Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1838

Zee- en Landreizen van Kapitein Basil Hall, voor Nederlandsche Lezers vertolkt, door J. Olivier, Jz. II Deelen. Te Amsterdam, bij Gebr. Diederichs. In gr. 8vo. Te zamen 692 bl. f 5-80.
Kort Reisverhaal met Z.M. Brik de Panter, naar de Middellandsche Zee, in 1834, door den Kapitein-Luitenant ter Zee A.C. Edeling. Te Amsterdam, bij Gebr. Diederichs. In gr. 8vo. 87 Bl. f 1-40.

Op den titel afgaande, zou men meenen in het eerste dezer twee werken te zullen vinden, wat men gewoonlijk door eene Reisbeschrijving verstaat; beschrijving van onderscheidene door den Schrijver bezochte landstreken, derzelver natuur- en kunstschoon, zeden, gewoonten, leefwijze, kleeding enz. der inwoners; maar - niets, of zoo weinig als niets van dit alles. Het zijn integendeel uiterst onderhoudende beschrijvingen van het scheepsleven in zijne onderscheidene bijzonderheden; schrandere aanmerkingen over leefwijze, tijdkorting, godsdienstoefening, tucht, kost, en wat niet al! aan boord, met naauwkeurige kennis en zeer aangenaam geschreven, doorzult met allerlei scheepsanecdoten, opmerkingen, raadgevingen en wenken, die geen hooger of lager Zeeofficier het beneden zich zal rekenen met opmerkzaamheid te lezen, gelijk ook niemand het boek onvoldaan zal uit de handen leggen.

[p. 552]

Eene eigenlijke vertaling is het niet. De kundige olivier heeft eene Nederlandsche gedaante gegeven aan het werk, waaruit hij de door Kapt. basil hall gegevene reisontmoetingen en opmerkingen ontleende; en dit gedaan, zoo als men het van hem gewoon is, dat is loffelijk. Het werk is opgedragen aan Z.K.H. Prins willem frederik hendrik, en zal, hieraan twijfelen wij niet, onder zeevarenden en ‘landkrabben’ lezers genoeg vinden. De opregte, trouwhartige, menschlievende toon neemt al aanstonds voor het boek in; terwijl de gretigheid, waarmede de scheepsverhalen van cooper en anderen gelezen worden, genoeg bewijst, dat men zich niet laat afschrikken door eene zee van scheepstermen, al verstaat men van gansche bladzijden slechts de helft.

Het Reisverhaal van Kapt. edeling is niet zoo bijzonder belangrijk; doch wij kunnen ons wel begrijpen, dat de vrienden van zeelieden, na dezer terugkomst, eenige aanteekeningen van de gemaakte reis verlangen. Uit dit oogpunt laat zich dan ook de uitgave gereedelijk verdedigen. Het beschrijvende en geschiedkundige over Maltha is het belangrijkste. Voor den zeemen, echter, is in het algemeen soms niet onnuttig, wat wij, landmenschen, daarvoor in Reisverhalen aanmerken zouden. Wij herhalen bij deze gelegenheid, wat wij vroeger^(*) gezegd hebben van het wenschelijke eens Magazijns, waarin onze Zeeöfficieren kortere, tot afzonderlijke uitgave te korte en minder geschikte reisbeschrijvingen aan het publiek aanboden, en waarin het onderhavige werkje, met verscheidene verkortingen, alsdan niet ongeschiktelijk hadde kunnen worden opgenomen.

(*) Letteroef. 1836 Boekbesch. bl. 610.