Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1836

Redevoering over de Sterrekunde, het waardigste voorwerp eener algemeene beoefening. Met Aanteekeningen. Door F. Kaiser, Math. Mag. Phil. Nat. Doct., Observator astron. aan de Hoogeschool te Leiden, enz. Te 's Gravenhage enz. bij de Gebr. van Cleef. 1836. In gr. 8vo. 76 Bl. f :-75.

Gelijk wij bij de beoordeeling van het Volksleesboek van gleuns zeiden, er zijn weinige wetenschappen, die de achting meer moeten missen, welke aan derzelver schoonheid en belangrijkheid billijk toekomt, dan de Sterrekunde, en wij verheugen ons dus, dat de Heer kaiser, die zich als kundig Astronomist inzonderheid vóór en bij de verschijning der Komeet van halley heeft doen kennen, in deze Redevoering de schoonste der menschelijke wetenschappen in hare onschatbare waarde heeft doen kennen. Wij wenschen dit welgeschreven

[p. 602]

stuk in de handen van allen, die meenen, dat de kennis van de hemelligchamen en derzelver verschijnselen alleen moet beperkt worden tot de studeervertrekken en observatoria dergenen, bij wie deze wetenschap uit stand of neiging hoofdvak is; terwijl het overigens met verstandelijke beschaving zeer wel bestaanbaar is, geene de minste kennis te hebben van de hemelen, die Gods eer vertellen, en van het uitspansel, dat zijner handen werk verkondigt! De ontwikkeling des onderwerps, de aanteekeningen, de vermelding en korte beoordeeling der werken, in welke de Sterrekunde volledig, of ten deele, op eene algemeen verstaanbare wijze, voorgedragen wordt, voor zoo verre deze in het Nederduitsch zijn; alles draagt onze volle goedkeuring weg. Het laatste ware welligt nog voor eenige aanvulling vatbaar. Althans, op onze boekenkas ziende, valt ons oog op den Wereldbeschouwer van huygens; op de Algemeene Oefenschole, waar ook een gedeelte aan de Sterrekunde is toegewijd; op de Wis-, Natuur- en Sterrekundige Briefwisseling (Amst. 1790); op nollet's Natuurkundige Lessen, D. VI. St. 1; op martinet's Katechismus der Natuur, D. I. enz. Rec. heeft reeds vóór een jaar of vijf plan gehad, om de voortreffelijke Vorlesungen über die Astronomie van Prof. brandes in het Nederduitsch te vertalen; doch hiervan is tot heden niet gekomen. Het oorspronkelijke beslaat eene waardige plaats onder de werken, die deze schoone wetenschap op hare tegenwoordige hoogte aan den niet-wiskundige doen kennen. Doch dit in het voorbijgaan. Aan de allerkeurigste uitvoering dezer Redevoering geven wij eenen bijzonderen lof.