Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1835

Korte Levensbeschrijvingen van eenige der voornaamste Nederlandsche Landhelden en Heldinnen, door J.A. Oostkamp. Met Platen. Te Amsterdam, bij J.C. van Kesteren. 1834. In gr. 8vo. VIII en 215 bl. f 1-90.
De Onlusten in België; beschouwd in derzelver aanleiding, begin en voortgang. Een Leesboek voor Oud-Nederlands

[p. 266]

Zonen en Dochteren. Door Mevr. A.B. Schilperoort, Wed. an Meerten. Iste Stuk. Te Haarlem, bij de Wed. A. Loosjes, Pz. 1834. In 8vo. XX en 301 bl. f 2-10.
Tafereelen uit den Bruidstaat en het Huwelijksleven van jonge Bruiden, Vrouwen en Moeders, door Mevr. de Wed. A.B. van Meerten, geb. Schilperoort. Te Amsterdam, bij G. Portielje. 1834. In 8vo. XIV en 207 bl. f 2-20.

Het eerste hier aangekondigde werkje, dat van den Heer oostkamp, is niet ongeschikt, om de Nederlandsche jeugd met de levensgeschiedenissen onzer voornaamste landhelden en heldinnen bekend te maken, ja in zoo verre verdient het lof; maar waarom heeft de Schrijver de partijzucht zoo ver gedreven, dat hij in een werkje voor de jeugd, zonder eenige noodzaak, van wederzijden zeer betwistbare punten (gelijk hij ten minste zelf behoort te erkennen) beslist, en daardoor zijnen arbeid aan verlevendiging van oude geschillen, en voortplanting derzelve onder het opkomende geslacht, schijnt dienstbaar te maken? Hij had met Prins maurits hier alleen als Veldheer te doen, en kon dus de geschillen met oldenbarneveld onaangeroerd laten. Hij behandelt die ook niet, verzwijgt de geregtelijke vervolging en de onthoofding diens Staatsdienaars, bij gevolg alwat, althans bij de eerste beschouwing, tegen maurits en zijne aanhangers moet voorinnemen; maar desniettegenstaande geeft hij, bl. 58, aan roorda, de groot en oldenbarneveld eenen veeg in 't voorbijgaan, en laat op bl. 106 deze gansch overtollige vraag door Marten doen: ‘Ik heb wel eens gehoord, dat hij (frederik henrik) in zedelijke deugden grooter dan maurits was, vader!’ Met de zedelijke deugden van maurits en frederik henrik had de Heer oostkamp, die deze mannen hier als landhelden beschouwt, niets te stellen: maar hij laat Marten die aanmerking maken, ten einde den vader, in het verzierde gesprek, een antwoord te doen geven, waarbij, in zedelijke deugden, frederik henrik eer beneden dan boven maurits geschat wordt. Over dat onderwerp is reeds zoo veel geschreven, dat wij het liever aan het oordeel onzer lezers

[p. 267]

overlaten, er van te denken, gelijk hun het meeste overeenkomstig de waarheid schijnt; en het gezag van den bij oostkamp aangehaalden Mr. p. simons zal toch wel te ligt zijn, om de schaal ten voordeele van maurits te doen overhellen. Maar daarop alleen gronden wij onze berisping, dat, hoe de Heer oostkamp voor zichzelven de zaken moge inzien, in een werkje voor de jeugd, en wel alleen geschreven, om haar de levensgeschiedenis onzer landhelden en heldinnen, en dus der voorkomende personen, vooral in dat karakter te leeren kennen, (gelijk de Schrijver, bl. 58, zelf moet belijden) afdwaalt van zijn onderwerp, om der jeugd zijne bijzondere gevoelens over ten minste twijfelachtige punten aan te bevelen. En hiermede over dezen arbeid genoeg.

Mevrouw de Wed. van meerten heeft zich wel de moeite willen geven, de onlusten in België tot onderwerp van een leesboek voor onze jeugd te maken. Het eerste stukje van dit haar werk loopt tot het einde van den tiendaagschen veldtogt en de terugkomst der Studenten. Altijd is het moeijelijk, van kort geledene en in zeker opzigt onvoltooide gebeurtenissen een naauwkeurig verhaal te leveren. Ook is het hier geene geschiedenis, uit een wetenschappelijk oogpunt opgesteld. Onzer Nederlandsche jeugd een overzigt te geven van den gang der zaken, voor zoo ver de bekwame Schrijfster in de gelegenheid was de bijzonderheden na te sporen, dit was haar loffelijk doel, en daarin is zij geslaagd, zoo veel zulks, over het algemeen genomen, tot nog toe mogelijk is.

Dank hebbe de verdienstelijke Vrouw derhalve voor dit haar opstel tot dusverre, en ook evenzeer voor hare Tafereelen uit den Bruidstaat en het Huwelijksleven, waarin jonge bruiden, vrouwen en moeders vele heilzame lessen ontvangen; terwijl het bevallige uiterlijk van het boeksken hetzelve zeer geschikt maakt, om als een geschenk te worden vereerd, en de gekozene form de lezing veraangenaamt.