Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1836

Verhaal der wonderbare levensredding van eenige zendelingen op de kust van Labrador.

Het volgende verhaal is getrokken uit het periodieke verslag der Moravische Missiën.

Terwijl Broeder samuel liebisch (thans lid der Conferentie van Ouderlingen der Uniteit) met het algemeene toezigt over de missiën der broeders aan de kust van Labrador bekleed was, vereischten de pligten van zijn ambt, dat hij een bezoek ging afleggen te Okkak, de noordelijkste onzer vestigingen, ongeveer 150 (Eng.) mijlen verwijderd van Nain, op welke plaats hij zijn gewone verblijf hield. Broeder wilhelm turner benoemd geworden zijnde om hem te verzellen, verlieten zij Nain den 11den Maart 1782, vroeg in den morgen, bij zeer helder weder, schijnende de sterren met buitengewonen glans. Hunne slede werd gemend door den gedoopten Esquimaux marcus, en eene andere slede met Esquimaux voegde zich bij hun gezelschap. De twee sleden bevatteden te zamen vijf mans, eene vrouw en een kind. Allen waren vrolijk en welgemoed; en, daar de uitzigten hun eene zeer voorspoedige reis beloofden, hoopten zij Okkak binnen twee of drie dagen behouden te zullen bereiken. De sledebaan over de toegevroren zee was in de

[p. 432]

bestmogelijke orde, en met gemak legden zij zes of zeven mijlen in het uur af. Nadat zij de eilanden in de baai van Nain voorbij waren, hielden zij zich op aanmerkelijken afstand van de kust, zoo wel om het voordeel van het meer effene ijs te hebben, als ook om de hooge rotskaap Kiglapeit voorbij te komen. Ongeveer ten acht ure ontmoetten zij eene slede met Esquimaux, die van den zeekant terugkeerden. Na de gebruikelijke begroeting, hielden de Esquimaux, van hunne sleden gestapt, gelijk zij gewoon zijn, eenig gesprek met elkander, in den loop van hetwelk de vreemden eenigermate lieten blijken, dat zij het raadzamer voor de anderen oordeelden terug te rijden. Daar nogtans de Zendelingen hiervoor volstrekt geene reden zagen, en vermoedden, dat de Esquimaux alleen verlangden het gezelschap hunner vrienden nog wat langer te genieten, reden zij voort. Na eenigen tijd gaven hunne eigene Esquimaux te kennen, dat er eene zoogenaamde grondzwel onder het ijs vernomen werd. Zij was op dat oogenblik nog naauwelijks te bespeuren, uitgezonderd wanneer men met het oor digt op het ijs ging liggen, als wanneer men een hol, onaangenaam krassend en loeijend geluid als 't ware uit den afgrond hoorde opkomen. Het weder bleef helder, behalve naar het oosten, waar zich eene bank van ligte wolken vertoonde, met eenige donkere strepen vermengd. Doch, daar de wind sterk uit het noordwesten blies, verwachtte men in geenen deele eene plotselinge verandering van weder. De zon had thans haar hoogste punt bereikt, en er was weinig of geene verandering in het voorkomen van den hemel; maar de beweging der zee onder het ijs was merkbaarder geworden, zoodat de reizigers eenigzins ongerust werden, en begonnen te denken, dat het voorzigtiger zijn zou, nader bij land te houden. Het ijs was op vele plaatsen geborsten en had breede scheuren, van welke sommige kloven vormden, een à twee voeten wijd; doch daar deze zelfs bij den besten staat van het ijs niets ongewoons zijn, en de honden, die de sleden trekken, gemakkelijk over deze openingen springen, terwijl de slede zelve zonder hinder volgt, zoo zijn deze verschijnsels slechts schrikwekkend voor nieuw aankomenden.

Zoodra de zon naar het westen begon te neigen, stak de wind heviger op, en weldra woei het een storm; de banken van wolken in het oosten begonnen op te stijgen, en de zwarte strepen tegen den wind in te bewegen. Hier en daar

[p. 433]

joegen dwarlwinden de sneeuw met geweld, zoo van het ijs als van de hooge bergtoppen, op, en vervulden de lucht. Ten zelfden tijde was de grondzwel zoo zeer vermeerderd, dat de werking daarvan op het ijs buitengewoon en ontrustend werd. De sleden, in plaats van gelijkmatig over eene effene oppervlakte voort te glijden, schoten nu eens met geweld de honden achterna, en schenen kort daarop met moeite als tegen een' rijzenden heuvel opgehaald te worden; want de veerkrachtigheid van een zoo uitgestrekt, vele mijlen breed ijsveld, ofschoon het op sommige plaatsen drie of vier ellen dik was, veroorzaakte op eene onstuimig wordende zee eene golvende beweging, niet ongelijk aan die van een blad papier, op een' kabbelenden stroom gelegd. Men hoorde thans ook van vele kanten zware slagen, even als kanonschoten, te weeg gebragt door het bersten van het ijs op meerderen of minderen afstand.

De Esquimaux reden derhalve, zoo snel zij konden, naar strand, met oogmerk om hun nachtkwartier aan de zuidzijde van den Nivak op te slaan. Doch daar het duidelijk vooruit te zien was, dat het ijs zou opbreken en zich in de open zee verstrooijen, zoo raadde marcus, tot naar den noordkant van den Nivak voort te rijden, vanwaar hij hoopte, dat de baan tot naar Okkak nog altijd ongebroken mogt blijven. In dezen voorslag stemde het gezelschap; doch, toen de sleden de kust genaderd waren, werd het gezigt, dat zich voor hen opdeed, inderdaad schrikbarend. Het ijs, van de rotsen losgeraakt, werd door de zee op en neder bewogen, en, schurende tegen de klippen, in duizend stukken vergruisd, met een alle verbeelding te boven gaand gedruisch, dat, gevoegd bij het huilen van den storm en de jagtsneeuw, die de lucht vervulde, de reizigers bijna beroofde van het vermogen, om iets duidelijk te hooren of te zien.

Het kostte wat het wilde den wal te bereiken, was thans de eenige hoop, die hun overbleef; doch het was niet dan met de uiterste moeite, dat men de verschrikte honden voorwaarts drijven kon, alzoo de geheele ijsvlakte nu eens beneden het peil der rotsen nederzonk en dan weder tot boven dezelve oprees. Daar het eenig oogenblik, waarop men landen kon, dat was, wanneer het ijsveld zich op gelijke hoogte als de kust bevond, was de onderneming uiterst hag-

[p. 434]

chelijk, en vorderde veel behendigheids. Nogtans, Gode zij dank, zij gelukte; beide de sleden bereikten den oever, en werden met veel moeite tegen het strand opgesleept.

Ter naauwernood hadden de reizigers tijd gehad, om, met dankbaarheid jegens God, te beseffen, dat zij gered waren, of dat gedeelte van het ijs, van hetwelk zij juist aan land gekomen waren, borst vaneen, en het water, van beneden over hetzelve heengeperst, overdekte het en begroef het in de diepte. In een oogenblik en als op een gegeven sein begon de geheele ijskorst, die, zoo ver het oog reikte, mijlen ver zich van den oever uitstrekte, te breken, en door geweldig groote golven overstelpt te worden. Het gezigt was ontzettend en had eene schrikbarende grootschheid. Magtige ijsvelden rezen uit het water, botsten tegen elkander en dompelden zich in de baren, met een geweld, dat niet te beschrijven is, en een gedruisch als dat van het losbranden der zwaarste batterijen geschut. De duisternis van den nacht, het loeijen van wind en zee, en het geklots der golven en ijsbrokken tegen de rotsen, vervulden de reizigers met aandoeningen van ontzetting en schrik, die hun bijna de spraak benamen. Zij stonden overstelpt van verbazing over hunne wonderdadige ontkoming, en zelfs de heidensche Esquimaux dankten God voor hun levensbehoud.

De Esquimaux begonnen nu een sneeuwen huis te bouwen, ongeveer dertig schreden van het strand; doch, alvorens zij hun werk nog voltooid hadden, bereikten de golven de plaats, waar men de sleden in veiligheid meende gebragt te hebben, en met moeite kon men beletten, dat zij door de zee weggespoeld werden.

Alvorens de reizigers hunne uit sneeuw gevormde woning binnentraden, konden zij zich niet onthouden nog eenmaal het gezigt naar de zee te wenden, die thans vrij van ijs was, en zagen met ijzing de zware golven, die als geweldige bergkasteelen voor den wind naar den oever gedreven werden, waar zij met donderend geluid op de rotsen braken en de lucht met schuim en spatwater vervulden. Vervolgens nam geheel het gezelschap het maal, en, na een avondgezang in de taal der Esquimaux gezongen te hebben, legde men zich omstreeks tien ure ter ruste.

In deze armzalige woning moesten de Zendelingen zeven dagen vertoeven, gedurende welke zij, door gebrek aan

[p. 435]

voedsel, tot de uiterste ellende gebragt werden. Toen eerst klaarde het weder op, en, eene nieuwe ijsbaan ontdekt hebbende, keerden zij behouden naar hunne eigene woonplaats terug.