Schrander overleg bij wilde eenden.
(Oken's Isis, 1833. S. 980, 981.)
De Baron von seiffertitz deelde aan den bekenden Duitschen Vogelkenner brehm de volgende waarneming mede: ‘In onze groote moerassen verzamelen zich, vooral tegen den herfst, verschillende soorten van wilde eenden, bij duizenden, in scharen bijeen, vallen dan in het najaar gewoonlijk op een moeras, en vereenigen zich op eene plek van hetzelve zoo digt bij elkander, dat men in de verte een eiland zou meenen te zien. Zoo vond ik ze, toen ik, in het najaar van 1830, aan den oever van dat moeras kwam, en een' zeeärend in geringe hoogte op de eenden zag toevliegen. In een oogenblik rees de geheele eendenschaar met daverend gerucht op, verdeelde zich, en vloog het moeras in grootere en kleinere kringen rond. De arend bevond zich in haar midden, maar kon door zijne langzame vlugt niets uitregten, en verliet eindelijk het moeras. De eenden kwamen tot rust, en streken weldra op dezelfde plek, die zij vroeger hadden ingenomen, wederom neder. - Thans verscheen eensklaps een havik (duivenvalk, Astur palambarius), en daalde schuins op hen af. Ik was zeer verlangend te zien, wat de eenden nu doen zouden, daar, bij dezen vijand, het opvliegen en blijven zitten even gevaarlijk was. Doch ook dit nieuwe en zeer dreigende gevaar wisten zij op eene zeer gepaste wijze te ontwijken. Zij flodderden, eer de duivenvalk hen bereikte, op eens met zulk eene snelheid en zoo sterke vleugelslagen over de oppervlakte van het water op en neêr, dat hetzelve met kracht naar de hoogte sprong en de geheele schaar in een' dikken nevel hulde. De roofvogel, die bemerkte, dat snelheid hier niet hielp, vloog nu langzaam en zeer laag met uitgestrekte klaauwen rondom hen heen, en zocht door den watervloed te dringen, om er een' te grijpen; maar te vergeefs, want de eenden drongen zich onder hem altijd digter bijeen, en wierpen hem zulk een druipbad tegen het lijf, dat ook hij eindelijk zijne
vervolgingen staken en het moeras verlaten moest.’
Wat zal men zeggen, wanneer men deze geheel naar de omstandigheden ingerigte en verschillende taktiek der eenden tegen twee gevaarlijke vijanden beschouwt? Hier is meer dan instinkt, hier is buitengewoon overleg zigtbaar.