Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1838

Verhaal van den Giftmoord, door Pieter Sakes Weynma aan zijne Vrouw gepleegd, en van zijne Teregtstelling: met eenige belangrijke Bijlagen, door J. van Leeuwen, Griffier van de Regtbank te Leeuwarden. Te Leeuwarden, bij

[p. 434]

G.T.N. Suringar. 1837. In gr. 8vo. VIII, 59 en XX Bl. f :-75.
Liberalismus, door Mr. T.M. Roest van Limburg. Te Leiden, bij P.H. van den Heuvell. 1837. In gr. 8vo. 30 Bl. f :-40.

De Heer van leeuwen levert een allezins naauwkeurig en door stukken gestaafd verslag van eene gruwelgeschiedenis, bij welker lezing wij verbaasd moeten staan over de laagte, waartoe een oorspronkelijk redelijk en zedelijk wezen, gelijk toch ieder mensch is, kan wegzinken. Uit dit oogpunt is het werkje niet alleen voor den behandelaar van criminele regtsgedingen, maar ook voor anderen niet onbelangrijk. Opmerkelijk, en inzonderheid de aandacht van allen, die regterlijke posten bekleeden, verdienende, is de Bijlage D, Confessie van heine tieskes, van den jare 1721, op welke confessie en de vrijspraak van den toenmaligen Hove van Friesland, in weerwil daarvan, de Advocaat van den beschuldigde weynma, wiens zaak in 1837 diende, zich beroepen had. Die man had namelijk zichzelven, met opgaaf van alle omstandigheden, die zijne bekentenis den schijn der waarheid gaven, beschuldigd van zijne derde huisvrouw te hebben vermoord; maar het bleek den Hove, dat hij geheel onschuldig was, en alleen uit verdriet in het leven alles alzoo verklaard had, met opgaaf van verzonnene bijzonderheden, om in zijn eigen nadeel geloofd te kunnen worden. Het Hof van Assises heeft echter te regt begrepen, dat de zaak van weynma daarvan volstrekt verschilde, als die slechts bekend had, toen hij zich niet meer wist te redden; terwijl alle indiciën, vooral ook het visum-repertum der Medici, zijne schuld bevestigden. De pleitverzorger van weynma verdient echter allen lof voor zijne welgekozene en goedbestuurde, ofschoon voor den aangeklaagde vruchtelooze verdediging. Trouwens de Heer Procureur Crimineel heeft met niet minder talent de verdediging bestreden, en het gewigt der gronden was uit den aard der zaak vóór hem en tegen den Advocaat, die van eene hopelooze zaak slechts maken kon, wat in de gegevene omstandigheden mogelijk was.

In een onzer Tijdschriften heeft Recensent eene verguizende beoordeeling van het Liberalismus, door Mr. roest van limburg, gelezen. Die beoordeelaar houdt hem voor een'

[p. 435]

Advocaat zonder praktijk, die nu den staatkundige spelen en omwentelingsgezinde beginselen in de hand werken wil. Zeker zou eene uitgebreide praktijk den Schrijver verhinderen, zich veel met het staatkundige te bemoeijen; maar wij hebben alleen te vragen: wat staat hier gedrukt? En schoon wij wel willen erkennen, dat de waarschijnlijk jeugdige Schrijver zich van de zegepraal der welbegrepene liberale, en dus constitutionele beginselen, welligt te veel belooft, kunnen wij echter dat verderfelijke, dat alles omkeerende in zijn stelsel niet bemerken, en houden het voor onbetamelijk, aan iemand geheime booze bedoelingen toe te kennen. Het zij ons vergund, van onze zijde te waarschuwen, dat ieder op zijne hoede zij, opdat, onder den schijn van gehechtheid aan de orde, het Absolutismus en het Obscurantismus onder ons geen veld winnen. De mensch valt doorgaans van het eene uiterste in het andere, en omdat de Belgische oproermakers en verraders het Liberalismus tot leus en masker genomen hebben, worden de liberale beginselen bij velen tegenwoordig verfoeid. Men zou eveneens de Godsdienst kunnen haten, om de gruwelen, in haren naam bedreven; maar men moet den schijn van het wezen, en den huichelaar van den godvruchtige weten te onderscheiden.