Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1834

Letterkundige Fabelen van Don Thomas de Yriarte. Uit het Spaansch, door J.J. Abbink. Te Amsterdam, bij G. Portielje. 1833. In kl. 8vo. 92 Bl. f 1 - :
De Wederwaardigheden des Levens: of de Gevolgen van onwettige Verbindtenissen. Uit het Engelsch. Te 's Gravenhage, bij A. Kloots. 1833. In gr. 8vo. 352 Bl. f 3-40.

Aan vertalingen uit de Fransche, Engelsche en Duitsche talen moge er in het algemeen in ons vaderland geene behoefte bestaan, deels omdat alwat slechts eenigzins belangrijk, of ook wel geheel onbelangrijk is, zoodra het in eene van die talen het licht ziet, alras in de onze wordt overgebragt; deels ook, omdat die talen vrij algemeen bekend zijn, en dus velen zich in staat bevinden, de oorspronkelijke werken te lezen: maar nu de Spaansche taal, die een paar eeuwen geleden in ons vaderland zoo vele beoefenaars vond, slechts aan een klein getal letterkundigen niet vreemd is, nu wordt ons zelden iets, dat uit hare rijke en kernachtige letterkunde genomen is, in eene welgeslaagde navolging aangeboden. Wel-

[p. 217]

kom moest ons reeds daarom eene vertolking van eenig geacht geschrift uit die taal in de onze wezen, en dubbel welkom zijn ons, ook om den inhoud, deze letterkundige Fabelen van Don thomas de yriarte. Allen schrijvers, boekbeoordeelaars en beminnaars der letteren bevelen wij er de lezing en overpeinzing van aan; terwijl wij niet gelooven, dat zij fabel 24, De Papegaai, de Lijster en de Ekster, op dit boekje toepasselijk zullen vinden:

‘Een Lijster vond de taal zoo fraai

Van ' uitheemschen Papegaai,

Dat zij, in dommen waan, begeerde,

Dat hij, en niet de mensch, haar leerde.

Zij nam eene enkle proef daarvan,

En dacht terstond zich zóó bedreven,

Dat zij een' Ekster nu en dan

In 't zuiver spreken les kon geven:

Dan, 't is den Ekster zóó gegaan,

Als hun, die, schoon zij vlijtig leerden,

Vertaalde schriften bestudeerden,

Waarin op ieder blad de domste fouten staan.’

Minder beviel ons het uit het Engelsch vertaalde werk. Want, schoon de vertaling door eene kundige hand geschied, en de strekking in vele opzigten leerzaam is, hindert ons het onnatuurlijke en onwaarschijnlijke, waar dit werk maar al te veel van overvloeit, en dat zelfs de gansche ziel der intrigue uitmaakt. Of is het niet hoogst zonderling, (om het met het zachtste woord te bestempelen) dat een meisje, hetwelk, schoon geenszins eene volmaakte, echter eene toereikend zedelijke opvoeding genoten heeft, liever de bijzit dan de echtgenoote van haren minnaar, en dat uit eene waarlijk wel verkeerd werkende en kwalijk toegepaste kieschheid, worden wil; dat zij meer dan eens de gelegenheid, om met dien minnaar in het huwelijk te treden, veronachtzaamt, en alzoo, altijd uit zoogenaamde kieschheid, haren geliefde, hare kinderen en zichzelve in het ongeluk stort? Hoe vermindert dit het medelijden met de gevallene, en doet het ons veeleer haren verleider beklagen, daar deze meermalen het bedrevene zocht te herstellen, maar juist door zijne minnares er in verhinderd werd! - Welligt zijn dergelijke valsche begrippen van kieschheid aan het Engelsche karakter minder vreemd;

[p. 218]

maar, zoo dit tot verdediging van den Schrijver strekt, het maakte de vertaling daarom niet verschoonlijk, dewijl het de bereiking van het zedelijk doel van dezen Roman, althans bij den Nederlandschen lezer, in den weg staat. - Het is ons duister, hoe (volgens bl. 301) Graaf Amesfort zoo op ééns, terwijl hij met zijne jonggehuwde vrouw van het altaar naar huis terugreed, deze verlaten kon, en als voetganger zijne voormalige minnares Emilia gaan toespreken! - Meer zonderlingheden zouden wij kunnen opsommen. Doch dit alles neemt niet weg, dat er nog altijd iets uit dit werk te leeren valt; dat de stijl goed en zuiver, de inhoud in zijne soort belangrijk, en het geheel (zoo men het onwaarschijnlijke van den grond der intrigue over het hoofd kan zien) zeer wel is zamengeweven. Bevredigend voor aller gevoel zal de ontknooping zijn, waarbij Graaf Amesfort verzoend is met zijne wettige gade, Lord de Calmer gelukkig met Emilia's dochter Fanny, en Adolf Montresor met Isabella Albany. - Waarom is de naam van den oorspronkelijken Schrijver op den titel verzwegen? Of heeft deze zich aan zijne landgenooten niet persoonlijk willen bekend maken?