Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1838

[p. 431]

Het Nederlandsch Burgerlijk Wetboek, vergeleken met het Wetboek Napoleon; nagelaten werk van Mr. Carel Asser, enz. enz. 's Gravenhage en Amsterdam, bij de Gebr. van Cleef. 1838. In gr. 8vo. 684 Bl. f 6-60.

Groot was voor ons Vaderland in het algemeen, en voor Regtsgeleerdheid en Regtsbedeeling in het bijzonder, het verlies van den bekwamen en verdienstelijken Mr. c. asser; en het verheugt ons, dat althans in één opzigt dat verlies voor het Publiek vergoed wordt, door de uitgaaf namelijk van des Overledenen werk over het Nederlandsch Burgerlijk Wetboek, vergeleken met het Wetboek Napoleon; welke uitgaaf door zijnen Zoon Mr. l. asser en zijnen Neef Mr. c.d. asser ondernomen en gelukkig volbragt is.

Weinigen, bijna niemand was zoo in de gelegenheid en tevens zoo geschikt voor dusdanige taak, als nu wijlen de Heer Mr. c. asser, die zelf Lid en Secretaris der Commissie van Redactie der Nationale Wetgeving was, en zulk een voornaam aandeel in de werkzaamheden dier Commis. sie nam.

Het werk, dat in goeden, zuiveren en aangenaam lezenden stijl geschreven is, bezit dan ook al de verdiensten van een handboek, hetwelk Advocaten, Procureurs en Notarissen de beoefening van het nieuw-Nederlandsche in vergelijking van het nog dikwijls in 't vervolg te pas komende Fransche Regt gemakkelijk maakt, en hen in staat stelt, om, met de beide Wetboeken voor en asser's handleiding bij zich, dadelijk hunne cliënten te regt te helpen, zonder telkens zelf alle overeenkomsten en afwijkingen te moeten nasporen; eene taak, waarbij men, in den aanvang, al ligt iets over het hoofd zou zien.

Doorgaans wordt de gegrondheid der veranderingen, bij het Nederlandsche Wetboek ingevoerd, uitmuntend aangetoond. Minder gelukkig is de Heer asser geslaagd in zijn betoog, dat te regt bij de nieuwe Wet de Echtscheiding, alleen ten gevolge van onderlinge toestemming, verboden is, welke bij de Fransche Wet, echter zóó, dat die soort van Echtscheiding langwijlig, kostbaar en moeijelijk was, werd toegelaten; en dat voorts te regt bij de nieuwe Wet de scheiding van tafel, bed, goederen en zamenleving, bij onderlinge toestemming, is toegestaan, terwijl de Fransche Wetgever in

[p. 432]

dezen geene onderlinge bewilliging gedoogde. De Heer asser geeft tot reden, dat de huwelijksband slechts om gewigtige oorzaken mag verbroken worden, maar een afgezonderd wonen, ofschoon het huwelijk niet ontbonden is, vele onheilen kan voorkomen, zonder dat de heiligheid van den echt daardoor miskend of geschonden wordt. Hiertegen mag men echter aanvoeren, dat het huwelijk, eens ontbonden zijnde, nooit tusschen de gescheidenen kan worden hersteld, en dat die onherstelbaarheid, gevoegd bij het omslagtige en kostbare der Procedure, onder de Fransche Wet, de meesten wel zal afschrikken van vrijwillige scheiding, indien er geene gewigtige redenen bestaan, welke men uit kieschheid, en om elkanders en der familiën eer te sparen, geheim houdt; en dat daarentegen, vermits de scheiding van tafel en bed altijd door opgevolgde verzoening hersteld kan worden, en de huwelijksbetrekking weder aangeknoopt, alsof er nimmer verschil had bestaan, men al dikwijls, bij de minste onaangenaamheden, zijne toevlugt tot het middel der vrijwillige scheiding van tafel en bed zal nemen, wel wetende, dat er toch weder een einde aan te maken is. Om nu zulk ligtvaardig opheffen en herstellen der huwelijksgemeenschap voor te komen, heeft de Fransche Wetgever geene scheiding van tafel, bed, goederen en zamenleving, ten gevolge alleen van onderlinge toestemming, gedoogd. Hij hield het er voor, dat men misbruik zou maken van eene vrijheid tot scheiding zonder opgaaf van gronden, met bijkomende vrijheid tot hereeniging, als men verzoend is; maar dat men niet dan na rijp beraad, en om wel geheime doch afdoende redenen, wederkeerig besluiten zou tot een' volstrekt onherstelbaren stap. Recensent twijfelt er dus aan, of in dat opzigt de Fransche Wetgeving door de Nederlandsche verbeterd is.

De drukfeilen staan achter het einde des werks aangewezen; sommige slechts zijn over het hoofd gezien, b.v. bl. 179, de noot onderaan: vergelijk echter § 284 hierna; het moet zijn § 248.

Aan allen, die belang hebben bij eene gemakkelijke en spoedige kennis van ons nieuw Burgerlijk Regt, dit werk aanbevelende, onder verwijzing tot nader en dieper onderzoek naar dat van den Heer Mr. voorduin, betuigen wij onzen dank aan de geëerde Uitgevers voor hunnen arbeid en ijver.