Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1838

Zes maanden in een Klooster. Verhaal van het lijden en de lotgevallen van Rebecca Theresia Reed, gedurende haar verblijf in het Urseliner-klooster op den Benedictusberg, nabij Charlestown. Uit het Engelsch vertaald. Te Amsterdam, bij J.C. van Kesteren. 1837. In gr. 8vo. 168 Bl. f 1-80.

Een der middelen, waarvan zich de R.C. Kerk in Amerika tot uitbreiding bediende, was de inrigting der kloosterscholen. Dochters van fatsoenlijken huize, Protestanten zoo wel als Roomschkatholijken, ontvingen er onderwijs en opvoeding, en zogen er natuurlijk veel van den geest der Kerke in. Zoo had zich ook een vijftienjarig Protestantsch meisje, niet van verstand ontbloot, maar door eene romaneske zucht tot afzondering, ijverig aangestookt door verleidelijke gesprekken van Roomsche vriendinnen, tot de zusters der Urseliner-orde begeven. In den aanvang stelde men haar alles voor van de schoonste zijde. Doch aldra zag zij zich door de hoogst onkiesche redenen van eenen zedeloozen Bisschop vervolgd, door eene listige en wreede Abdis geplaagd, van hare betrekkingen door allerlei bedriegerijen verwijderd gehouden, brieven niet bezorgd; eindelijk hare oogen geopend, zoodat zij door eene snelle vlugt, met Gods zigtbare hulp, aan de kluisters ontkwam. Meer dan twee jaren waren er noodig, om haar hare vorige gezondheid te doen herkrijgen. Hare zaak, ruchtbaar geworden, ontstak het volk in woede; het klooster werd op den 11 Augustus 1834 in brand gestoken en tot den grond toe vernield. De Abdis en hare nonnen ontkwamen door de vlugt aan het vergramde gemeen. Niet minder dan 23000 exemplaren van dit verhaal der jonge Jufvrouw reed werden binnen weinige maanden in Amerika verkocht.

[p. 396]

Wij achten de vertaling van dit werkje een woord op zijn tijd. De Roomsche Hierarchie steekt op nieuw het hoofd op, en onzes inziens kunnen de krachtigste maatregelen der Regeringen niets baten, wanneer niet het Publiek den veroveringsgeest en de listen van Rome leert kennen. Rec. is niet onverdraagzaam. Hij verheugt zich over den vrede tusschen de Roomsche en Protestantsche Kerkgenootschappen, in ons Vaderland heerschende; en leed zou hem elke poging doen, die de strekking had, om dien vrede te verstoren, of achterdocht te zaaijen. Maar men late zich niet in slaap wiegen. Men wachte zich, die lagen en listen tot het winnen van zielen voor de zich noemende alleen zaligmakende Kerk als uitzonderingen op den regel te beschouwen. Wij hebben dat wel eens hooren beweren, en ze hooren vergelijken bij de tegenwoordige woelingen in de Hervormde Kerk, die ook uitzonderingen op den algemeenen geest van verlichting en verdraagzaamheid zijn. Dat is onwaar. Integendeel: rustig verdragen der begrippen van andersdenkenden; tevredenheid met gelijke regten als anderen; onderlinge toenadering; dit, hoe hoog ook bij verre de meesten der Nederlandsche Katholijken te roemen, dit is uitzondering op den geest van Romanisme en Jezuitisme, die zelfs de honigzoete Romans der beroemde carolina pichler (getuige haar Vrouwenwaarde en Verovering van Praag) ten dienste heeft. Hartelijk wenscht Rec. voortduring van het in ons gezegend Vaderland bestaande; maar ernstig raadt hij toch tot waakzaamheid, ook daarom, dewijl in den boezem van het in Nederland talrijkste der Protestantsche Kerkgenootschappen eene factie op veroveringen uitgaat, die nader, dan zij in hare domheid begrijpt, komt aan en leidt tot Rome's grondregel: blinde onderwerping aan een Kerkgeloof. Wij hebben gezegd, en prijzen het met waardigheid en ernst, doch niet hatelijk, geschreven werkje ten slotte aan.