefenen, en de uitwerkselen, welke die invloed te weeg brengt. Ook weten zij de ziekten naar derzelver zitplaats te onderscheiden, en slaan zorgvuldig den staat van den pols, de kleur der huid en derzelver temperatuur gade; zij onderzoeken de tong, de oogen, en, alvorens iets voor te schrijven, nemen zij steeds den toestand der ingewandsuitwerpselen, urine, zweet, eetlust, slaap enz. in aanmerking. Kan de ziekte aan de werking der koude toegeschreven worden, is de huid droog, de pols snel, zoo pogen zij, door een geneesmiddel, hetwelk hun bijzonder eigen en welks hoofdbestanddeel gember is, een overvloedig zweeten te verwekken. Gedurende het koude jaargetijde schrijven zij, in dezelfde omstandigheden, de kool van Mochdan, kaneel en nootmuskaat voor; ingeval de pols langzaam slaat, doen zij purgeermiddelen gebruiken.

Hunne kennis in de kruidkunde en de natuurlijke historie is mede reeds van zeer oude dagteekening. Hunne wijsgeerige begrippen zijn zeer onbepaald en rieken naar

[p. 340]

de school; zij dragen zorg, alle nieuwere denkbeelden, of die ook slechts naar voortgang zweemen, daaruit te verbannen. De jonge Geneesheeren leeren hunne kunst in het huis hunner ouders, of in bijzondere scholen, en van daar gaan zij op het geneeskundig collegie over, waar zij hun examen afleggen, en het voorregt erlangen, om de praktijk te oefenen.

De Chinesche Doctors vaccineren zelden, en tappen hunnen zieken nimmer bloed af. De voornaamste middelen, welke zij aanwenden, zijn minerale wateren, diëet, beweging, en het masseren of wrijven en kneden der ledematen. De ziekten, welke men in China het meest ontmoet, zijn verkouding, aanhoudende koortsen, tering, galziekten en buikloop. Zij zijn zeer onderworpen aan pijn in den onderbuik of in de beenderen der beenen, het gevolg van hun losbandig leven en van de veelwijverij. Hunne Doctoren hechten zeer veel gewigt aan het onderzoek van den pols, dien zij met den voorsten, den middelsten en den derden vinger ter wederzijden bevoelen. Zij beweren, den staat van de lever te kunnen beoordeelen, door den pols van den linker arm met den wijsvinger aan te raken; dien van het hart, door hetzelfde te doen met den middelvinger, en dien der nieren met den vierden. De ziekten der long herkennen zij, wanneer zij den pols van den regter arm met den middelvinger betasten; zij dienen purgeermiddelen, verkoelende, prikkelende of diaphoretische middelen toe, naarmate de pols langzaam of rad, zwak of sterk slaat. Zij laten zich almede leiden door de gewone gesteldheid van den zieke, door den toestand, waarin zij deszelfs maag bevinden, en door den aard der uitwerpselen; maar hunne meeste indicatiën nemen zij uit den pols, waarin zij eene menigte verscheidenheden opmerken.