Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1836

[p. 674]

Bijzonderheden betreffende den Heer Henri Martin en zijne Diergaarde. 's Gravenhage, bij A.P. van Langenhuysen. In kl. 8vo. 23 Bl. f :-20.

Dit boeksken, in eenigzins zwellenden stijl geschreven, is toch den kleinen prijs wel waard, en nog bovendien met een vignet vóór en achter versierd. Wij willen er eenige minbekende merkwaardigheden uit aanstippen. Wij laten aan zijne plaats, wat er zijn mag van de vermelde bijzonderheid, dat martin, nog tijdens zijn verblijf te Amsterdam, genoodzaakt is geweest, den leeuw Nero, met eene tijgerin in dezelfde kooi opgesloten, van zijne gedwongene gezellin te scheiden, ‘omdat laatstgemelde, niet togtig zijnde, de amours van haren doorluchtigen medgezel niet wilde gedoogen;’ alsmede, dat ‘de kleine beer Glouton des avonds zijnen meester met den naam van papa begroet.’ (!) Meer geloofwaardig, en daarom ook meer belangrijk, is ons het navolgende voorgekomen: Te Brunswijk, 8 Aug. 1823, wierp eene leeuwin drie jongen. De leeuw wilde die verslinden; de moeder verdedigde ze tegen hem. Martin snelt in de kooi, beveelt den leeuw zich te verwijderen, grijpt de jonge leeuwen, in spijt van de woede der leeuwin, en neemt ze met zich; terwijl hij, vier maanden lang, zulks tweemaal daags herhaalde, telkens nadat ze gezogen hadden. - Te Amsterdam, 9 Sept. 1825, gebeurde hetzelfde met eene andere leeuwin, die, in het tijdsverloop van drie dagen, drie jongen werpt; in welke moeijelijke verlossing martin bij het derde jong, naar aanwijzing van (nu wijlen) Dr. beneker, de zoo gevaarlijke rol van Accoucheur vervult! De eerst woedende kraamvrouw erkent weldra de haar bewezene weldaad, rigt zich op, en streelt haren meester. Een dier welpen, levend ter wereld gekomen, werd door eene teef gezoogd, en leefde, als het makste huisdier, een jaar lang in de kamer van martin, elk vermakende door zijne kuren, tot dat het, op zekeren tijd met een paar oude pantoffels spelende, aan de gevolgen van het verzwelgen van een stuk vilt omkwam. - Op eene reis naar Göttingen met zijne Menagerie werd een zijner leeuwen ongesteld. Levende kiekens, anders zoo heilzaam bevonden, konden zijnen trek niet opwekken; lavementen,

[p. 675]

ter kele ingespoten, baatten even min. Dr. blumenbach slaagde niet beter in zijne beproefde kuur. Martin valt op het denkbeeld, dat eenig vreemd voorwerp zich in den anus van het dier vastgenesteld hebbe. Zijn besluit is genomen. Hij gaat in de kooi, vat met kracht den koning van het woud bij de manen, brengt de andere met olie bestrekene hand, ondanks den brullenden wederstand, in het intestinum, maakt voorzigtig een been van een te gulzig verslonden aas, zich daar bevindende, los en naar buiten, en de leeuw is gered. Ook dit beest betoonde hem de levendigste erkentenis. - Den leeuw Koburg gebeurde iets soortgelijks. (Sedert voert martin met vleesch, ontdaan van de beenderen.) Een stuk wervelbeen blijft hem achter in den muil, gedurende 24 uren, onbewegelijk vastzitten. Ontsteking, verzeld van geweldige pijn, openbaart zich weldra. Martin wapent zich met een' ijzeren bout van een' zijner wagens, treedt in de kooi, opent met beide handen des diers muil, onderzoekt denzelven, plaatst de punt van den bout tegen het been, slaat met de andere hand op het andere einde, en het been springt los. - In Nov. van 1828, eindelijk, brak, digt bij Frijburg, een der reiswagens. Het herstel veroorzaakte een lang oponthoud, en de togt werd tot na middernacht voortgezet. Door eene begane onvoorzigtigheid en het schokken op een' slechten weg was intusschen de kooi eens tijgers opengeraakt. Te midden der duisternis komt een der voerlieden, op eene pleisterplaats, met eene lantaren zijnen mantel halen, en - ziet eensklaps den tijger, die zijne kooi had verlaten, op het achtereinde des wagens voor zich staan! De voerman heeft de tegenwoordigheid van geest, om het licht van zijne lantaren, terwijl hij langzaam achterwaarts treedt, in de oogen des tijgers te laten schijnen, die, daardoor als verbijsterd, onbewegelijk blijft. Zoo bereikt hij de deur, opent dezelve krampachtig, en valt in onmagt neder. Martin, ter hulpe toegeschoten, verneemt, wat er gaande is, aarzelt niet, snelt naar buiten, ziet het ondier, geeft het een' zwaren vuistslag op den muil, dwingt het achteruit te deinzen tot in de kooi, en sluit het dadelijk daarin op.

Wie dit alles, en nog al meer, breedvoeriger verlangt te lezen, kan voor eene kleinigheid zijnen lust boeten.