Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1836

[p. 604]

De Levant of Mohammedaansch Azië, volgens de nieuwste Ontdekkingen; een Werk ter bevordering der kennis van Landen en Volken en van derzelver voortbrengsels en handel. Door N.G. van Kampen. Met Platen. Iste Deel. Te Haarlem, bij de Erven F. Bohn. 1835. In gr. 8vo. XIV en 384 bl. f 3-75.

Zoozeer het allen beminnaars der wetenschap leed was, dat het werk van den geleerden zimmermann, de Aarde en hare Bewoners, onvolledig was gebleven, even welkom was het hun, dat onze onvermoeide Landgenoot, de Hoogleeraar van kampen, aanvankelijk begonnen was het ontbrekende aan te vullen, door ons, in 1828 en 1829, zijn Afrika en deszelfs Bewoners in drie Deelen te leveren. Maar, wekt dit werelddeel belang, veel meer nog dat gedeelte van Azië, dat als de bakermat der menschheid en der vier hoofdgodsdiensten, in welke zij zich in den loop der eeuwen verdeeld heeft, kan worden aangemerkt; dat even belangrijk is, hetzij men het uit een godsdienstig, wetenschappelijk, historisch oogpunt, of wel met betrekking tot den handel beschouwt: dat gedeelte, namelijk, hetwelk het groote Schiereiland tusschen den Noordoosthoek der Middellandsche Zee en den Tigris, en voorts Perzië, de gewesten tusschen dat Land en Indië, Armenië, Kurdistan en Klein-Azië bevat, en, bij onderscheiding van die deelen van dit werelddeel, waar de heerschappij en invloed der Europeanen zich meer onmiddellijk doen gevoelen, of waar het Heidendom heerscht of althans werkt, Mohammedaansch Azië kan genoemd worden.

Hoogst aangenaam is ons derhalve het besluit des genoemden Hoogleeraars, om, door de bewerking van dit gedeelte van zimmermann's afgebroken' arbeid, diens beschrijving der Landen buiten Europa (Australië alleen uitgezonderd) te voltooijen, hetwelk in twee Deelen geschieden zal, waarvan het eerste voor ons ligt, ter-

[p. 605]

wijl wij, den loffelijken spoed kennende, waarmede de Heer van kampen gewoon is aan zijne vrijwillige verbindtenissen te voldoen, niet vreezen, lang naar het tweede of laatste te zullen wachten.

Bij den eersten opslag zullen sommigen zich welligt verwonderen, dat een zoo uitgestrekt gedeelte van Azië door den Schrijver onder den naam Levant begrepen wordt, dien velen anders gewoon zijn alleen aan het Oostelijk gedeelte der Landen in de Middellandsche Zee, voorbij Candia, met insluiting van den Archipel, te geven; doch, de oorspronkelijke beteekenis des woords, Opgang der Zon, in aanmerking nemende, laat zich deze keuze van den titel wel verdedigen.

In dit Iste Deel wordt, na een algemeen Overzigt, Arabië, Syrië, Mesopotamië en Babylonië of Chaldea behandeld, waarbij zoo wel oudere als latere Reisbeschrijvingen, benevens büsching's Geographie van Azië en de klassieke Schrijvers over het Oosten, pococke, shaw en niebuhr, niet slechts vlijtig, maar, naar het Rec. voorkomt, ook met de vereischte omzigtigheid geraadpleegd zijn.

De behandeling is naauwkeurig, de stijl vloeijend en gemakkelijk; de inhoud kan wel, volgens den aard der zake, niet anders dan overrijk zijn. Verscheidene ingevlochtene aanmerkingen en wenken verhoogen nog de waarde van het geschrevene. Elk beschaafd Nederlander, vooral hij, die met velen het oog gevestigd houdt op den gewijden grond, die van oudsher het tooneel van zoo vele gewigtige gebeurtenissen geweest is, en het hoogst waarschijnlijk, vroeger of later, nog van meerdere worden zal, behoort zich met dit werk bekend te maken, waarvan wij het slot willen afwachten, om nader op eene en andere plaats terug te komen. Alleen zij hier voor de bezitters en verdere lezers van dit Iste Deel aangestipt, dat de Schrijver, na de uitgave er van, elders de gelegenheid heeft waargenomen, om eene hinderlijke drukfeil aan te wijzen: bl. 280 r. 10 v.o. staat namelijk, dat de Korinthische zuilen van den Zon-

[p. 606]

netempel te Heliopolis 22 voet hoog zijn, waarvoor 72 voet moet gelezen worden. - Eene fraaije koperen Plaat, een gezigt uit den omtrek van Tripoli in Syrië voorstellende, strekt dit Deel tot sieraad.